Tehlikeli Oyunlar'a Biçimci Yaklaşım

Oğuz Atay’ın (1934-1977) önemli eserlerinden biri olan Tehlikeli Oyunlar 1973 yılında yazılır. Yazıldığı dönemle ilgili çeşitli ipuçları barındıran eser, oyun içinde oyun tekniği, iç içe geçmiş zaman anlayışıyla ve de anlatı katmanlarındaki çeşitliliğiyle göze çarpar. Eserde okuyucuya farklı oyunlar oynayan anlatıcı, büyük bir karmaşa yaratır. Roman dört ana bölümden ve on sekiz alt bölümden oluşur. Bu parçalı yapı “örnek okur”un işbirliğiyle çözümlenebilecek tekinsiz bir atmosferi destekler. Bu çalışmada, Umberto Eco’nun metnin iç dinamiklerini esas alan sanat anlayışının izleri sürülecek ve Tehlikeli Oyunlar’da yer alan bazı bölümler -eklektik bir anlayışla- çalışmanın amacına uygun olarak çözümlenecektir. Roman,  “zaman”, “okur” düzleminde yarattığı şizoid teknik bakımından ele alınacak ve romanda “yorumlayıcı işbirliği” ile “inançsızlığın askıya alınması” kavramlarının izleri sürülecektir. 

A Formalist Approach to "Tehlikeli Oyunlar"

Tehlikeli Oyunlar which is one of the most important novels of Oguz Atay was written in 1973. The novel that has various clues about the period it was written comes into prominence with the technique of game within the game, intertwined time comprehension and the diversity in narration layers. The narrator of the text prepares different language games for readers and by doing this s/he enhances vagueness and complexity of the text. The novel consists of four main parts and eighteen subparts. This partial structure supports an uncanny atmosphere that can be analyzed with cooperation of “representative reader”. In this study, Umberto Eco’s sense of art that is based on the internal dynamics of text is going to be searched and some parts in Tehlikeli Oyunlar are going to be analyzed with an eclectically understanding in line with the aim of the study. The novel is going to be handled in terms of the schizoid technique created in time and reader plane and the concepts of “interpretative cooperation” and “the suspension of disbelief” are going to be scrutinized.

___

  • Atay, Oğuz (2011). Tehlikeli Oyunlar (25. basım). İstanbul: İletişim Yayınları.
  • Barthes, Roland (2013). Dilin Çalışma Sesi. Çev. Ayşe Ece ve diğerleri. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
  • Barthes, Roland (2012). Eleştirel Denemeler. Çev. Esra Özdoğan. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
  • Ecevit, Yıldız (2007). “Ben Buradayım...” Oğuz Atay'ın Biyografik ve Kurmaca Dünyası. (3. basım). İstanbul: İletişim Yayınları.
  • Eco, Umberto (2015). Anlatı Ormanlarında Altı Gezinti. Çev. Kemal Atay. 8. b., İstanbul: Can Yayınları.
  • Genette, Gerard (2011). Anlatının Söylemi: Yöntem Hakkında Bir Deneme. Çev. Ferit Burak Aydar. İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi.
  • Şahin, Yunus (2014). “Varoluş ve Bireyselleşme Bağlamında Oğuz Atay’ın Eserlerinin İncelenmesi”. Yayımlanmamış doktora tezi. İstanbul: Fatih Üniversitesi.
  • Şenocak, Ahmet Erdem (2011). “Girard’ın Roman Kuramı Işığında Bir Oğuz Atay Uyarlaması: Tehlikeli Oyunlar”. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi.