14 HAFTALIK ÖZEL EĞİTİM DERSİ UYGULAMASININ ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNİN EMPATİK EĞİLİM VE ENGELLİLERE YÖNELİK TUTUMLARINA ETKİSİ

Bu çalışmada, 14 haftalık özel eğitim dersi uygulamasının üniversite öğrencilerinin empatik eğilim ve engelli bireylere yönelik tutumlarına etkisi incelenmiştir. Araştırmanın örneklemini, Spor Bilimleri Fakültesi’nde okuyan 18-30 yaş (X̅= 20.74±1.93 yıl) aralığında toplam 180 öğrenci (Kadın: 46, Erkek: 134) oluşturmaktadır. Çalışmaya katılan bireyler deney (n= 89) ve kontrol gruplarına (n= 91) ayrılarak, deney grubu 14 haftalık bir eğitime tabi tutulmuş olup, kontrol grubuna ise herhangi bir uygulama yaptırılmamıştır. Araştırmada, öğrencilerin sosyo-demografik özelliklerini belirlemek amacıyla demografik özellikleri içeren “Kişisel Bilgi Formu”, empatik eğilimlerini değerlendirmek için Dökmen (1988) tarafından geliştirilen “Empatik Eğilim Ölçeği”, ve engelli bireylere yönelik tutumlarını değerlendirmek için Dökmen (2000) tarafından geliştirilen “Engellilere Yönelik Tutum Ölçeği” kullanılmıştır. Test sonuçları değerlendirildiğinde; grupların empatik eğilim ve engellilere yönelik tutum puanlarının ön-test ve son-test karşılaştırmalarında istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmamıştır (p>0.05). Ayrıca, deney ve kontrol gruplarının ön ve son-test empatik eğilim ve engellilere yönelik tutum puanları arasında da istatistiksel olarak anlamlı bir fark tespit edilmemiştir (p>0.05). Sonuç olarak; 14 haftalık özel eğitim dersi uygulamasının spor bilimleri fakültesinde öğrenim gören üniversite öğrencilerinin empatik eğilim ve engelli bireylere yönelik tutumları üzerinde istatistiksel olarak bir etkisinin olmadığı, fakat verilen eğitimin üniversite öğrencilerinin engelli bireylere yönelik tutumları üzerinde pozitif etki ettiği belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Engelli Bireyler, Empati, Tutum

THE EFFECTS OF 14-WEEK SPECIAL EDUCATION COURSE ON EMPATHIC TENDENCIES AND ATTITUDES OF UNIVERSITY STUDENTS TOWARDS DISABLED PEOPLE

The present study investigated the effects of 14-week special education course on empathic tendencies of university students and their attitudes towards people with disabilities. The sample of the study consists of a total of 180 students (46 females and 134 males) between the ages of 18-30 (X̅= 20.74±1.93 year), who studied in the Faculty of Sports Sciences. The participants taking part in the study were divided into experimental (n= 89) and control (n= 91) groups, and while the experimental group was given a 14-week education course, the control group was not subjected to any education. In the present study, a “Personal Information Form” was used in order to determine the socio-demographic characteristics of the students, the “Empathic Tendency Scale” developed by Dökmen (1988) was used to evaluate their empathic tendencies, and the “Scale of Attitudes towards Disabled People” developed by Dökmen (2000) was employed to evaluate their attitudes towards people with disabilities. When the test results were evaluated, no statistically significant difference was found between the pre-test and post-test ‘Empathic Tendency Scores’ and ‘Attitudes Towards Disabled People Scores’ of the groups (p>0.05). In addition, no statistically significant difference was found between the pre-test and post-test of ‘Empathic Tendency Scores’ and ‘Attitudes Towards Disabled People Scores’ of the experimental and control groups (p>0.05). Consequently, it was determined that the 14-week special education had no statistically significant effect on the empathic tendency of university students who studied in the Faculty of Sports Sciences and their attitudes towards people with disabilities, but it had a positive effect on their attitudes towards people with disabilities.

Keywords:

People with Disabilities Empathy, Attitude, People with Disabilities,

___

1. Küçük ZA, Polat S. İlköğretim okul yöneticilerinin eğitime ve eğitimin amaçlarına ilişkin görüşleri. Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 2013; 3 (1): 239-255.
2. Ekinci Ö., Aybek B. Analysis of the empathy and the critical thinking disposition of the teacher candidates. Elementary Education Online, 2010; 9 (2): 816-827.
3. Dökmen Ü. İletişim çatışmaları ve empati. İstanbul: Sistem Yayıncılık, 14. Baskı, 1997.
4. Bailey PE, Henry JD, Von Hippel W. Empathy and social functioning in late adulthood. Aging & Mental Health, 2008; 12 (4): 499-503.
5. Richards JC. Mentoring preservice teachers in a community of practice summer literacy camp: master’s students’ challenges, achievements, and professional development. The Qualitative Report, 2010; 15 (2): 318-339.
6. Pala A. Öğretmen adaylarının empati kurma düzeyleri üzerine bir araştırma. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2008; 23 (1): 13-23.
7. Batson CD, Sager K, Garst E, Kang M, Rubchinsky K, Dawson K. Is empathy-induced helping due to self–other merging? Journal of Personality and Social Psychology, 1997; 73 (3): 495-509.
8. Strayer J, Roberts W. Empathy and observed anger and aggression in five-year-olds. Social Development, 2004; 13 (1): 1-13.
9. Benomir AM, Nicolson RI, Beail N. Attitudes towards people with intellectual disability in the UK and Libya: A cross-cultural comparison. Research in Developmental Disabilities, 2016; 51-52: 1-9.
10. Werner S, Peretz H, Roth D. Israeli children’s attitudes toward children with and without disabilities. Early Childhood Research Quarterly, 2015; 33: 98-107.
11. de Boer AA, Munde VS. Parental attitudes toward the inclusion of children with profound intellectual and multiple disabilities in general primary education in the Netherlands. Journal of Special Education, 2014; 1-9.
12. Keith JM, Bennetto L, Rogge RD. The relationship between contact and attitudes: Reducing prejudice toward individuals with intellectual and developmental disabilities. Research in Developmental Disabilities, 2015; 47: 14-26.
13. Sarı HY, Bektaş M, Altıparmak S. Hemşirelik öğrencilerinin engelillere yönelik tutumlarının belirlenmesi. Yeni Tıp Dergisi, 2010; 27: 80-83.
14. Şahin F, Güldenoğlu B. Engelliler konusunda verilen eğitim programının engellilere yönelik tutumlar üzerindeki etkisi. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2013; 2 (1): 214-239.
15. Bergman MM, Hanson CS. The relationship between participation in a sports cAMP and students' attitudes towards persons with disabilities. Occup Ther Health Care, 2000; 12 (4): 51-63.
16. Alptekin S, Batık MV. Özel eğitim bölümü öğrencilerinin yetersizlikten etkilenmiş kişilere yönelik tutumlarına özel eğitim dersinin etkisi. e-International Journal of Educational Research, 2013; 4 (4): 18-34.
17. Çavuşoğlu G, Unver S, Islamoglu I, Makaracı Y. A research of the attitudes of sports sciences students towards disabled people. Turkish Journal of Sport and Exercise, 2014; 16 (3): 26-30.
18. Çolak M, Çetin C. Öğretmenlerin engelliliğe yönelik tutumları üzerine bir araştırma. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2014; 29 (1): 191-211.
19. Brook U, Galili A. Knowledge and attitudes of high school pupils towards children with special health care needs: An Israeli exploration. Patient Education and Counseling, 2000; 40: 5-10.
20. Vignes C, Godeau E, Sentenac M, Coley N, Niavarro, F., Grandjean, H, et al. Determinants of student’s attitudes towards peers with disabilities. Developmental Medicine & Child Neurology, 2009; 51: 473-479.
21. Cochran-Smith M. Constructing outcomes in teacher education: Policy, practice and pitfalls. Education Policy Analysis Archives, 2001; 9: 1-34.
22. Yıldırım A, Şimşek H. Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınları, 2000.
23. Dökmen Ü. Empatinin yeni bir modele dayanılarak ölçülmesi ve psikodrama ile ölçülmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 1988; 21: 155-190.
24. Dökmen ZY. Engellilere yönelik tutum ölçeği, geliştirilmesi, geçerliği ve güvenirliği (bildiri). XI. Ulusal Psikoloji Kongresi, 2000; 20-22 Eylül, Ege Üniversitesi, İzmir.
25. Cunico L, Sartori R, Marognolli O, Meneghini AM. Developing empathy in nursing students: A cohort longitudinal study. Journal of Clinical Nursing, 2012; 21: 2016-2025.
26. Bingöl T, Uysal R. Empati geliştirme grup rehberliği programının ilkokul ikinci sınıf öğrencilerinin empati düzeylerine etkisi. Elementary Education Online, 2015; 14 (2): 430-437.
27. Kahriman I, Nural N, Arslan U, Topbas M, Can G, Kasim S. The effect of empathy training on the empathic skills of Nurses. Iran Red Crescent Med J, 2016; 5: 18(6).
28. Oz F. Impact of training on empathic communication skills and tendency of nurses. Clin Excell Nurse Pract., 2001; 5 (1): 44-51.
29. Karaca A, Açıkgöz F, Akkuş D. Eğitim ile empatik beceri ve empatik eğilim geliştirilebilir mi?: Bir Sağlık Yüksekokulu Örneği. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 2013; 4 (3).
30. Sezer F. Engelli bireylere karşı olumlu tutum geliştirmeye yönelik önleyici rehberlik çalışması; deneysel bir uygulama. e-Journal of New World Sciences Academy Education Sciences, 2012; 7 (1): 16-26.
31. Paksoy-Erbaydar P, Karadag-Caman O, Cilingiroglu N. How do municipality employees in Ankara approach persons with disabilities? Disability and Health Journal, 2013; 6: 391-398.
32. Westbrook MT, Legge V, Pennay M. Attitudes towards disabilities in a multicultural society. Soc Sci Med., 1993; 36 (5): 615-23.