Ayrımcılık Temelli Dışlanma: Türkiye’de Çalışma Hayatında Kadınlar

Ayrımcılık, bireye ya da gruba sahip olduğu özellikler sebebiyle eşit davranmamak, özensiz davranmak olarak tanımlanmaktadır. Ayrımcı davranışlar sosyal ve ekonomik yaşamda eşitsizliklere ve dışlanmaya sebep olmaktadır. Kadınlar, ayrımcılığa maruz kalan grupların başında gelmektedir. Cinsiyete dayalı ayrımcılık, kadınların fırsat ve işlem eşitsizlikleri yaşamasına ve özellikle çalışma yaşamından dışlanmalarına neden olmaktadır. Bu çalışmada, betimsel analiz yöntemi kullanılarak Türkiye’de kadınların ayrımcılık sebebiyle çalışma hayatından dışlanma sorunu ele alınmakta ve işgücü istatistikleri üzerinden analizi yapılmaktadır. Bu doğrultuda Türkiye’de kadınların çalışma hayatına girişte ve çalışma yaşamı içerisinde erkeklere göre dezavantajlı oldukları, toplumsal cinsiyete dayalı ayrımcılık ve bu ayrımcılığın kaynaklık ettiği eşitsizlikler yaşadıkları sonucuna ulaşılmaktadır. İşgücüne katılım ve istihdam oranlarında erkeklerin gerisinde kalan kadınların, kayıt dışı çalışma ve işsizlik oranlarında erkeklerden önde olduğu görülmektedir. Kadınlar, erkeklerden daha az ücret elde etmekte, yönetim kademelerinde daha az yer almakta ve sendikal örgütlenmede yine erkeklerin gerisinde kalmaktadır.

Exclusion Based on Discrimination: Women at Work in Turkey

Discrimination is defined as not treating an individual or group unequally because of their characteristics and behaving carelessly. Discriminatory behaviors cause inequalities and exclusion in social and economic life. Women are at the forefront of the groups exposed to discrimination. Gender-based discrimination causes women to experience inequality of opportunities and procedures and be excluded from working life. In this study, the exclusion of women from working life due to discrimination in Turkey is handled using the descriptive analysis method and analyzed through labor force statistics. In this direction, it is concluded that women in Turkey are at a disadvantage compared to men in entering and working life, and they experience discrimination based on gender and inequalities caused by this discrimination. It is observed that women, who lag behind men in labor force participation and employment rates, are ahead of men in unregistered work and unemployment rates. Women earn fewer wages than men, take fewer management positions, and still lag behind men in union organizations.

PDF

___

Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı-AÇSHB (2021a). Türkiye’de Kadın. Ankara. [https://www.aile.gov.tr/media/67948/turkiyede-kadin-20-02-2021.pdf]. (Erişim: 10 Mart 2021).
Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı- AÇSHB (2021b). Çalışma Hayatı Gündemi. S. 3. Nisan. [https://www.csgb.gov.tr/media/76148/cgm-aylik-bulten-3-26-04-2021.pdf]. (Erişim: 09 Mayıs 2021).
Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı (2020). Çalışma İstatistikleri 2019. Ankara. [https://www.csgb.gov.tr/media/63366/calisma_hayati_2019.pdf]. (Erişim: 12 Mart 2021).
Aksaç Tanay G. ve Akdağ Şenyurt A. (2015). Ayrımcılık ve Engelli Hakları: Engelli Kadınların Hak Temelli Mücadele Adımları Projesi. Engelli Kadın Derneği ve Sabancı Vakfı. 1. Baskı. Mayıs. Ankara.
Akdemir, Ş. D. (2014). Ayrımcılığın İnsan Hakları Boyutu ve ‘Pozitif Ayrımcılık’. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi. 3(4). 890-908.
Aktaş, A. ve Uysal, G. (2016). The Gender Wage Gap in Turkey. Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 38(2). 1-19.
Alican, A. ve Sallan, Gül, S. (2008). İnsan Hakları Bağlamında Sendikalarda Cam Tavan. İnsan Hakları Yıllığı. Cilt 26. 55-77.
Alhas, F. (2020). Kadınların Üst Düzey Yönetici Olmasına Engel Olan Nedenler: Cam Uçurum, Cam Yürüyen Merdiven ve Cam Asansör Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 6(2). 101-113.
Alparslan, A. M., Çetinkaya Bozkurt, Ö. ve Özgöz A. (2015). İşletmelerde Cinsiyet Ayrımcılığı ve Kadın Çalışanların Sorunları. Makü İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 2(3). 66-81.
Aytaç, S. ve Sevüktekin M. (2000). Çağdaş Sanayi Merkezlerinde Kadın İşgücünün Konumu: Bursa Örneği. TİSK Yayını.
Başlevent, C. ve Onaran, Ö. (2003). Are Married Women in Turkey More Likely to Become Added or Discouraged Workers? Labour. 17(3). 439-458.
Burchardt, T., Le Grand, J. ve Piachaud, D. (2002). Understanding Social Exclusion. Oxford: Oxford University Press.
Candır, H. ve İslamoğlu, E. (2014). Türkiye’de Kadın Çalışanların Sosyal Haklar Açısından Durumu. Bilgi Dergisi. Kış. 29. 39-68.
Çakır, Ö. (2002). Sosyal Dışlanma. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 4(3). 83-104.
Çakır, Ö. (2008). Türkiye’de Kadının Çalışma Yaşamından Dışlanması. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. S. 31. Temmuz-Aralık. 25-47.
Çetinkaya, E. ve Yıldırımalp, S. (2010). Türkiye’de Kadınların Kayıt Dışı İstihdamdaki Durumları. TÜHİS İş Hukuku ve İktisat Dergisi. 22(4-5). 75-86
Çitçi, U. S. ve Sağır, P. M. (2017). Potansiyel Erkek Girişimcilerin Perspektifinden Kadın Girişimciliği. Kadın/Woman. 18(1). 41-62.
Çolak, Z. (2021). Türkiye’de Toplumsal Cinsiyet Eşitsizliği-Ekonomik Büyüme İlişkisi Üzerine Ekonometrik Analiz. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi. 10(2). 1094-1105.
Çotuksöken, B. (2010). İnsan Hakları ve Felsefe. İstanbul: Papatya Yayıncılık.
Dayıoğlu, M. ve Kasnakoğlu, Z. (1997). Kentsel Kesimde Kadın ve Erkeklerin İşgücüne Katılımları ve Kazanç Farklılıkları. ODTÜ Gelişme Dergisi. 24(3). 329-361
Dayıoğlu, M. ve Başlevent, C. (2017). Türkiye’de Gelir Dağılımının ve Yoksulluğun Toplumsal Cinsiyet Boyutları. Türkiye’de Refah Devleti ve Kadın. (Editörler S. Dedeoğlu ve A.Y. Elveren). İstanbul: İletişim Yayınları. 2.Baskı. 127- 157
Dedeoğlu, S. ve Elveren, A.Y. (2017). Türkiye’de Toplumsal Cinsiyet, Toplum ve Refah Devleti. Türkiye’de Refah Devleti ve Kadın. (Editörler S. Dedeoğlu ve A.Y. Elveren). İstanbul: İletişim Yayınları. 2.Baskı. 29-45
Dedeoğlu, S. (2017). Türkiye’de Refah Devleti, Toplumsal Cinsiyet ve Kadın İstihdamı. Türkiye’de Refah Devleti ve Kadın. (Editörler S. Dedeoğlu ve A.Y. Elveren). İstanbul: İletişim Yayınları. 2.Baskı. 211-229
Dedeoğlu, S. (2010). Visible Hands–Invisible Women: Garment Production in Turkey. Feminist Economics. 16(4). 1-32.
Dedeoğlu, S. (2009). Eşitlik Mi Ayrımcılık Mı? Türkiye’de Sosyal Devlet, Cinsiyet Eşitliği Politikaları ve Kadın İstihdamı. Çalışma ve Toplum. 2009/2. 41-54.
Dedeoğlu, S. (2004). Sinderella’nın Pazara Yolculuğu. Neoliberalizmin Tahribatı Türkiye'de Ekonomi. Toplum ve Cinsiyet. (Haz. Neşecan Balkan, Sungur Savran). Metis Yay. 1. Basım. Mayıs. 254-274
Devlet Planlama Teşkilatı (DPT) ve Dünya Bankası (WB) (2009). Türkiye’de Kadınların İş Gücüne Katılımı: Eğilimler, Belirleyici Faktörler ve Politika Çerçevesi. Beşerî Kalkınma Sektörü Avrupa ve Orta Asya Bölgesi Rapor No 48508-TR. [https://www.stgm.org.tr/sites/default/files/2020-09/turkiyede- kadinlarin-isgucune-katilimi-egilimler-belirleyici-faktorler-ve-politika-cercevesi.pdf]. (Erişim: 29 Nisan 2021)
DİSK/Genel İş Araştırma Dairesi (2020). Türkiye’de Kadın Emeği. [http://cloudsdomain.com/uploads/dosya/21031.pdf]. (Erişim: 02 Mayıs 2021)
Duruoğlu, T. (2007). Emek Piyasasında Cinsiyetçi Ücret Ayrımı: Bursa Organize Sanayi Bölgesinde Bir Araştırma. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi. Kış-Bahar. 24. 61-76
Ecevit, Y. (2003). Toplumsal Cinsiyetle Yoksulluk İlişkisi Nasıl Kurulabilir? Bu İlişki Nasıl Çalışılabilir? C. Ü. Tıp Fakültesi Dergisi. 25(4). 83-88
Ecevit, Y. (2007). Türkiye’de Kadın Girişimciliğine Eleştirel Bir Yaklaşım. Ankara: Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) Yayınları.
Ecevit, F. Y. (2011a). Türkiye’de Kadın Emeği Konulu Çalışmaların Feminist Tarihçesi. Birkaç Arpa Boyu, 21.Yüzyıla Girerken Türkiye’de Feminist Çalışmalar, Prof. Dr. Nermin Abadan Unat’a Armağan. (Derleyen: S. Sancar). İstanbul: Koç Üniversitesi Yayınları. 121-166.
Ecevit, F. Y. (2011b). Kentsel Üretim Sürecinde Kadın Emeğinin Konumu ve Değişen Biçimleri. 1980’ler Türkiye’sinde Kadın Bakış Açısından Kadınlar. (Editör: Şirin Tekeli). 5. Baskı. İstanbul: İletişim Yayınları. 105-114.
Erdoğan, M. ve Vatandaş, C. (2020). Bireysel ve Toplumsal Dışlanma Pratiği: Önyargı ve Ayrımcılık. İnsan ve Sosyal Bilimler Dergisi. 3 (1). 474 – 485. [https://dergipark.org.tr/en/pub/johass/ issue/54512/724821]. (Erişim: 03 Mart 2021)
Erdoğdu, S. (2004). Sosyal Politikada “Avrupalı” Bir Kavram: Sosyal Dışlanma. Çalışma Ortamı Dergisi. Temmuz-Ağustos. S. 75.
Erdut, T. (2006). İşgücü Piyasasında Ayrımcılık. İkinci Ulusal Sosyal Politika Kongresi. 23-24 Kasım. Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu ve Friedrich Ebert Vakfı. Ankara.
Ereş, G. ve Öztürk, M. (2020). Kadınların Sendikalarda Görev Almada Karşılaştıkları Sorunlara Yönelik Bir Çalışma. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 25 (1). 71-88.
Erikli, S. (2020). Çalışma Yaşamında Toplumsal Cinsiyet Ayrımcılığının Görünümü. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2(1). 39-60.
Eyüpoğlu, A., Özar, Ş. ve Tanrıöver, H. (2000). Kentlerde Kadınların İş Yaşamına Katılmalarının Sosyo-Ekonomik Sorunları. Ankara: KSGM Yayınları.
Göregenli, M. (2012). Önyargıyı ve Ayrımcılığı Azaltmak. (Editörler: K. Çayır ve M.A. Ceyhan). Ayrımcılık: Çok Boyutlu Yaklaşımlar. İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları. 247-255.
Gül, İ. I. (2012). Hukukta Ayrımcılık Yasağı. (Editörler: K. Çayır ve M.A. Ceyhan). Ayrımcılık: Çok Boyutlu Yaklaşımlar. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi. 1-18. 190.
Gül, İ. Işıl ve Karan, Ulaş. (2011). Ayrımcılık Yasağı, Kavram, Hukuk, İzleme ve Belgeleme. (Editörler: B. Yeşiladalı ve G. Ayata). İstanbul: İnsan Hakları Hukuku Çalışmaları. Bilgi Üniversitesi Yayınları.
Gülmez, M. (2009). İnsan Hakları ve Avrupa Birliği Hukukunda Ayrımcılığın Kaldırılması ve Türkiye. Belediye İş Sendikası AB’ye Sosyal Uyum Dizisi. Ankara . Gürler, Ö. K. ve Üçdoğruk, Ş. (2007). Türkiye’de Cinsiyete Göre Gelir Farklılığının Ayrıştırma Yöntemiyle Uygulanması. Journal of Yasar University. 2(6). 571-589.
Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü NEE (2019). Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması 2018. Ankara. [http://www.hips.hacettepe.edu.tr/tnsa2018/rapor/TNSA2018_ana_Rapor.pdf]. (Erişim: 03 Mart 2021).
İleri, Ü. (2016). Sosyal Politikalarda Kadın ve Cinsiyet Ayrımcılığı ile İlgili Başlıca Uluslararası ve Ulusal Hukuki Düzenlemeler. Hak İş Uluslararası Emek ve Toplum Dergisi. 5(12). 128-153.
İlkkaracan, İ. (2012). Why So Few Women in the Labor Market in Turkey? Feminist Economics. 18(1). 1-37.
International Labor Organization- ILO (2009). Decent Equality at the Heart of Decent Work. [https://www.ilo.org/wcmsp5/groups/public/@ed_norm/@relconf/documents/meetingdocument/wcm s_105119.pdf]. (Erişim: 04 Mart 2021).
International Labor Organization- ILO (2008). Youth Employment: Breaking Gender Barriers for Young Women and Men-Gender Equality at the Heart of Decent Work, 2008-2009. [https://www.ilo.org/global/standards/information-resources-and-publications/publications/WCMS_0 97842/lang--en/index.htm]. (Erişim: 04 Mart 2021)
İspir, Z. (2015). Bir İnsan Hakları Sorunu Olarak Cinsiyete Dayalı Ekonomik Ayrımcılık. 5. Uluslararası Kadın ve Toplumsal Cinsiyet Araştırmaları Konferansında Sunulmuş Bildiri.
İnce, M. (2011). The Role of Female Education in Economic Development: A Case For Turkey. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 26. 227-238.
Kaboğlu, İ. (2002). Özgürlükler Hukuku. Ankara: İmge Yayınevi.
KAGIDER (2019). Türkiye Kadın Girişimcilik Endeksi 2019 Araştırma Raporu. [https://kagider.org/docs/default-source/kagider-raporlar/kagider-t%C3%BCrk-tuborg-kad%C4%B1n _girisimcilik_endeksi_2019.pdf?sfvrsn=6]. (Erişim: 11 Nisan 2021).
Kandiyoti, D. (1988). Bargaining with Patriachy. Gender and Society. 2(3). 274-90.
Kaya, P. A. (2007). Avrupa Birliği ve Türk İş Hukuku Bağlamında Eşitlik İlkesi. Ankara: Nobel Yayın.
Korkut, L. (2009). Ayrımcılık Karşıtı Hukuk. İnsan Hakları Gündemi Derneği. Ankara.
Memiş, E., Öneş, U. ve Kızılırmak, B. (2017). Kadınların Ev-Kadınlaştırılması: Ücretli ve Karşılıksız Emeğin Toplumsal Cinsiyet Temelli Bir Analizi. Türkiye’de Refah Devleti ve Kadın. (Derleyen: S. Dedeoğlu ve A.Y. Elveren). İstanbul: İletişim Yayınları. 2.Baskı. 159-182.
Metin, Ş. ve Kariman, R. A. (2013). TBMM Kadın Erkek Fırsat Eşitliği Komisyon Raporu 2014. TBMM Kadın Erkek Fırsat Eşitliği Komisyonu Yayınları No: 12. http://www.tbmm.gov.tr/komisyon/kefe/docs/komisyon_raporu_2014_1.pdf). (Erişim: 11 Şubat 2021).
Musazay, Sarah (2019). Gender Wage Gap and Internatıonal Trade: Evidence From Turkey’s Manufacturing Sector. İbni Haldun Üniversitesi. Lisansüstü Eğitim Enstitüsü. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ağustos.
Öcal, T. A. (2021). Türkiye’de İşgücü Piyasasında Toplumsal Cinsiyet Eşitsizliği. World Women Conference-II February 11-12. Baku. Azerbaijan. 813-825.
Önder, N. (2013). Türkiye’de Kadın İşgücünün Görünümü. ÇSGB Çalışma Dünyası Dergisi. 1(1) Temmuz-Eylül. 35-61.
Öztürk, S. ve Başar, D. (2018). Türkiye’de Kadınların İşgücü Piyasasına Yönelik Tercihleri: Kayıt Dışı Sektör Özelinde Bir Analiz. Sosyal Güvenlik Dergisi (Journal of Social Security). 8(2). 41-58
Parlaktuna, İ. (2010). Türkiye’de Cinsiyete Dayalı Mesleki Ayrımcılık. Ege Akademik Bakış. 10(4). 1217-1230.
Sallan-Gül, S. ve Altındal, Y. (2016). Türkiye’de Kadın Girişimciliğin Serüveni: Başarı Mümkün Mü? Süleyman Demirel Üniversitesi İİBF Dergisi. 21(4). 1361-1377.
Sapancalı, F. (2005). Avrupa Birliği’nde Sosyal Dışlanma Sorunu ve Mücadele Yöntemleri. Çalışma ve Toplum. 2005/3. 51-106.
Seçkin-Halaç, D. ve Meşe G. (2021). Toplumsal Cinsiyet Bakış Açısından Türkiye’de Kadın Girişimciliğinin Durumu. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 68. 255-270.
Seçkin-Halaç, D. ve Seçkin-Çelik, T. (2018). A Qualitative Look Into Gendered Entrepreneurship in Turkey. İstanbul Business Research. 47(2). 105-123.
Serel, H. ve Özdemir, B. S. (2017). Türkiye’de Kadın İstihdamı ve Ekonomik Büyüme İlişkisi. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi. 15(3). 132-148.
Şahin, M. (2017). Türkiye’de Sosyal Güvenlik Reformu ve Kadınlar Üzerine Etkisi. Türkiye’de Refah Devleti ve Kadın (Derleyen: S. Dedeoğlu ve A.Y. Elveren). İstanbul: İletişim Yayınları. 2.Baskı. 231- 277.
Taşğın Ş. N. (2021). Irkçılık ve Ayrımcılığın Önlenmesi: Türkiye’deki Mevcut Durum ve Sosyal Hizmet İçin Öneriler. Toplum ve Sosyal Hizmet. 32(1). Ocak. 293-315.
Tokol, A. (2013). Ayrımcılık ve Sosyal Dışlanma. Sosyal Politika II (Editörler: Doç. Dr. Abdurrahman İlhan Oral ve Dr. Öğr. Üyesi Yener Şişman). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
Toksöz, G. Dedeoğlu, S. Memiş Parmaksız, E. ve Kaya Bahçe, S. (2014). Türkiye’de Kadın İşgücü Profili ve İstatistiklerinin Analizi. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü.
Toksöz, G. (2017). Neoliberal Piyasa, Özel ve Kamusal Patriarka Çıkmazında Kadın Emeği. Türkiye’de Refah Devleti ve Kadın. (Derleyen: S. Dedeoğlu ve A.Y. Elveren). İstanbul: İletişim Yayınları. 2.Baskı. 103-126.
Tunç, M. (2018). Kalkınmada Kadın Ayrımcılığı ve Toplumsal Cinsiyet Eşitsizliğinin Rolü: Ülkelerarası Farklı Gelir Gruplarına Göre Yatay Kesit Analiz. Sosyoekonomi. 26(28). 221-251.
Turgut, Ş. A. (2019). Türkiye’deki Gelir Eşitsizliğinin Toplumsal Cinsiyet, Kadının İstihdamı ve Kadın Yoksulluğu Açısından Değerlendirilmesi. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 38. 315- 329.
T.C. Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı Aile ve Toplum Hizmetleri Genel Müdürlüğü (2019a). Türkiye Aile Yapısı Araştırması – TAYA 2016. Birinci Basım. Ankara: TDV Yayın.
T.C. Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı Aile ve Toplum Hizmetleri Genel Müdürlüğü (2019b). Türkiye Aile Yapısı İleri İstatistik Analizi-TAYA 2018. Birinci Basım. Ankara: TDV Yayın.
TÜİK (2015). Zaman Kullanım Araştırması 2014-2015. [https://tuikweb.tuik.gov.tr/ PreTablo.do?alt_id=1009]. (Erişim: 21 Şubat 2021).
TÜİK (2017). Aile Yapısı Araştırması. [https://tuikweb.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=21869]. (Erişim: 09 Nisan 2021).
TÜİK (2019). Kazanç Yapısı Araştırması. [https://tuikweb.tuik.gov.tr/PreHaberBulten- leri.do?id=30580]. (Erişim: 12 Nisan 2021).
TÜİK (2020). Girişimcilik 2016-2018. [https://tuikweb.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=33664]. (Erişim: 08 Nisan 2021).
TÜİK (2021a). İstatistiklerle Kadın 2020. [https://tuikweb.tuik.gov.tr/PreHaberBulten- leri.do?id=37221]. (Erişim: 20 Mart 2021).
TÜİK (2021b). İşgücü İstatistikleri 2020. [https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Isgucu-Istatistikleri- 2020-37484]. (Erişim: 20 Nisan 2021).
TMMOB (2021). “TMMOB’a Bağlı Odaların Üye Sayısı-2020”. [http://www.tmmob.org.tr/icerik- /tmmobye-bagli-odalarin-uye-sayisi-590-bin-oldu#:~:text=TMMOB'ye%20ba%C4%-9Fl%C4%B1% 2024%20Odan%C4%B1n,18%20bin%20569%20ki%C5%9Fi%20artt%C4%B1]. (Erişim: 01 Mart 2021).
URHAN, B. (2014). Sendikasız Kadınlar Kadınsız Sendikalar -Sendika Kadın İlişkisinde Görülen Sorun Alanlarını Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma. 1. Baskı. İstanbul: Kadav Yayınları.
Uyar, L. (2006). Birleşmiş Milletler’de İnsan Hakları Yorumları: İnsan Hakları Komitesi ve Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklar Komitesi 1981-2006. İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları
Yenihan. B. (2020). Çalışma Yaşamında Kadının Sendikal Örgütlenmesi ve Karşılaşılan Sorunlar. Kadının Çalışma Hayatındaki Örgütlenme Mücadelesi. (Editörler: G. Cerev ve Bahattin Gökhan Topal). 1.Baskı. Bursa: DORA Basım-Yayın.
Yenihan, B. ve Cerev, G. (2016). Sendikalı Kadınlar ve Yaşadıkları Sorunlar: Kocaeli-Gölcük’de Kamu Çalışanları Sendikaları Üzerine Nitel Bir Araştırma. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi. 14(4). 150-167.
Yıldırım, M. (2014). Ayrımcılık. Sosyal Politika. (Editörler: A. Tokol ve Y. Alper) Bursa: Dora Yayınevi. 283-303.
Yıldız, S., Alhas, F., Sakal, Ö. ve Yıldız, H. (2016). Cam Uçurum: Kadın Yöneticiler Cam Tavanı Ne Zaman Aşar? Ankara Üniversitesi SBF Dergisi. 71(4). 1119-1146.