"Sporda görev ve ego yönelim ölçeği -SGEYÖ-" nin Türk sporcuları için güvenirlik ve geçerlik çalışması

Bu çalışmanın amacı, Duda (1989a, 1992), Duda ve Nicholls (1992) tarafından geliştirilen "Sporda Görev ve Ego Yönelimi Ölçeği-SGEYÖ-(Task and Ego Orientation in Sport Questionnaire-TEOSQ-)"nin Türk sporcuları için güvenirlik ve geçerliğinin belirlenmesidir. Sporda görev ve ego yönelimi ölçeği, yargıların beş değerlendirme basamağına göre yapıldığı 13 maddeden oluşmakta ve iki alt ölçeği (7 maddesi görev yönelimli hedefler, 6 maddesi ego yönelimli hedefler) içermektedir. Ölçek, basketbol, hentbol ve voleybol spor branşlarından, 19.14±2.15 yaş ortalamasına sahip 155 bayan (% 50.82) ve 22.20±3.56 yaş ortalamasına sahip, 150 erkek (%49.18)olmak üzere toplam 305 sporcuya uygulanmıştır. Verilerin istatistiksel analizi için Cronbach alfa, Pearson korelasyon tekniği ve temel bileşenler faktör analizi kullanılmıştır. Elde edilen bulgulara göre, yapılan faktör analizi sonucunda maddeler orijinal ölçekte olduğu gibi 2 faktör altında toplanmakta ve boyutlar ise toplam varyansın %58.411 'ini açıklamaktadır. Ölçeğin alt boyutlarına ait madde-test korelasyonları incelendiğinde, maddelerin birbiri ve toplam puan ile anlamlı şekilde ilişkili olduğu görülmüştür. Aynı zamanda ölçeğin yüksek güvenirlik katsayılarına sahip olduğu belirlenmiştir (Cronbach alfa güvenirlik katsayısı: Görev yönelimli hedefler. 87, Ego yönelimli hedefler. 85 ve Genel. 86). Bulgular, sporda görev ve ego yönelim ölçeğinin araştırmalarda kullanılabileceğini göstermiştir.

Reliability and validity of "Task and ego orientation in sport questionnaire -TEOSQ- " for Turkish athletes

The purpose of this study was to determine the reliability and validity of Task and Ego Orientation in Sport Questionnaire -TEOSQ- for Turkish athletes. Task and ego orientation in sport questionnaire which contains 2 subscaies originally with 13 items (7 for task orientation, 6 for ego orientation) and 5 points assessment system. Participants of the study were 155 female (% 50.82, age=19.14±2.15 years) and 150 male (% 49.18; age= 22.20±3.56 years) athletes playing either basketball, handball or volleyball. Cronbach Alpha, Pearson Correlation and Factor Analysis methods were used to analysis the data. The results of factor analysis used in determining construct validity indicated that items were collected under 2 factors. These findings are the same as of the original scale. Dimensions explained 58.411 % of the total variance. When examined item to item and item to total test correlations, significant relationship was found. The scale has high reliability scores (Cronbach alpha coefficients: .87 for task orientation, .85 for ego orientation and .86 for general). All of the results showed that the task and ego orientation in sport questionnaire can be used for research purposes.

PDF

___

Chi, L. & Duda, J.L. (1995). Multi-sample confirmatory factor analysis of the task and ego orientation in sport questionnaire. Research Quarterly for Exercise & Sport, 66,91-98.
Cox, R.H. (1995). Sport Psychology: Concepts and applications. 3rd Edition. Dubuque, lowa:Wm.C.Brown.
Duda, J.L. (1987). Toward a developmental theory of children's motivation in sport. Journal of Sport Psychology, 9, 130-145.
Duda, J.L. (1989a). Goal Perspectives, participation and persistence in sport. International Journal of Psychology,20, 42-56.
Duda, J.L. (1989b). Relationship between task and ego orientation and the per ceived purpose of sport among high school athletes. Journal of Sport and Exercise Psychology, 11, 318-335.
Duda, J.L. (1992). Motivation in sport setting : A goal perspective approach. In Roberts, G.C.(Eds.), Motivation in Sport and Exercise (pp. 57-91). Champaign, Illinois: Human Kinetics.
Duda, J.L. & Nicholls, J.G.(1992). Dimensions of achievement motivation in schoolwork and sport. Journal of Educational Psychology, 84, 290-299.
Duda, J.L. Chi, L„ Newton, M.L., Walling, M.D. & Catley, D. (1995). Task and ego orientation and intrinsic motivation in sport. International Journal of Sport Psychology, 26, 40-63.
Duda, J.L. & White, S.A. (1992). Goal orientations and beliefs about the cause of sport success among elite skiers. The Sport Psychologist, 6, 334-343.
Duda, J.L. (1998). Advances in sport and exercise psychology measurement : Sport motivation and perceived competence. Morgantown: Fitness International Technology.
Hayashi, C.T. & Weiss, M.R. (1994). A cross-cultural analysis of achievement motivation in Anglo-American and Japanese marathon runners. International Journal of Sport Psychology, 25,187-202.
Nicholls, J.G. (1984). Achievement motivation: Concepts of ability, subjective experience, task choice and performance. Psychological Review, 91, 329-346.
Nicholls, J.G., Cheung, P.C., Lauer, J. & Pastashnick, M. (1989). Individual differences in academic motivation: Perceived ability, goals, beliefs and values. Learning and Individual Differences, 1, 63-84.
Toros, T. & Yetim, Ü. (2000). Sporda görev ve ego yönelimi ölçeğinin Turk sporcuları için uyarlama ön çalışması. Uluslararası Spor Bilimleri Kongresi. 11-13 Mayıs, İstanbul.
Toros, T.(2001). Elit ve Elit Olmayan Erkek Basketbolcularda Hedef Yönelimi, Güdüsel İklim ve Hedeflerin Özgünlük Güçlük Derecesi Özellliklerinin Yaşam Doyumuna Etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
Toros, T. (2002). Elit ve elit olmayan erkek basketbolcularda hedef yönelimi, güdüsel (motivasyonel) iklim ve yaşam doyumu. Hacettepe Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 13(3), 24-36.
Walling, M.D., Duda, J.L., & Chi, L. (1993). The perceived motivational climate in sport questionnaire: construct and predicative validity. Journal of Sport and Exercise Psychology, 15, 172-183.
White, S.A. & Zillner, S.R. (1996). The relationship between goal orientation beliefs about the cause of sport success and trait anxiety among high school intercollegiate, and recreational sport participants. The Sport Psychologist, 10,58-72.
Williams, L. (1994). Goal orientations and athletes' preferences for competence information. Journal of Sport and Exercise Psychology, 19,416-430.