Bedensel Sorunlar Çerçevesinde Karşılaştırmalı Bir İnceleme: Dokuzuncu Hariciye Koğuşu ve İnsanın Esareti (Of Human Bondage)

Fiziksel rahatsızlıklar, bedensel kusurlar gibi bedene dair sorunlar dünya edebiyatında sıklıkla karşımıza çıkan konulardır. Edebiyatın bu tip sorunlar yaşayan kurgusal karakterler üzerinden duygudaşlık geliştiren katartik bir gücü olduğu yadsınamaz. Özellikle psikolojik tahliller açısından zengin bir edebî metin, hem bedensel sorunların bireylerin kişiliklerini nasıl etkilediğini hem de ki-şilerin içinde bulundukları duygu durumlarını anlamamıza yardım eder. Bu noktada Türk edebiya-tının sayılı romanlarından biri olan Peyami Safa’nın Dokuzuncu Hariciye Koğuşu (1930) ve İngiliz edebiyatının beğenilen romanlarından W. Somerset Maugham’ın İnsanın Esareti (Of Human Bon-dage) (1915) bedensel sorunları ve bunların yol açtığı doğrudan ve dolaylı ruhsal acıları başkahra-manların iç dünyaları aracılığıyla ele alır. Dokuzuncu Hariciye Koğuşu’nun isimsiz genci dizinde oluşan kemik vereminden dolayı giderek artan bir şekilde yürüme güçlüğü çekmekte ve bacağının kesilmesi endişesini taşımaktadır. İnsanın Esareti’nin ana karakteri Philip Carey ise doğumsal bir deformasyon olan yumru ayak sorunu ile baş etmeye çalışır ve o da yürüme güçlüğü çekmektedir. Bu noktada bu romanlar oluşum romanı (Bildungsroman) olmaları yani çocukluktan olgunluk dö-nemine geçişi anlatmaları bakımından dikkat çekicidir, çünkü bu edebî alt tür sayesinde okuyucu genç yaşlarda bahsedilen başkahramanların kişiliklerinin nasıl oluştuğunu gözlemleme fırsatı yaka-lar. Bu tür detaylar bedensel sorunların psikolojik yansımalarını ortaya çıkarmak açısından bu ro-manlara yardımcı olur. Bu çalışmada Peyami Safa’nın Dokuzuncu Hariciye Koğuşu ve W. Somerset Maugham’ın İnsanın Esareti (Of Human Bondage) romanları karşılaştırmalı edebiyat disiplini çer-çevesinde incelenecek olup romanlar arasındaki paralellikler görünür kılınacaktır.

Anahtar Kelimeler:

Karşılaştırmalı edebiyat, Dokuzuncu Hariciye Koğuşu, İnsanın Esareti, bedensel sorunlar, oluşum romanı

BODILY PROBLEMS: A COMPARATIVE LITERARY ANALYSIS OF DOKUZUNCU HARİCİYE KOĞUŞU AND OF HUMAN BONDAGE

Bodily problems such as physical disorders or defects are the themes one often encounters in world literature. Literature, surely, has the cathartic power to develop empathy through fictional characters with such problems. A particularly rich literary text, in terms of psychological analysis, allows us to understand how bodily problems affect the personalities of individuals as well as their general moods. Herein, Peyami Safa’s Dokuzuncu Hariciye Koğuşu (1930), a prominent novel in Turkish literature and W. Somerset Maugham’ın İnsanın Esareti (Of Human Bondage) (1915), a much admired novel in English literature, both address bodily issues and the direct or indirect psycholog-ical sufferings that they cause through revealing the inner lives of their protagonists. The anonymous hero of Dokuzuncu Hariciye Koğuşu has increasing difficulty walking due to bone tuberculosis on his knee and worries about amputation. Philip Carey, the protagonist of Of Human Bondage, copes with a club foot which is the result of a birth deformity and, therefore, has a similar difficulty walking. At this point, it is notable that both novels are Bildungsroman, a narrative about the transition years from childhood to adulthood, because thanks to this sub-genre the reader has the opportunity to ob-serve the formation of the aforementioned protagonists’ personality. Such details in these novels help to unveil and unpack the psychological outcomes of bodily problems. This paper intends to scrutinize Peyami Safa’s Dokuzuncu Hariciye Koğuşu and W. Somerset Maugham’s Of Human Bon-dage within the frame of comparative literature and make the parallelisms between these Works more visible.

Keywords:

Comparative literature, Dokuzuncu Hariciye Koğuşu, Of Human Bondage, bodily problems, Bildungsroman,

PDF

___

Aytaç, Gürsel (2016). Karşılaştırmalı Edebiyat Bilimi. Ankara: Doğu Batı Yayınları.
Ayvazoğlu, Beşir (2017). Peyami: Hayatı, Sanatı, Felsefesi, Dramı. İstanbul: Kapı Yayınları.
Büyükkavas Kuran, Şeyma (2018). Peyami Safa’nın İnsanları. İstanbul: Ötüken Neşriyat.
Calder, Robert (1990). Willie: The Life of W. Somerset Maugham. London: Mandarin.
Gürbilek, Nurdan. (2010). Kör Ayna, Kayıp Şark: Edebiyat ve Endişe. İstanbul: Metis Yayınları.
Kanter, Beyhan (2015). Peyami Safa’nın Romanlarında Beden İmgesi. Kültür Bakanlığı Yayınları, Editör: Beşir Ayvazoğlu- Selçuk Karakılıç, Basım sayısı:1, ISBN:978-975-17-3814-1, 253 -289.
Kösoğlu, Nevzat (2011). Peyami Bey: Hayatı ve Düşünce Dünyası. İstanbul: Ötüken Neşriyat.
Margolis, Howard and Arthur Shapiro (1987). Countering Negative Images of Disability in Classical Literature. The English Journal, 76(3), 18-22. doi:10.2307/818530
Maugham, W. Somerset (2017). İnsanın Esareti. çev. Tülin Er. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
Maugham, W. Somerset (1990). Of Human Bondage. London: Mandarin.
Safa, Peyami (1968). Dokuzuncu Hariciye Koğuşu. İstanbul: Ötüken Neşriyat.
Sanders, Lise Sahpiro. (2001). ‘The Failures of the Romance: Boredom, Class, and Desire in George Gissing’s The Odd Women and W. Somerset Maugham’s Of Human Bondage’. Modern Fiction Studies, 47(1), 190-228. Retrieved January 10, 2021, from http://www.jstor.org/stable/26286029
Sonntag, Susan (1978). Illness as Metaphor. New York: Farrar, Straus and Giroux.
Tarancı, Cahit Sıtkı (1940). Peyami Safa: Hayatı ve Eserleri. İstanbul: Semih Lütfi Kitabevi.
Tekin, Mehmet (1999). Romancı Yönüyle Peyami Safa: Romanların Teorik ve Teknik Temelleri. İstanbul: Ötüken Neşriyat.
Yılmaz, Ensar (2019). Peyami Safa’nın Dokuzuncu Hariciye Koğuşu’nda Hasta-Hastane-Hekim İlişkisi. XI International Balkan and Near Eastern Social Sciences Congress Series- Tekirdağ/Turkey (9-10 March) s. 296-300.