Eren ULUÖZ, Ergin KARINCAOĞLU, Mahmut Çağatay NAZLICAN, Sema ERGÜNEŞ, Mustafa KOCADURMUŞ, Hakan TARTAR, Hüseyin UĞUR, Berna ERGÜNEŞ, Figen YILDIRIM

Türkiye’de İlk ve Ortaöğretim Öğrencilerinin Spora Katılım Durumu ve Akademik Başarıları Üzerine Yapılan Lisansüstü Tezlerin İncelenmesi

Bu çalışmanın amacı Türkiye’de ilk ve ortaöğretim öğrencilerinin spora katılımları ve akademik başarıları üzerine yapılan lisansüstü tezlerin incelenmesidir. Bu araştırmada betimsel araştırma yaklaşımı içerisinde nicel ve nitel araştırma desenleri birlikte kullanılmıştır. Araştırma kapsamında YÖK Ulusal Tez Merkezi veri tabanında yer alan spora katılım ve akademik başarıyı inceleyen 50 adet lisansüstü tezinin tamamı incelenmiştir. Konu ile ilgili en fazla tezin 2019 yılında yapıldığı görülmüştür. Gazi Üniversitesi konu ile ilgili tezlerin %18’ini üretmiştir. Çalışmada yüksek lisans tezlerinin oranının %92 olduğu bulunmuştur. Araştırmaya dahil edilen lisansüstü tezler içerik bakımından incelendiğinde çoğu çalışmanın sadece spora katılım ile akademik başarı arasındaki ilişkiye odaklandığı görülmektedir. Bu çalışmada incelenen bazı tezlerde ise spor yapmanın akademik başarıya ek olarak olumlu olarak etkilediği diğer bazı psikososyal özelliklerin de araştırıldığı görülmüştür. Buna karşılık sporun hangi türünün hangi tür akademik başarıya ne şekilde ve ne kadar etki ettiğini araştıran çalışmaların ise çok az sayıda olduğu görülmektedir. Sonuç olarak, spor yapma ve akademik başarıyı inceleyen çalışmalara ek olarak, hangi sportif etkinliklerin hangi akademik başarı tipine, ne şekilde etki ettiğini araştıran, daha spesifik ve etkin çalışmalar yapılmasının yararlı olabileceğini düşünmekteyiz. Araştırma kapsamında incelediğimiz tezlerin çoğunlukla büyük şehirlerde yapıldığı ve doktora düzeyince çok az çalışıldığı görülmektedir. Konu ile ilgili lisansüstü tezlerin tüm ülke çapında yaygınlaştırılması ve doktora düzeyinde daha fazla tez yapılmasını teşvik edici yaklaşımlara ihtiyaç olduğunu düşünmekteyiz.

Anahtar Kelimeler:

Spora Katılım, İlkokul, Ortaokul, Akademik Başarı.

Investigation of Postgraduate Theses on Sports Participation and Academic Achievement of Primary and Secondary Education Students in Turkey

The aim of this study is to examine the postgraduate theses on the participation of primary and secondary school students in sports and their academic achievements in Turkey. In this research, quantitative and qualitative research designs were used together within the descriptive research approach. Within the scope of the research, all 50 postgraduate theses in the database of YÖK National Thesis Center examining participation in sports and academic success were examined. It was seen that the most thesis on the subject was made in 2019. Gazi University produced 18% of the theses on the subject. In the study, it was found that the rate of master's theses was 92%. When the postgraduate theses included in the research are examined in terms of content, it is seen that most studies only focus on the relationship between participation in sports and academic success. In some of the theses examined in this study, it was observed that in addition to academic success, some other psychosocial characteristics that sports have a positive effect on were also investigated. On the other hand, it is seen that there are very few studies investigating which type of sport affects which type of academic achievement, in what way and to what extent. As a result, we think that in addition to the studies examining sports and academic achievement, more specific and effective studies investigating which sportive activities affect which academic achievement type and in what way may be beneficial. It has been observed that the theses we have examined within the scope of the research are mostly made in big cities and there are very few studies at the doctoral level. We think that there is a need for the dissemination of postgraduate theses on the subject throughout the country and approaches to encourage more theses at the doctoral level.

Keywords:

Sports Participation, Primary School, Secondary School, Academic Success.,

PDF

___

Arabacı, İ. B. (2017). İlkokul dördüncü sınıf öğrencilerinin yaşamlarında sporun anlam ve önemi. Turkish Journal of Educational Studies, 4(1).
Arslan, S. S., Alemdaroğlu, İ., Öksüz, Ç., Karaduman, A. A., & Yılmaz, Ö. T. (2018). Genç bireylerde fiziksel aktivitenin akademik başarı ve depresyon üzerine etkisi. Ergoterapi ve Rehabilitasyon Dergisi, 6(1), 37-42.
Becker, D. R., Mcclelland, M. M., Geldhof, G. J., Gunter, K. B., & Macdonald, M. (2018). Open-skilled sport, sport intensity, executive function, and academic achievement in grade school children. Early Education and Development, 29(7), 939-955.
Bilgin, E., Bulca, Y., & Demirhan, G. (2020). Fiziksel aktivite düzeyi, fiziksel uygunluk, akademik başarı ve akademik benlik kavramı arasındaki ilişkinin incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 45(202).
Bilgin, O. (2019). Türkiye’de özgüven ile ilgili yapılan lisansüstü tezlerin incelenmesi. Opus International Journal of Society Researches, 14(20), 371-393.
Burrows, R., Correa-Burrows, P., Orellana, Y., Almagiá, A., Lizana, P. & Ivanovic, D. (2014). Scheduled physical activity is associated with better academic performance in chilean school-age children. Journal of Physical Activity and Health, 11(8), 1600-1606.
Büyükergün, A. (2020). 1990-2018 yılları arası türkiye’de tenis branşında yapılan lisansüstü tezlerin incelenmesi. Spor Eğitim Dergisi, 4(1), 20-29.
Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak, E., Akgün, Ö., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2008). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Pagem, Ankara.
CDC/Centers for Disease Control and Prevention. (2010). The association between school based physical activity, including physical education, and academic performance. Atlanta, Ga: U.S. Department Of Health and Human
Services. Erişim: http://catchinfo.org/wp-content/uploads/2017/06/Activity-breaks-CDC-association-between-PA-PE-and-Acad-Performance-pape_executive_summary.pdf Erşim Tarihi: 29.03.2023.
Chaddock-Heyman, L., Erickson, K. I., Kienzler, C., King, M., Pontifex, M. B., Raine, L. B., ... & Kramer, A. F. (2015). The role of aerobic fitness in cortical thickness and mathematics achievement in preadolescent children. Plos One, 10(8), E0134115.
Çalık, S. U. (2017). Ders dışı egzersizlerden atletizm modülünün örneklem okul öğrencilerinin akademik başarı ve benlik saygısına etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Çekceoğlu, H. (2019). Spor yapan ve spor yapmayan lise öğrencilerinin psikolojik sağlamlık ve hedef bağlılık düzeylerinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Karamanoğlu Mehmet Bey Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Çiçek, İ., Tanhan, A., & Tanrıverdi, S. (2020). Covid-19 ve eğitim. Milli Eğitim Dergisi, 49(1), 1091-1104.
Dağlı, S. K. (2022). Türkiye’de eğitim alanında çocuk hakları ile ilgili yapılan lisansüstü tezlerin incelenmesi. Eğitim Yönetimi ve Politikaları Dergisi, 3(1), 22-34.
Daşar, E. S., & Akgün, E. (2022). Okul öncesi dönemde davranış sorunlarını konu alan yurtiçi lisansüstü tezlerin incelenmesi. Studies in Educational Research and Development, 6(2), 95-126.
Delfa-De-La-Morena, J. M., Bores-García, D., Solera-Alfonso, A., & Romero-Parra, N. (2022). Barriers to physical activity in spanish children and adolescents: sex and educational stage differences. Frontiers in Psychology, 13.
Demirdağ, S., & Altun, S. A. (2022). Eğitim fakültesinde görevli akademisyenlerin covıd-19 pandemi sürecine ilişkin görüşleri: Türkiye Örneği. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 12(1), 201-212.
Düzen, A. Ç. (2021). Spor yapma durumuna göre lise öğrencilerinin psikolojik sağlamlık ve mutluluk düzeylerinin incelenmesi (Tokat ili örneği)ç Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Amasya Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Amasya.
Eime, R., Young, J., Harvey, J., & Payne, W. (2013). Psychological and social benefits of sport participation: the development of health through sport conceptual model. Journal of Science and Medicine in Sport, 16, e79-e80.
Gez, A., & Çinpolat, E. (2022). Sosyal bilgiler eğitimi alanında edebî ürünlerle ilgili hazırlanan lisansüstü tezlerin incelenmesi. Milli Eğitim, 51(233), 535-555.
Gürkan, E. R., Çamlıyer, H., Çamlıyer, H., Çobanoğlu, G., & Nihal, E. R. (2014). Çocuk ve ergenlerde spor etkinliklerinin davranış ve sosyal gelişim üzerine etkileri. CBÜ Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 3(3), 29-38.
Hekim, M. (2016). Çocuklarda beden eğitimi, spor ve oyun etkinliklerine katılımın kemik gelişimi üzerine etkilerinin değerlendirilmesi. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 5(2), 66-71.
Hills, A. P., Andersen, L. B., & Byrne, N. M. (2011). Physical activity and obesity in children. British Journal Of Sports Medicine, 45(11), 866-870.
Holt, N. L. (Ed.). (2016). Positive youth development through sport. Routledge. England.
Irmansyah, J., Lumintuarso, R., Sugiyanto, F. X., & Sukoco, P. (2020). Children’s social skills through traditional sport games in primary schools. Cakrawala Pendidikan, 39(1), 39-53.
Kapıkıran, Ş. (2019). Ergenlerde ebeveyn akademik başarı baskısı ve desteği ile sınav kaygısı arasındaki ilişkide akademik dayanıklılığın aracı rolü. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 48, 409-430.
Karakoyun, N., & Uzun, N. (2022). 2011-2022 yılları arasında çevre eğitimi ile ilgili yayımlanan lisansüstü tezlerin incelenmesi. Ihlara Eğitim Araştırmaları Dergisi, 7(1), 51-65.
Kayhan, R.F., Çıkıkçı, A. & Gülez, O. (2021). Genç futbolcularda reaktif kuvvet indeksinin bazı parametreler üzerine etkisi. Uluslararsı Spor, Egzersiz & Antrenman Bilimi Dergisi, 7(1), 31–39.
Kaymakçı, Y., & Gelen, N. K. (2022). Türkiye’de spor federasyonları ile ilgili yapılan lisansüstü tezlerin incelenmesi. Egzersiz ve Spor Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 2(1), 27-36.
Kuter, F. Ö., & Kuter, M. (2012). Beden eğitimi ve spor yoluyla değerler eğitimi. Eğitim ve İnsani Bilimler Dergisi: Teori ve Uygulama, (6), 75-94.
Massoni, E. (2011). Positive effects of extra curricular activities on students. Essai, 9(1), 27.
Maynard, E. J., Coonan, W. E., Worsley, A., Dwyer, T., & Baghurst, P. A. (1987). The development of the lifestyle education program in australia. Cardiovascular Risk Factors in Children: Epidemiology and Prevention, 123-149.
Merriam, S. B. (2002). Introduction to qualitative research. Qualitative research in practice: Examples for discussion and analysis, 1(1), 1-17.
Mikolajczak, M. D. (2020). Females score in sports and stem: assessing the relationship between female high school sports participation and mathematics self-efficacy, math achievement, and college major in stem. Unpulished Doctoral Dissertation, Pepperdine University.
Moeijes, J., van Busschbach, J. T., Bosscher, R. J., & Twisk, J. W. (2019). Sports participation and health-related quality of life: a longitudinal observational study in children. Quality of Life Research, 28, 2453-2469.
Orhan, Ö. (2021). 11-15 yaş çocuklarda fiziksel aktiviteye katılımı engelleyen faktörler. Yayımlanmamış Yüksek lisans Tezi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Kırıkkale Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü/Beden Eğitimi ve Spor Ana Bilim Dalı, Kırıkkale.
Ömercioğlu, M., & Ersoy, M. A. (2022). Türkiye’de sporda doping alanında yapılan lisansüstü tezlerin incelenmesi: sistematik derleme. Mediterranean Journal of Sport Science, 5(1), 104-118.
Öner, Ö. & Türkoğlu, M. E. (2020). Eğitim denetimi alanındaki lisansüstü tezlerinin incelenmesi. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(39), 1265-1285.
Özdoğru, A. A. (2018). Çocuk ve ergenlerin okul dışı zamanlarda spor aktivitelerine katılımı. Spor ve Performans Araştırmaları Dergisi, 9(2), 86-101.
Pehlivan, Z. (2009). Spora katılan çocuklara yönelik ailelerin beklentileri, çocuklarda gözlenen davranış değişimleri ve spora katılımın önündeki engeller. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 7(2), 69-76.
Pesce, C., Faigenbaum, A., Crova, C., Marchetti, R., & Bellucci, M. (2013). Benefits of multi-sports physical education in the elementary school context. Health Education Journal, 72(3), 326-336.
Rodrigues, D., Padez, C., & Machado-Rodrigues, A. M. (2019). Parental perception of barriers to children’s participation in sports: biological, social, and geographic correlates of portuguese children. Journal of Physical Activity and Health, 16(8), 595-600.
Salihoğlu, A., Ankara, A., Kübra, K. O. Ç., & Güler, M. (2022). Pedagojik alan bilgisine yönelik yürütülen lisansüstü tezlerinin incelenmesi: Bir tematik içerik analizi. Manisa Celal Bayar Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(2), 204-222.
Sallabaş, F., & Polat, T. (2022). Yabancı dil olarak türkçe öğretiminde teknoloji tabanlı konular üzerine yapılan lisansüstü tezlerin incelenmesi. Aydın Tömer Dil Dergisi, 7(2), 183-212.
Satija, A., Khandpur, N., Satija, S., Mathur Gaiha, S., Prabhakaran, D., Reddy, K. S., ... & Venkat Narayan, K. M. (2018). Physical activity among adolescents in India: A qualitative study of barriers and enablers. Health Education & Behavior, 45(6), 926-934.
Savran Gencer, A., Doğan, H., Bilen, K. & Can, B. (2019). Bütünleşik stem eğitimi modelleri. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 45 (45), 38-55.
Saygılı, G., Atay, E., Eraslan, M., & Hekim, M. (2015). Düzenli olarak spor yapan ve yapmayan öğrencilerin kişilik özellikleri ile akademik başarıları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 23(1), 161-170.
Singh, A. S., Saliasi, E., Van Den Berg, V., Uijtdewilligen, L., De Groot, R. H. M., Jolles, J. ... & Chinapaw, M. J. M. (2019). Effects of physical activity interventions on cognitive and academic performance in children and adolescents: A novel combination of a systematic review and recommendations from an expert panel. British Journal of Sports Medicine, 53(10), 640-647.
Somerset, S., & Hoare, D. J. (2018). Barriers to voluntary participation in sport for children: A systematic review. Bmc Pediatrics, 18(1), 1-19.
Tumer, B. K., & Aslışen, E. H. T. (2022). Türkiye’de 2016-2020 yılları arasında yaratıcı drama alanında yapılan lisansüstü tezlerin incelenmesi. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 32(2), 501-516.
Turan, M. S., Arslantaş, A., Erdem, A., Özdemir, M. F., & Turan, A. H. (2022). Spora yönelik tutum ile ilgili çalışmaların incelenmesi. Socrates Journal of Interdisciplinary Social Studies, 8(23), 105-117.
Türkmen, M. & Varol, S. (2015). Beden Eğitimi ve Spor Dersinin Ortaokul Öğrencileri Üzerinde Sportmenlik Davranışı Oluşturma Etkisinin Belirlenmesi: (Bartın İl Örneği) . Uluslararası Güncel Eğitim Araştırmaları Dergisi , 1 (1) , 42-64 .
Varol, S., & Türkmen, M. (2021). Dikkat Düzeyi Düşük Olan 11-13 Yaş Aralığındaki Öğrencilerde Dart Egzersizlerinin Etkisi. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(32), 460-475.
Vasold, K. L., Deere, S. J., & Pivarnik, J. M. (2019). Club and intramural sports participation and college student academic success. Recreational Sports Journal, 43(1), 55-66.
Wang, Y., Ma, X., Zhang, Y., Wu, L., Yang, Z., Yang, T., & Li, Y. (2019). Relationship of physical education curriculum implementation and mathematics achievement in Chinese youth. Research Quarterly for Exercise and Sport, 90(2), 133-140.
Yıldız, E., & Çetin, Z. (2018). Sporun psiko-motor gelişim ve sosyal gelişime etkisi. Hacettepe University Faculty of Health Sciences Journal, 5(2), 54-66.
YÖK. (2023). Tüm üniversiteler hakkında genel bilgiler. Erişim: Https://İstatistik.Yok.Gov.Tr/ , Erişim Tarihi: 01.04.2023