Evrim BÖYÜKELHAN, Çetin ÖZDİLEK, Tayfun KAYA, Yusuf Mert ÖZTÜRK

BAZI DEĞİŞKENLERE GÖRE ÖĞRENCİ SPORCULARIN AHLAKİ KARAR ALMA TUTUMLARIN İNCELENMESİ

Bu çalışmanın amacı bazı değişkenlere göre (cinsiyet, yaş grubu, sporculuk tecrübesi, kulüp lisansının olup olmaması ve ebeveynlerin lisanslı spor geçmişinin olup olmaması) öğrenci sporcuların ahlaki karar alma tutumlarının incelenmesidir. Çalışma grubu ortaokul ve lise düzeyinde okul sporlarına katılım gösteren Küçükler (5. ve 6. sınıf öğrencileri), Yıldızlar (7. ve 8. sınıf öğrencileri), B Genç (9. ve 10. sınıf öğrencileri) ve A Genç (11. ve 12. sınıf öğrencileri) yaş kategorilerinde %44,7’si (180) Kadın ve %55,3’ü (223) erkek toplamda 403 öğrenci sporcudan oluşmaktadır. Çalışmamızda Lee ve ark.’nın (2007) geliştirdiği ve Gürpınar ‘ın (2014) Türkçe geçerlilik ve güvenirlilik çalışmasını gerçekleştirdiği “Altyapı Sporlarında Ahlaki Karar Alma Tutumları Ölçeği” (Attitudes to moral decision-making in youth sport questionnaire - AMDYSQ) kullanılmıştır. Araştırma verileri SPSS 13.0 programı ile analiz edilmiştir. Bazı değişkenlere göre öğrenci sporcuların ahlaki karar alma tutumlarında farklılık olup olmadığının tespit edilmesi için Kruskal Wallis ve Man Whitney U testleri kullanılmıştır. Sonuç olarak cinsiyet, yaş kategorisi, sporculuk tecrübesi, kulüp lisansının olması ve ebeveynlerin lisanslı spor yapması gibi değişkenlerin “Altyapı Sporlarında Ahlaki Karar Alma Tutumları Ölçeği” alt boyutlarında anlamlı çıktığı tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Ahlaki karar alma, Hile, Yarışmaseverlik

INVESTIGATION OF MORAL DECISION MAKING ATTITUDES OF STUDENT ATHLETES ACCORDING TO SOME VARIABLES

The aim of this study is to examine the moral decision-making attitudes of student athletes according to the some variables (gender, age groups, sports experience, club license and parents doing licensed sports were found to be). Children (5th and 6th grade students), Junior (7th and 8th grade students), B Youth (9th and 10th grade students), and A Youth (11th and 12th grade students) age categories and those who participated in school sports 44.7% (180) female and 55.3% (223) male 403 students in total In our study, developed by Lee et al. (2007) and Gürpınar (2014) 's validity and reliability study, the "Moral Decision Making Attitudes Scale for Infrastructure Sports" was used. Data were analyzed with SPSS 13.0. According to some variables, Kruskal Wallis and Man Whitney U tests were used to determine whether there is a difference in the moral decision-making attitudes of student athletes. As a result, it was found that variables such as gender, age category, sports experience, club license and parents doing licensed sports were significant in the Moral Decision-Making Attitudes Scale in Infrastructure Sports” sub-dimensions.

Keywords:

Moral decision-making attitudes, Cheating, Competition,

PDF

___

Akandere, M., Baştuğ, G., Güler, E.D. (2009). Orta öğretim kurumlarında spora katılımın çocuğun ahlaki gelişimine etkisi. Niğde Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 3(1), 59-68.
Altın, M., Özsarı, A., (2017). Sporcu eğitim merkezlerinde yatılı olarak eğitim gören sporcuların ahlaki karar alma tutumlar. International Journal of Cultural and Social Studies (IntJCSS), 3(1), 2458-9381
Bandura, A. (1977). Social learning theory. General Learning Press. 305-316.
Bandura, A., Grusec, J. E., Menlove, F. L. (1967). Some social determinants of self-monitoring reinforcement systems. Journal of Personality and Social Psychology, 5(4), 16-23.
Bredemeier, B. L., Shields, D. L. (2006). Sports and character development. President’s Council on Physical Fitness and Sports Research Digest, 7(1), 1-8.
Bredemeier, B.L., Shields, D.L. (1994). Applied ethics and moral reasoning in sport. In: Moral development in the profession: Psychology and applied ethics. (Edts: James, R. Rest, Dorcia Narvaez). New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates Publishers, pp. 173-188.
Cecchini, J.A., Montero, J., Alonso, A., Izquierdo, M., Conteras, O. (2007). Effects of personal and social responsibility on fair play in sports and self-control in school-aged youths. European Journal of Sport Science, 7(4), 203-211.
Coulomb‐Cabagno, G., Rascle, O. (2006). Team sports players' observed aggression as a function of gender, competitive level, and sport type. Journal of Applied Social Psychology, 36(8), 1980-2000.
Dikmen, F. (2014). Ahlak, değerler ve eğitimi. Bülent Ecevit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 1(2), 167-174.
Durak, N. (2011). Gelenek ve Modernite etkileşimi bağlamında spor etiği. Süleyman Demirel Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2(27), 43-63.
Gülcan N. Y. (2015). Discussing the ımportance of teaching ethics in education. Social and Behavioral Science, 174, 2622-2625.
Gülfem, S., Yıldıran, İ. (2007). Beden eğitimi öğretmenlerinin futbolda fair playa ilişkin olumlu ve olumsuz davranışlara ilişkin yaklaşımlarının incelenmesi. Spor Yönetimi ve Bilgi Teknolojileri Dergisi, 2(19), 14-22.
Gürpınar, B. (2014). Cinsiyet, eğitim seviyesi ve spora ait değişkenler açısından ortaokul ve lise’de okuyan sporcu öğrencilerin ahlaki karar alma tutumları. Eğitim ve Bilim Dergisi, 39(176), 413-424.
Gürpınar, B. (2014). Altyapı Sporlarında Ahlaki Karar Alma Tutumları Ölçeğinin Türk Kültürüne Uyarlanması: Bir Türk Örnekleminde Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması, Eğitim ve Bilim Dergisi, 39 (176), 405-412.
Hsu, L. (2004). Moral thinking sports rules and education. Sport Education and Society, 9(1), 143-154.
İlhan, L. (2008). Eğitilebilir zihinsel engelli çocuklarda beden eğitimi ve sporun sosyalleşme düzeylerine etkisi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 16(1), 315-324.
Kosiewicz, J. (2010). Sport beyond moral good and evil. Physical Culture and Sport Studies and Research, 49(1), 21-29.
Kuter, F. Ö., Kuter, M. (2012). Beden eğitimi ve spor yoluyla değerler eğitimi. Journal of Education and Humanities: Theory and Practice, 3(6), 75-94.
Lee, M. J., Whitehead, J. ve Ntoumanis, N. (2007). Development of the attitudes to moral decisionmaking in youth sport questionnaire (AMDYSQ). Psychology of Sport and Exercise, 8(3), 369-392.
Milli Eğitim Bakanlığı (2013). Çocuk gelişimi ve eğitimi-ahlak gelişimi. Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları, Ankara, 1-38.
Öztürk, F. (1998). Toplumsal Boyutlarıyla Spor. Bağırgan Yayınevi, Ankara.
Pehlivan, Z. (2004). Fair Play kavramının geliştirilmesinde okul sporlarının yeri ve önemi. Ankara Üniversitesi Spor Bilimleri Fakültesi Spormetre Dergisi, II(2), 49-53.
Shogon, D. (2007). Sport ethics in context. (First Edt). Toronto: Canadian Scholars Press Inc
Ünlütepe, Ş. (2000). Spor ve eğitim ilişkisi. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 10, 171-174.
Yapan, T. H. (1992). Spor ahlakı-beden eğitimi dersinde ahlaki eğitim. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.