FİZİKSEL ENGELLİ BİREYLER İÇİN TOPLU TAŞIMAYA YÖNELİK ERİŞİLEBİLİRLİK STRATEJİLERİ

Avrupa’da 18. ve 19. yüzyıllarda başlayan 1. sanayi devrimi ile üretim artmış, köylerden kentlere göç başlamış ve şehirlerin büyümesi hızlanmıştır. 2011 yılında ilk olarak Almanya’da ortaya çıkan ve robot teknolojilerini hayatlarımıza entegre eden 4. sanayi devrimini yaşadığımız bu günlerde ise, şehirlerin büyümesi muazzam bir hıza ulaşmıştır. Şüphesiz ki, şehirlerin hızlı büyümesi kentsel planlama ve teknik altyapı oluşturma hizmetlerinin (planlı yapılaşma, eğitim, sağlık ve ulaşım hizmetleri, vb.) aynı hızda sağlanamaması, sağlanamadığında ise yetersiz kalması gibi sorunlara sebep olmuştur. Tüm bu hızlı şehirleşme sürecinde köylerden şehirlere göç faaliyetlerinin artması ile çalışan nüfus şehirlerde yoğunlaşmış ve şehir içi mobilite (hareketlilik) ihtiyacı sebebiyle ulaştırma altyapısına duyulan talep artmıştır. Günümüzde belediyeler tarafından sağlanan şehir içi toplu taşıma hizmetleri bu talebi karşılamaktadır. Dezavantajlı gruplardan engelli bireyler ise, bu toplu taşıma hizmetlerinden yararlanabilmek için engelleri doğrultusunda ek hizmet ya da ekipmana ihtiyaç duymaktadırlar. Amacı, engelli bireylerin toplu taşıma hizmetlerinden aldıkları verimi iyileştirecek stratejiler önermek olan bu çalışmada, dünyanın çeşitli ülkelerinde engelli bireyler için tasarlanmış ulaştırma tasarımları ve devlet politikaları incelenmiştir. Çalışma sonucunda, dünya üzerinde uygulanan ulaştırmaya yönelik erişilebilirlik stratejilerinin, engelli bireylerin ihtiyaçlarını karşılama konusunda yetersiz kaldığı tespit edilmiştir. Engelli bireylerin ulaşım ihtiyaçlarının iyileştirilmesine yönelik başarılı projeleri olan Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin, gelişen teknolojiler sayesinde, söz konusu stratejilere yönelik hedefler oluşturmasının ülkeyi, engelli ulaşım hizmetleri konusunda örnek ülke haline getirebileceği düşünülmektedir. Çalışma gelecek araştırmalar için öneriler bölümüyle sona ermektedir.

Anahtar Kelimeler:

Engelli Ulaştırma Hizmetleri, Fiziksel Erişilebilirlik, Ulaştırma, Toplu Taşıma

ACCESSIBILITY STRATEGIES OF PEOPLE WITH PHYSICAL DISABILITY FOR PUBLIC TRANSPORTATION

With the first industrial revolution that started in the 18th and 19th centuries in Europe, production increased, migration from villages to cities started and the growth of cities accelerated. In these days when we are experiencing the 4th industrial revolution that first emerged in Germany in 2011, which has been integrated robot technologies into our lives, the growth of cities has reached an enormous speed. Undoubtedly, the rapid growth of cities has caused problems such as not being able to provide urban planning and technical infrastructure building services (planned construction, education, health and transportation services, etc.) at the same pace, or being inadequate even if they are provided. With the increase in migration from villages to cities during this rapid urbanization process, the working population has concentrated in cities and the demand for transportation infrastructure has increased due to the need for urban mobility. Today, municipalities meet this urban public transport services demand in cities. People with disabilities from disadvantaged groups, on the other hand, need additional services or equipment in order to benefit from these public transportation services. In this study, the purpose of which is to suggest strategies to improve the efficiency of public transportation services for individuals with physical disabilities, transportation designs and government policies designed for people with disabilities in various countries of the world has been examined. As a result of the study, it was determined that the accessibility strategies for transportation applied around the world are insufficient to meet the needs of people with disabilities. When it comes to improve the improvement of transportation needs of people with disabilities, it is known that Turkey Republic has a lot of successful projects, and it is also thought that setting targets for these strategies that developed in line with new technologies, can make the country a model country for disabled transportation services. The study completed with conclusions in regard with the strategies and recommendations for future researchers.

Keywords:

Transportation, Disabled Transportation Services, Physical Accessibility, Public Transportation,

PDF

___

Abbasgil E. (1991). İstanbul’daki Toplu Taşımacılık Kapsamında Raylı Sistemlerin Değerlendirmesi (Esenler-Aksaray Hızlı Tramvay Örneği). Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi, İstanbul, Türkiye.
Akman, G., ve Alkan, A. (2016). İzmit kent içi ulaşımda alternatif toplu taşıma sistemlerinin aksiyomlarla tasarım yöntemi ile değerlendirilmesi. Pamukkale Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 22(1), 54-63.
Arbury, J., (2009). From Urban Sprawl to Compact City - An Analysis of Urban Growth Management in Auckland, Erişim Tarihi: 13.10.2020. http://www.greaterauckland.org.nz/wp-content/uploads/2009/06/thesis.pdf.
Avrupa Komisyonu, (2010). Avrupa Parlamentosu, Konsey, Avrupa Ekonomik Ve Sosyal Komitesi Ve Bölgeler Komitesine Yönelik Komisyon Tebliği, Avrupa Engellilik Stratejisi 2010-2020: Engelsiz Avrupa için Yenilenmiş bir Taahhüt. Brüksel.
Bezyak, J. L., Sabella, S. A., ve Gattis, R. H. (2017). Public transportation: an investigation of barriers for people with disabilities. Journal of Disability Policy Studies, 28(1), 52-60.
Boareto, R. (2007). Brazil Accessible The Brazilian Urban Accessibility Program of the Ministry of Cities. National Secretariat for Transport and Urban Mobility, Ministry of Cities, Brazil.
Çağlar, S. (2012). Engellilerin Erişebilirlik Hakkı ve Türkiye’de Erişebilirlikleri, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 61: (2), 541-598.
Demir, E., (2020). Kent Sosyolojisi: Sanayi Devrimi ve Sonrası Kentleşmesi. Ders notları. https://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:fTanPe4rXu0J:https://acikders.ankara.edu.tr/mod/resource/view.php%3Fid%3D63263+&cd=2&hl=tr&ct=clnk&gl=tr
Ercoli, S., Ratti, A., ve Ergül, E. (2015). A multi-method analysis of the accessibility of the Izmir ferry system. Procedia Manufacturing, 3, 2550-2557.
Hamurcu, M., ve Eren, T. (2017). Toplu Taşıma Türünün Seçiminde Çok Kriterli Karar Verme Uygulaması. In International Conference on Advanced Engineering Technologies (ICADET) (Vol. 3, pp. 1-13).
Polat, Z. A., Memduhoğlu, A., Hacar, M., ve Duman, H. (2017). Kentsel Büyüme ile Motorlu Araç Trafiği Yoğunluğu Arasındaki İlişkinin Belirlenmesi: İstanbul Örneği. Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 6(2), 442-451.
T.C. Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, (2020). Engelli ve Yaşlı İstatistik Bülteni 2020 Mart, Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü.
T.C. Ulaştırma Bakanlığı, (2011). Türkiye Ulaşım ve İletişim Stratejisi Hedef 2023. Ankara, Ulaştırma Bakanlığı.
Tiyek, R., Eryiğit, B. H., ve Emrah, B. A. Ş. (2016). Engellilerin Erişilebilirlik Sorunu ve TSE Standartları Çerçevesinde Bir Araştırma. Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 12(2), 225-261.
Tosun, E.K, (2013). Sürdürülebilir Kentsel Gelişim Sürecinde Kompakt Kent Modelinin Analizi, Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 20 (1), 31-46, 2013.
TUIK, (2019). Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Sonuçları, Türkiye İstatistik Kurumu. https://data.tuik.gov.tr/tr/display-bulletin/?bulletin=adrese-dayali-nufus-kayit-sistemi-sonuclari-2019-33705#, Erişim Tarihi: 13.10.2020.
Venter, C., Savill, T., Rickert, T., Bogopane, H., Venkatesh, A., Camba, J., ve Maunder, D. (2002). Enhanced Accessibility for People with Disabilities Living in Urban Areas.
Waara, N. (2009). Older and disabled people’s need and valuation of traveller information in public transport. In Proceeding of The Association for European Transport Conference (pp. 1-21).
Waara, N. (2013). Traveller information in support of the mobility of older people and people with disabilities. User and provider perspectives, 1-166.
www. tuik.gov.tr, (2015). Dünya Nüfus Günü, 2015. Türkiye İstatistik Kurumu. https://data.tuik.gov.tr/tr/display-bulletin/?bulletin=dunya-nufus-gunu-2015-18617
www.ailevecalisma.gov.tr, (2005). T.C. Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı Engelli ve Yaşlı hizmetleri Genel Müdürlüğü, Engelliler Hakkında Kanun, 19.10.2020. ailevecalisma.gov.tr/eyhgm/mevzuat/ulusal-mevzuat/kanunlar/engelliler-hakkinda-kanun/.