Jorge Luis Borges’te ve Sezai Karakoç’ta Gül İmgesi

Arjantin’li yazar Jorge Luis Borges öyküleri ve şiirlerinin yanı sıra deneme ve kurmaca arasındaki sınırı zorlayan çalışmalara imza atan bir sanatçıdır. Edebiyattan felsefeye, inanç tarihinden mitolojiye uzanan geniş bir yelpazede fikirlerinin izini sürdüğümüz Borges şiirlerinde sık sık gül imgesine yer verir. Bu durum onun hem dünya görüşünün hem de edebi perspektifinin bir ürünü olarak nitelendirilebilir. Sezai Karakoç ise gerek sanata bakış açısını gerekse de dünya görüşünü diriliş düşüncesi çerçevesinde şekillendiren ve bu ideal etrafında hem şiirler yazan hem de medeniyet ve kültür temelinde bilgi ve fikirlerini aktaran yazılar kaleme alan önemli bir Türk şairdir. Dolayısıyla fikir yazıları ve şiirleri arasında bir etkileşim vardır ve bu etkileşimden doğan önemli kavramların izini sürmek özellikle şiirlerine yansıyan imgeleri değerlendirmek bakımından önemlidir. Bu anlamda gül, Karakoç’un şiirlerinde sıkça yer verdiği ve düşünce yazıları bağlamında değerlendirildiğinde onun sanata ve dünyaya bakış açısını da ortaya koyan bir imgedir. Karakoç ve Borges farklı iki edebiyata mensup sanatçılar olmasına rağmen şiirlerinde ve düz yazılarında sıkça yer verdikleri gül imgesiyle sanata ve dünyaya bakış açılarını ortaya koymaktadır. Bu çalışmanın amacı her iki sanatçının düz yazılarından yola çıkarak gül imgesi bağlamında sanata bakış açılarını ve dünya görüşlerini değerlendirmek ve şiirlerinde kullandıkları bu imgeyi karşılaştırmaktır.

The Image of the Rose in the Writings of Jorge Luis Borges and Sezai Karakoç

Argentine writer Jorge Luis Borges is a writer who, in addition to his short stories and poems, creates works that transgress the border between essay and fiction. The rose image used by Borges in his poems, whose ideas we trace in a wide range from literature to philosophy, history to mythology, can be described as a product of both his worldview and literary perspective. Like Borges, Sezai Karakoç is a prominent Turkish poet who frequently includes in his poems the rose image and when evaluated in the context of his writings, it also reveals his perspective on art and the world. He shapes both his perspective on art and his worldview within the framework of the idea of “revival” and writes poems around this ideal, as well as articles that convey his knowledge and ideas on the basis of civilization and culture. Therefore, there is an interaction between his articles and his poems, and it is important to follow the important concepts arising from this interaction, especially in terms of evaluating the rose image reflected in his poems. Although Karakoç and Borges are poets belonging to two different literatures, they reveal their perspectives on art and the world with the rose image that they frequently include in their poems and prose. The aim of this study is to evaluate the perspectives and worldviews of two poets on art in the context of the rose image based on the prose of both poets and to compare this image they use in their poems.

___

  • Borges, Jorge Luis (1999). Selected Non-Fictions. ed. Eliot Weinberger.Viking.
  • Borges, Jorge Luis (2014). Yaratan. Peral Beyaz Charum, Ayşe Nihal Akbulut (Çev.). İletişim Yayınları.
  • Borges, Jorge Luis (2016). Sonsuz Gül. İletişim Yayınları.
  • Borges, Jorge Luis (2018). “Averroes’in Arayışı”. Alef. Tomris Uyar, Peral Beyaz Charum, Fatih Özgüven, Fatma Akerson (Çev.). İletişim Yayınları.
  • Borges, Jorge, Luis (1972). Selected Poems.ed. Norman Thomas Di Giovanni. Allen Lane The Penguin Press.
  • Karakoç, Sezai (1986). Edebiyat Yazıları II. Diriliş Yayınları.
  • Karakoç, Sezai (2017). Edebiyat Yazıları I. Diriliş Yayınları.
  • Karakoç, Sezai (2019). Ruhun Dirilişi. Diriliş Yayınları.
  • Karakoç, Sezai (2020). Gün Doğmadan. Diriliş Yayınları.
  • Kurnaz,Cemal (1996). “Gül”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi., cilt 14, ss.219.222.
  • Mualem, Sholemy. (2012). Borges and Plato. A Game with Shifting Mirrors. Iberoamericana.