Endüstriyel Gelişme: Modernleşme Bağlamında Sanat Eseri ve Sanatçının Dönüşüm Süreci

Sanayi devrimi ile gelişen süreç endüstrileşmede olduğu gibi modern sanatta da bir yenileşme hareketinin başlamasına neden olmuştur. Makineleşmenin artması aynı üretim bandını kullanarak farklı ürünler üretebilmeye ve esnek üretim modellerinin gelişimine imkan tanıyan ‘Post-Pordist’ süreç, sanatta da artık hazır nesne kullanımının başlamasına yol açmıştır. Bu bağlamda kültürde yaşanılan hızlı değişimlerin etkisi, teknolojik ilerleme sayesinde bir sanat eserinin yeniden üretilebilirlik potansiyelini arttırarak yaratım sürecini kökten değişime uğratmıştır. Nitekim sanat kendi süreci içinde yaşadığı döneme, kültürler arası aktarıma, kültür melezleşmesine katkı sağlayacak değişim hareketlerine de öncülük eder. 1940’lı yıllarla birlikte hız kazanan teknolojik yenileşme hareketleri; hazır nesne, fotoğraf, video gibi artık mevcut sanat uygulamaları içerisinde yer bulmaya başlamış ve sergi/ sergileme malzemesi haline dönüşmüştür. Hazır bir malzemenin galeride izleyicilerle buluşması beraberinde seri üretim ürünlerine artık farklı bir yönden bakmanın gerekliliğini doğurmuştur. Duchamp’ın pisuvarı doğrudan bu tartışmanın sanat piyasasında yer bulmasına öncülük etmiştir. Artefact üretim biçimi ve gösterim durumu, endüstriyel gelişme unsuru ile birlikte zaman ve mekân mefhumunu ortadan kaldırmıştır. El işçiliğinin yerini dijitalleşmeye bırakması, Web teknolojilerindeki yazılım ve kodlama teknikleri sanatın piyasalaştırılmasına hız kazandırmıştır. Bu da ‘eser ve tasarım’ arasında bir ilişkisellik olgusunu ortaya çıkarmıştır. Nihai olarak, kitle iletişim araçlarının yaygınlaşması ve teknolojik ‘ilerlemenin’ etkisi coğrafyaları özgün alanlar olmaktan çıkarmış, sanatın geniş kitlelere ulaşmasına imkan sunarak ortak duygulanımlar yaratmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Endüstri Devrimi, Sanatçı, Sanat Eseri, Çağdaş Sanat, Teknoloji

Industrial Development: Art in The Content of Modernization and Transformation Process of Artist

The process that progressed with the industrial revolution led to the start of an innovation movement in modern art as well as in industrialization. The increase of mechanization allows to be able to produce different products using the same production band and the Post-Fordist process, which enables the development of flexible production models, has led to the start of the use of ready-made objects in art. Within this context, the effect of the rapid changes in culture has radically changed the process of creation by increasing the reproducibility potential of a work of art by the virtue of technological progress. Thus, art in its own process pioneers the era it lives, the transition between cultures, and the change movements that will contribute to the cultural hybridization. In 1940s, accelerating technological innovation movements, ready-made objects, photos, videos, etc. has begun to find a place as an exhibition material in the existing art practices. The meeting of a ready-made material with the viewer in the gallery has led to the necessity of looking at mass production products from a different perspective. Duchamp's Fountain directly pioneered this debate to find a place in the art market. Artefact production style and display situation have eliminated the notion of time and space together with the industrial development. Leaving hand-workmanship to digitize, software and coding techniques in web technologies have accelerated the marketisation of art. This has revealed a relationship between art and design. Consequently, the spread of mass media and the impact of the technological process has left the geographies out of original areas, it has created common affectivity by allowing art to reach the large mass.

Keywords:

Industrial Revolution, Artist, Artwork, Contemporary Art, Technology,

PDF

___

Adorno, T.W. (2008). Kültür Endüstirisi: Kültür Yönetimi. İstanbul: İletişim Yayınları
Baudrillard, J. (2008). Tüketim Toplumu: Söylenceleri/Yapıları. İstanbul: Ayrıntı Yayınları
Baudrıllard, J. (2011). Sanat Komplosu: Yeni Sanat Düzeni Ve Çağdaş Estetik 1. İstanbul: İletişim Yayınları
Benjamin, W. (2020). Teknik Olarak Yeniden Üretilebilirlik Çağında Sanat Yapıtı. İstanbul: Zeplin Kitap
Çokokumuş, B. (2012). Dijital Ortamda Kültür Ve Sanat. International Journal Of New Trends İn Arts, Sports & Science Education, Volume1, İssue http://www.ijtase.net/ojs/index.php/IJTASE/article/download/83/169 sayfasından erişilmiştir.
Sağlamtimur, Z. Ö. (2010). Dijital Sanat. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt/Vol.: 10 - Sayı/No: 3 : 213–238. https://www.academia.edu/553913/D%C4%B0J%C4%B0TAL_SANAT sayfasından erişilmiştir.
Şahiner, R. (2015). Çağdaş Sanatta Temsiliyet Krizi: Çağdaş Kuramlar Ve Güncel Tartışmalar. İstanbul: Ütopya Yayınevi
Yılmaz, E. (2010-Yaz). Sanayi Toplumunda Sanatın İşlevselliği. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt:9 Sayı:33 (334-347) https://dergipark.org.tr/tr/pub/esosder/issue/6147/82539 sayfasından erişilmiştir.
Görsel 1. Sanayi Devrimi Tablosu, http://sanayi-devrimi.nedir.org/, Erişim tarihi: 25.04.2019.
Görsel 2. James Watt’ın Buhar Makinesi, https://www.wikitarih.com/sanayi-devrimi-nedenleri-sonuclari/, Erişim tarihi: 20.04.2019.
Görsel 3. Marcel Duchamp, Çeşme, https://www.tate.org.uk/art/artworks/duchamp-fountain-t07573, Erişim tarihi: 09.06.2021.
Görsel 4. Ben Laposky 500004404, https://www.computerhistory.org/revolution/computer-graphics-music-and-art/15/208/563, Erişim tarihi, 24.04.2019.
Görsel 5. Tatsuo Miyajima, Hoto, http://myartguides.com/fairs/art-basel-in-hong-kong-2016/tatsuo-miyajima-time-waterfall/, Erişim tarihi: 15.04.2019.
Görsel 6. Refik Anadol, Birbirine Bağlı, http://refikanadol.com/works/interconnected-clt/, Erişim Tarihi: 10.04.2019.