LİSE ÖĞRENCİLERİNİN BEDEN EĞİTİMİ DERSİNE YÖNELİK TUTUMLARI: ANKARA’DA BALÂ İLÇESİ ÖRNEĞİ

Ortaöğretim öğrencilerinin beden eğitimi ve spor (BES) dersine ilişkin tutumlarını inceleyen çalışmaların sonuçları değişkendir; araştırmalar sıklıkla belirli değişkenlere ilişkin benzer biçimde anlamlı fark bulurken farklı sonuçlar veren araştırmalar da bulunmaktadır. Bu araştırmanın amacı, lise öğrencilerinin BES dersine yönelik tutumlarının düzeylerini ve bazı değişkenler açısından bu düzeylerde anlamlı fark (α=0.05) olup olmadığını incelemektir. Tarama modeliyle gerçekleştirilen araştırmaya Balâ ilçe merkezindeki liselerde öğrenim gören toplam 466 (188 kız, 278 erkek) öğrenci katılmıştır. Bilgi formu ve “Ortaöğretim Öğrencilerinin Beden Eğitimi Dersine İlişkin Tutum Ölçeği” kullanılarak toplanan verilerin analizleri SPSS-21 ve LISREL-8.8 programlarında gerçekleştirilmiştir. Öğrencilerin BES dersine ilişkin tutumları “kararsıza yakın” bulunmuştur. Katılımcılardan (a) erkek öğrencilerin puanları kız öğrencilere göre, (b) Sağlık Meslek Lisesi öğrencilerinin puanları ise diğer bazı liselere göre anlamlı düzeyde daha yüksek bulunmuştur. Ayrıca, (c) okullarındaki spor alanlarını yeterince kullanabildiğini ifade eden öğrencilerin puanları kısmen kullanabildiğini ve kullanamadığını ifade edenlere göre, (d) her zaman spor yaptığını ve fiziksel aktiviteye katıldığını belirtenlerin puanı “ara sıra”, “nadiren” ve “hiçbir zaman” cevabını verenlere göre ve (e) bir kulüpte bazen spor yapanların puanları hiç yapmadığını belirtenlere göre anlamlı düzeyde daha yüksek bulunmuştur. İlçede BES dersine ilişkin kararsıza yakın tutum düzeyleri ile bu düzeylerde daha da olumsuz puanlara sahip olan gruplar göz önünde bulundurularak uygun araştırma, uygulama ve politikaların geliştirilmesine ihtiyaç vardır.

Anahtar Kelimeler:

Beden Eğitimi, Lise, Serbest Zaman, Tutum, Toplumsal Cinsiyet

High school students’ attitudes towards physical education lesson: The case of Balâ district in Ankara

The results from the studies examining the high-school (HS) students’ attitutes towards their physical education and sports (PES) lesson vary; while some studies similarly find significant difference regarding specific psycho-social indicators, their results regarding gender may change. The aim of this research is to examine the levels of HS students’ attitudes towards the PES lesson and whether there are significant differences in those levels regarding some variables. A total of 466 students (188 female, 278 male) in HSs of Balâ district participated to this survey study. The data was collected using an information form and the “Attitudes of HS Students towards Physical Education Lesson Scale” and analysed using SPSS-21 and LISRELL-8.8 programs. The HS students’ attitudes towards PES lesson found nearly neutral. The scores were significantly higher in (a) males compared to females, and (b) vocational school of health compared to some other HSs. Moreover, scores were significantly higher in students (c) who expressed that they can adequately benefit from sports facilities than the students who expressed that they can somewhat use or cannot benefit at all from these facilities, (d) who indicate that they always participate in sports or physical activity compared to the ones responded as “occasionally”, “seldom” or “never”, and (e) who participate in sports in a sports club occasionally than the ones never participate. Development of the appropriate research, practice and policies needed considering the nearly neutral scores towards the PES classes and the groups that even scored lower in the district.

Keywords:

Attitude, Gender, High School, Leisure, Physical Education,

PDF

___

Akandere M, Özyalvaç NT, Duman S (2010). Ortaöğretim öğrencilerinin beden eğitimi dersine yönelik tutumları ile akademik başarı motivasyonlarının incelenmesi (Konya Anadolu Lisesi Örneği). Selçuk Ün Sos Bil Ens Der, 24, 1-13.
Altay F, Özdemir Z (2006). Ankara ili merkez ilçelerindeki ilköğretim 1. kademesinde öğrenim gören 4. ve 5. sınıf öğrencilerinin beden eğitimi ve spor dersine ilişkin tutumlarının karşılaştırılması. 9. Uluslar Arası Spor Bilimleri Kongresi. 15 (25), 591-593.
Balcı A (2013). Sosyal Bilimlerde Araştırma: Yöntem, Teknik ve İlkeler. Ankara: Pegem.
Balyan M (2009). İlköğretim 2. kademe ve ortaöğretim kurumlarındaki öğrencilerin beden eğitimi dersine yönelik tutumları, sosyal beceri ve özyeterlik düzeylerinin karşılaştırılması. Doktora Tezi. İzmir: Ege Ün. Sağlık Bil. Ens.
Barr-Anderson DJ, Neumark-Sztainer D, Lytle L ve ark. (2008). But I Like PE, Res Q Exerc Sport, 79 (1), 18-27, DOI: 10.1080/02701367.2008.10599456.
Birtwistle GE, Brodie DA (1991). Children’s attitudes towards activity and perceptions of physical education. Health Educ Res, 6 (4), 465-478.
Chung M, Phillips A (2002). The Relationship Between Attitude Toward Physical Education and Leisure-Time Exercise in High School Students. The Physical Educator, 59 (3), 26-38.
Committee on Physical Activity and Physical Education in the School Environment; Food and Nutrition Board; Institute of Medicine (2013). Approaches to Physical Edutaion in Schools. İçinde: (Ed.) Kohl HW III, Cook HD. Educating the Student Body: Taking Physical Activity and Physical Education to School. Washington DC: National Academies Press, Erişim: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK201493/. Erişim Tarihi: 10.09.2018.
Demirhan, G, Coşkun, H, Altay, F (2002). Beden eğitimi öğretmenlerinin niteliklerine ilişkin görüşler. Eğitim ve Bilim Dergisi. 27 (123), 35-41.
Dismore H, Bailey R (2011). Fun and enjoyment in physical education: young people’s attitudes. Research Papers in Education, 26 (4), 499-516.
Duda JL (1996). Maximizing motivation in sport and physical education among children and adolescents: The case for greater task involvement. Quest, 48, 290-302.
Gary EB, David AB (1991). Children’s attitudes tovards activity and perceptions of physical education. Health Educ Res, 6 (4), 465-478.
Güllü M (2007). Ortaöğretim öğrencilerinin beden eğitimi dersine ilişkin tutumlarının araştırılması. Doktora Tezi. Ankara: Gazi Ün. Eğitim Bil. Ens.
Güllü M, Güçlü M (2009). Ortaöğretim öğrencileri için beden eğitimi dersi tutum ölçeği geliştirilmesi. Niğde Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 3 (2), 138-151.
Güllü, M, Şarvan-Cengiz, Ş, Öztaşyonar, Y ve ark. (2016). Ortaokul Öğrencilerin Beden Eğitimi ve Spor Dersine İlişkin Tutumlarının Bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi (Şanlıurfa İli Örneği). Gaziantep Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi. 1 (2), 49-61.
Gürbüz, A, Özkan, H (2012). Determining the attitude of secondary school students toward physical education of sport lesson (Muğla sample). PJSS, 3 (2), 78-89.
Gürbüz P, Sunay H (2005). Beden eğitimi ve spor öğretmeni adaylarının tutumları (Ankara ili örneği). Eğitim ve Bilim. 30 (137), 27-37. Hall MA (1996). Feminism and Sporting Bodies: Essays on Theory and Practice. Champaign, IL: Human Kinetics.
Halsey E, Porter L (1963). Physical Education for Children. New York: Holt, Rinehart and Winston.
Holoğlu OG (2006). İlköğretim ikinci kademede öğrenim gören kız öğrencilerin beden eğitimi dersine karşı tutumları. Yüksek Lisans Tezi. Bursa: Uludağ Ün. Sağlık Bil. Ens.
IFAPA (International Federation of the Adapted Physical Activity). APE (Adapted Physical Education). Erişim Adresi: http://ifapa.net/ape/. Erişim Tarihi: 10.09.2018.
Karakuş E (2005). Resmi ortaöğretim kurumlarında beden eğitimi derslerinin uygulamalarında karşılaşılan sorunlara ilişkin öğrencilerin ve beden eğitimi öğretmenlerinin görüşleri (Kırıkkale ili örneği). Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Ankara Ün. Eğitim Bil. Ens.
Keskin N, Öncü E, Küçük-Kılıç S (2016). Ortaokul öğrencilerinin beden eğitimi dersine yönelik tutum ve öz-yeterlikleri. Ankara Üniv. Spor Bil Fak, 14 (1), 93-107.
Koca C, Demirhan G (2004). An examination of high school students’ attitudes toward physical education with regard to sex and sport participation. Percept Motor Skill, 98 (1), 754-758.
Koca C, Aşçı FH, Demirhan G. (2005). Attitudes toward physical education and class preferences of Turkish adolescents in terms of school gender composition. Adolescence, 40 (158), 365-373.
Koçak S, Hürmeriç I (2006). Attitudes toward physical education classes of primary school students in Turkey. Percept Mot Skills, 103 (1), 296-300.
Kretschmann R, Wrobel D (2014). Student’s Attitudes Towards Physical Education. İçinde: Ed. Ricky Todaro, Handbook of Physical Education Research. New York: Nova Science Publishers Inc. ISBN: 978-1-63321-076-9.
Luke MD, Sinclair GD (1991) Gender differences in adolescents’ attitudes toward physical education, Journal of Teaching in Physical Education, 11, 31-46.
McKenzie TL, Alcaraz JE, Sallis JF (1994) Assessing children’s liking for activity units in an elementary school physical education curriculum, JTPE, 13, 206-215.
MEB-TTKB (Milli Eğitim Bakanlığı Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı) (2017) Ortaöğretim Beden Eğitimi ve Spor Dersi (9, 10, 11, 12. Sınıflar) Öğretim Programı ve 80 Sayılı, 17.07.2017 Tarihli Kararı. Erişim: http://ttkb.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2018_02/21173451_ort_ogrtm_hdc_2018.pdf. Erişim Tarihi: 10.11.2017.
MEB-TTKB (Milli Eğitim Bakanlığı Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı) (2018). Ortaöğretim Beden Eğitimi ve Spor Dersi (9, 10, 11, 12. Sınıflar) Öğretim Programı ve 24 Sayılı, 19.01.2018 Tarihli Kurul Kararı. Erişim: http://mufredat.meb.gov.tr/ProgramDetay.aspx?PID=334. Erişim Tarihi: 25.09.2018.
Mercier K, Donovan C, Gibbone A ve ark. (2017). Three-year study of students' attitudes toward physical education: Grades 4-8. Res Q Exerc Sport. Sep 88 (3), 307-315. DOI: 10.1080/02701367.2017.1339862.
Papaioannou A (1995). Motivation and Goal Perspectives in Physical Activity for Children. Içinde: (Ed.) S. Biddle, European Perspectives on Exercise and Sport Psychology (pp. 245-269). Leeds, United Kingdom: Human Kinetics.
Papaioannou A (1998). Students' perceptions of the physical education class environment for boys and girls and the perceived motivational climate, Res Q Exerc Sport, 69 (3), 267-275, DOI: 10.1080/02701367.1998.10607693.
Rikard GL, Baville D (2006). High school student attitudes about physical education. Sport Educ Soc, 11 (4), 385-400, DOI: 10.1080/13573320600924882.
Solmon MA, Carter GA (1995) Kindergarten and first-grade students’ perceptions of physical education in one teacher’s classes. ESJ, 95, 355-365.
Sönmez G (1989). İlkokullarda beden eğitimi dersi uygulamaları ile ilgili sorunlar. Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Gazi Ün. Sağlık Bil. Ens. Subramaniam PR, Silverman S (2007). Middle school students’ attitudes toward physical education. Teaching and Teacher Education, 23, 602–611. DOI:10.1016/j.tate.2007.02.003.
Tannehill D, Zakrajsek D (1993). Student attitudes toward physical education: a multicultural study. JTPE, 13, 78-84.
Taşğın Ö, Tekin M (2009). Çeşitli değişkenlere göre ilköğretim ve orta öğretim kurumlarında öğrenim gören öğrencilerin beden eğitimi ve spor dersine ilişkin tutum ve görüşleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 17 (2), 457-466.
Treanor L, Graber K, Housner L ve ark. (1998). Middle school students’ perceptions of coeducational and same–sex physical education classes. JTPE, 18 (1), 43-56.
Tutal V (2011). İlköğretim öğrenci velilerinin beden eğitimi dersine karşı tutumlarının bazı değişkenlere göre incelenmesi. YYÜEFD, 15 (1), 142-153. Wuest AD, Bucher CA (1999): Foundations of Physical Education and Sport. Boston: McGraw- Hill.
Yanık M, Çamlıyer H (2015). Ortaöğretim 9. sınıf öğrencilerinin beden eğitimi ve spora ilişkin tutumları ile okula yabancılaşma düzeyleri arasındaki ilişkinin belirlenmesi. USEABD, 1 (1), 9-19.
Yaprak P, Amman MT (2009). Sporda kadınlar ve sorunları. Turk Kick Boks Federasyon Spor Bilim Derg. 2 (1), 39-49.
Yıldız E (2018). Ortaöğretim öğrencilerinin beden eğitimi ve spor dersine yönelik tutumlarının incelenmesi (Bala İlçesi Örneği). Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Gazi Ün. Eğitim Bil. Ens. BES Öğretmenliği A.B.D.