Karl Mannheim'in İdeoloji ve Ütopyası

Karl Mannheim 'in İdeoloji ve Ütopya 'sı İngilizce olarak 1936 yılında yayımlandı ve ardından bilgi, inanç ve ideolojinin sosyolojik temelleriyle ilgili tartışmalarda öne çıkmaya başladı. Bu kitap, 1930'lu yıllarda Almanya'da büyük bir tartışmaya yol açmış olsa da, İngiltere ve Kuzey Amerika'da, inanç sistemlerinin sosyal kaynaklarına ilişkin analize toplumbilimsel bir katkı olarak kabul edildi. Mannheim 'in bu eseri kapitalist toplumlarda ideoloji problemine ilişkin Marksist yaklaşımlara anlamlı bir meydan okuma olarak görüldüğü için önemli bir eserdir. Bu eserin esas eleştiricileri Marksist geleneğin içinden gelmekteydi. Mannheim'in bilgi sosyolojisi Max Weber ve George Lukacs'ın eserlerinin etkisi altında şekillenmişti. Ancak bu makalede Mannheim 'in bilgi sosyolojisi üzerindeki çok daha önemli etkinin Martin Heidegger'in 1927 yılında yayımlanan Varlık ve Zaman 'daki metafizik eleştirisinden kaynaklandığı ileri sürülmektedir. Özellikle de Mannheim'ın bilginin varoluşsal sınırlılığı kavramı Heidegger'in varlığın kollektif ve ortak doğası hakkındaki tartışmasından gelmektedir. Her ne kadar Mannheim'ın eseri bilgi sosyolojisinin tarihsel gelişiminde etkili olmuş olsa da, rölativizm problemi, son on yıllarda Mannheim 'in bu problemi ele alışından çok daha ileri bir seviyeye ulaşmıştır. Zira feminizm, antropoloji ve postmodernizmin her biri ayrı ayrı istikametlerden bilginin bağlamsal doğasına vurguda bulunmuşlardır. Mannheim'ın savuşturmaya ya da çözmeye çalıştığı rölativizm problemi çağdaş politika teorisinin kalıcı bir veçhesi haline gelmiştir.

___