AKTİF YAŞLANMA BAĞLAMINDA YAŞ DOSTU KENT KAVRAMI

Endüstrileşme, kentleşme, bilimde ve teknolojide kaydedilen ilerlemeler gibi etkenler sonucunda doğum oranları azalmakta ve doğuşta beklenen yaşam süresi artmaktadır. Bunun doğal bir sonucu olarak dünya nüfusu giderek artan bir hızla yaşlanmakta ve toplam nüfus içerisinde yaşlı nüfus oranı artmaktadır. Demografik yapıda yaşanan bu değişimler artan ömrün insan onuruna yaraşır bir şekilde yaşanması için küresel ölçekte çözümler üretilmesini ve politikalar geliştirilmesini gerektirmektedir. Bu durum ulusal ve uluslararası ölçekte birçok kuruluşu harekete geçirmiştir. Bu kapsamda yapılan toplantılarda yaşlanma olgusu çok boyutlu olarak ele alınmış olup yaşlı bireylerin refahını geliştirmeye yönelik çeşitli kararlar alınmıştır. Bu bağlamda Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) tarafından 2002 yılında gelişmekte olan ülkeleri desteklemek ve yaşlanan dünyada sağlık ve sosyal alandaki politikaları güçlendirmek için Aktif Yaşlanma Politika Çerçevesi yayınlanmıştır. Ancak toplumdaki tüm bireylerin topluma etkin ve tam katılımının fiziksel ve sosyal çevrede bir düzenleme yapılmadan mümkün olamayacağından hareketle aktif ve sağlıklı yaşlanmayı amaçlayan Yaş Dostu Kentler (Age Friendly Cities) Projesi hayata geçirilmiştir. Bu çalışmada yaş dostu kentlerin aktif yaşlanma bağlamında değerlendirilmesi amaçlanmaktadır. Bu kapsamda öncelikle yaşlanan nüfus ve kentleşme konuları ele alınmıştır. Daha sonra yaş dostu kent kavramı açıklanmış olup dünyada ve Türkiye’de yaş dostu kent uygulamaları aktif yaşlanma bağlamında değerlendirilmiş ve çıkarımlarda bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler:

Yaşlılık, aktif yaşlanma, yaş dostu kent, kentleşme

THE CONCEPT OF AGE FRIENDLY CITY IN THE CONTEXT OF ACTIVE AGEING

Factors such as industrialization, urbanization, advances in science and technology are decreasing in the world and life expectancy at birth increases. As a natural result of this, the world population is aging at an increasing rate and the population ratio is increasing. The disintegration of the demographic structure requires the development of global solutions and policies in order to live in a way that is worthy of human dignity. This situation was handled in a multidimensional manner in the meetings where national and international organizations were active, and decisions were taken to improve the well-being of elderly individuals. In this context, the Active Aging Policy Framework was published by the World Health Organization (WHO) in 2002 to support developing countries and to strengthen health and social policies in the aging world. However, the Age-Friendly Cities (Age-Friendly Cities) Project, which aims active and healthy aging, has been put into practice, since it is not possible for all individuals in the society to participate effectively and fully in the society without a regulation in environmental architecture. In this study, it is aimed to evaluate age-friendly cities in the context of active aging. In this context, the aging population and urbanization issues were primarily discussed. The concept is explained later age-friendly cities in the world and age-friendly cities practices in Turkey evaluated in the context of active aging and inferences.

Keywords:

Aging, urbanization, active ageing, age friendly city,

PDF

___

Arslantaş, D., Metintaş, S., Ünsal, A. ve Kalyoncu, C. (2005). Eskişehir’de Yaşlıların Sosyoekonomik Özellikleri ve Sağlık Durumları. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi (STED), 14, 113-9.
Aslan, D. (2015). Yaşlı Dostu Kentler. Yaşlı Dostu Kentler Sempozyumu Bildiri Kitabı. (ss. 25-28). http://www.yasliliksurasi.gov.tr/assets/catalogs/yasli-dostu-kentler-sempozyumu-bildiri-kitab.pdf
ASPB Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü. (2014. Birleşmiş Milletler Yaşlı İlkeleri. Erişim Tarihi: 8 Ekim 2020, https://ailevecalisma.gov.tr/eyhgm/mevzuat/uluslararasi-mevzuat/
Bilir, N. (2006). Değişen Sağlık Örüntülerinde Halk Sağlığı Çalışanlarının Rolü: Kronik Hastalıklar ve Yaşlılık Sorunları. Toplum Hekimliği Bülteni, 25(3), 1-6.
Buz, S., Ertan Koçak, Y. ve Gözen, Ö. (2018). Türkiye’de Yaşlılara Sunulan Hizmetlerin Birleşmiş Milletler Yaşlılık İlkeleri Çerçevesinde Değerlendirilmesi: Ankara Örneği. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6(77), 388-410.
Brdulak, A. (2017). The Concept of a Smart City in the Context of an Ageing Population. Research Journal of the University of Gdansk, 68, 65-75.
European Commission. (2014). Population ageing in Europe. Erişim Tarihi: 20 Haziran 2020, https://ec.europa.eu/research/social-sciences/pdf/policy_reviews/kina26426enc.pdf
Ferreira, F. R., César, C. C., Camargos, V. P., Lima-Costa, M. F. ve Proietti, F. A. (2010). Aging and Urbanization: the Neighborhood Perception and Functional Performance of Elderly Persons in Belo Horizonte Metropolitan Area Brazil. Journal of Urban Health, 87(1), 54-66.
Gorman, M., Jones, S. ve Turner, J. (2019). Older People, Mobility and Transport in Low-and Middle-Income Countries: A Review of the Research. Sustainability, 11(21), 6157.
Government of Canada. (2020). Enabling Accessibility Fund, Erişim Tarihi: 19 Ekim 2020, https://www.canada.ca/en/employment-social-development/programs/enabling-accessibility-fund.html).
Güler, G., Güler, N., Kocataş, S. ve Akgül, N. (2009). Yaşlıların Sağlık Bakım Gereksinimleri. Cumhuriyet Medical Journal (CMJ), 31(4), 367-373.
OECD. (2016). Society at a Glance 216: OECED Social Indicators. Paris: OECD Publishing.
OECD. (2015). Ageing in Cities. Paris: OECD Publishing. Erişim Tarihi: 10 Haziran 2020, https://read.oecd-ilibrary.org/urban-rural-and-regional-development/ageing-in-cities_9789264231160-en#page3
T.C. Avrupa Birliği Bakanlığı. (2011). 2012 Avrupa Aktif Yaşlanma ve Nesiller Arası Dayanışma Hakkında Bilgi Notu. Ankara. Erişim Tarihi: 6 Haziran 2020, https://www.ab.gov.tr/files/SBYPB/Sosyal%20Politika%20ve%20%C4%B0stihdam/aktif_yaslanma_bilgi_notu.pdf
Tutal, O. ve Üstün, B. (2009). Yaşlılık ve Yaş Dostu Kentler: Eskişehir. Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi, 1, 1-23.
TÜİK. (2020a). Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Sonuçları, 2019. Türkiye İstatistik Kurumu Haber Bülteni, Erişim Tarihi: 20 Haziran 2020, http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=33705
TÜİK. (2020b). Merkezi Dağıtım Sistemi, Erişim Tarihi: 20 Ekim, 2020, https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=95&locale=tr).
UN. (2017). New Urban Agenda, Erişim Tarihi: 20 Haziran 2020, http://habitat3.org/wp-content/uploads/NUA-English.pdf
UNDESA. (2018). World Urbanization Prospects 2018: Country Profile, Erişim Tarihi: 2 Eylül 2020, https://population.un.org/wup/Country-Profiles/
UNDESA. (2019a). World Urbanization Prospects The 2018 Revision. Erişim Tarihi: 12 Haziran 2020, https://population.un.org/wup/Publications/Files/WUP2018-Report.pdf
UNDESA. (2019b). World Population Prospects 2019. New York.
UNDESA. (2019c). World Population Prospects 2019 Highlighst. Erişim Tarihi: 12 Haziran 2020, https://www.un.org/en/development/desa/population/publications/pdf/ageing/WorldPopulationAgeing2019-Highlights.pdf
UNDESA. (2020). Sustainable Development, Erişim Tarihi: 21 Eylül 2020, https://sdgs.un.org/goals/goal1
UNECE Working Group on Ageing. (2015, February). Policy Brief Innovate and Empowering Strategies for Care. UNECE Policy Brief on Ageing (15), 1-20.
UNECE Working Group on Ageing. (2012, February). Policy Brief Active Ageing. UNECE Policy Brief on Ageing (13), 1-16.
UNECE Working Group on Ageing. (2020, May). Policy Brief Agein in Sustainable and Smart Cities. UNECE Policy Brief on Ageing (24), 1-21.
Ücretsiz veya İndirimli Seyahat Kartları Yönetmeliği. (2014). T. C. Resmî Gazete, 28931, 4 Mart 2014.
Üçok, A. (2018). Yaşlılıkta Aktivite Kuramı ile Yaşamdan Kopma Kuramının Karşılaştırılması. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11(56), 451-456.
Van Hoof, J., Kazak, J. K., Perek-Białas, J. M. ve Peek, S. (2018). The Challenges of Urban Ageing: Making Cities Age-friendly in Europe. International Journal of Environmental Research and Public Health, 15(11), 2473.
WHO. (1997). The Magazine of the World Health Organization: Active Ageing, Erişim Tarihi: Ekim 2020, https://apps.who.int/iris/handle/10665/54909?search-result=true&query=the+magazine+of+the+world+health+active+ageing&scope=%2F&rpp=10&sort_by=score&order=desc
WHO. (2002), Active Ageing Policy Frame Work, Erişim Tarihi: 8 Mayıs 2020, https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/67215/WHO_NMH_NPH_02.8.pdf?sequence=1
WHO. (2007). Global Age-friendly Cities: A Guide, Erişim Tarihi: 1 Haziran 2020, http://www.who.int/ageing/publications/Global_age_friendly_cities_Guide_English.pdf
WHO. (2015). World Report On Ageing And Health, Erişim Tarihi: 1 Haziran 2020, http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/186463/1/9789240694811_eng.pdf?ua=1
WHO. (2018). The Global Network for Age-Friendly Cities and Communities Looking Back Over the Last Decade, Looking Forward to the Next, Erişim Tarihi: 1 Haziran 2020, https://www.who.int/ageing/gnafcc-report-2018.pdf?ua=1
WHO. (2020a). Age-friendly World, Erişim Tarihi: 21 Eylül2020, https://extranet.who.int/agefriendlyworld/who-network/
WHO. (2020b). Age-friendly World-Lugaritz Homes: Connecting A Neighbourhood, Erişim Tarihi: 11 Eylül 2020, https://extranet.who.int/agefriendlyworld/afp/lugaritz-homes-connecting-a-neighborhood/