Peyami Safa’nın Osmanlıca Hakkındaki Düşünceleri

Peyami Safa, harf inkılâbı ve Öztürkçecilik hareketleri başta olmak üzere dil konusuyla ilgili düşüncelerini hem ilmî hem de edebî eserlerinde ele almıştır. İlk zamanlar harf inkılâbına karşı olmuşsa da bu yoldan dönüşün mümkün olmadığını görünce, en azından Latin alfabesiyle birlikte Osmanlı alfabesinin de hem liselerde hem de üniversitelerde öğretilmesi gerektiğini savunmuştur. Dille ilgili düşüncelerinde de her zaman mutedil ve milliyetçi bir çizgide durmuştur. İlk önce Genç Kalemlerin, 1923’ten sonra Cumhuriyeti kuran kadroların daha sonra ise Marksist-Leninst çizgideki aydınların Türkçeye farklı amaçlar ve farklı metotlarla müdahale ettiklerine şahit olmuştur. Bu kadroların bazı tekliflerine sıcak bakmışsa da genellikle dili bir çıkmaza sokan ifratkâr düşüncelerine karşı doğrudan doğruya tavır almıştır. Onun bu tavır alışında Türk milletinin hakiki hüviyetini kaybetme endişesi vardır

Anahtar Kelimeler:

Osmanlıca, Harf inkılâbı, Uydurma kelimeler, Terimler

Peyami Safa’s Thoughts About Ottoman Language

Peyami Safa stated his thoughts regarding alphabet revolution and pure Turkishness movements in his scientific and artistic works. Though he was against alphabet revolution at very begining, when he saw the return to back is not possible, he has stand for at least teaching of Ottoman alphabet together with Latin alphabet both in high schools and universities. He always adopts moderate and nationalist views on the language. He witnessed the intervention of firstly Genç Kalemler, after 1923 founders of young Republic, then Marxist – Leninist intellectuals to Turkish with different goals and methods. Though he has looked positive to some thoughts of these people, he adopted directly negative attidue to excessive thoughts of these people on the language. Concerns regarding losing of genuine identity of Turkish people have determined this attitude

Keywords:

Ottoman language, Alphabet revolution, Apocryphal words, Terms,

PDF

___

Akçay, Y., (2005), “Peyami Safa’ya Göre Türk Dili (Türkçenin Sorunları / Çözüm Önerileri)”, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (13:246)
Ayvazoğlu, B., (1998), Peyami: Hayatı – Sanatı – Felsefesi – Dramı, İstanbul, Ötüken yay.
Baysal, J.; Kocabaoğlu, U., (1981), Harf Devriminin 50. Yılı Sempozyumu, Ankara, TTK yay.
Ertem, R., (1991), Elifbe’den Alfabeye, İstanbul, Dergah yay.
Genç, A., (1990) “Peyami Safa ve Dil Sorunu”, Millî Kültür, (74: 43)
Göze, E., (1969), Peyami Safa Nazım Hikmet Kavgası, İstanbul, Yağmur yay.
Kaplan, M., (1991), Nesillerin Ruhu, İstanbul, Dergâh yay.
Kısakürek, N. F., (1976), Bâbıâli, İstanbul, Büyük Doğu yay.
Peyami Safa, (1928), Latin Harfleri Elifbası, İstanbul, Necm-i İstikbal Matbaası.
Peyami Safa, (1929), Cumhuriyet Mekteplerine Alfabe, İstanbul, Türk Neşriyat Yurdu.
Peyami Safa, (1930), Yeni Talebe Mektupları, İstanbul, Türk Neşriyat Yurdu.
Peyami Safa, (1931-1934), Türk Grameri (4-5. sınıf), İstanbul, Suhulet Kütüphanesi.
Peyami Safa, (1941-1942), Okul Grameri (Elkitabı), İstanbul, Cumhuriyet Kitabevi.
Peyami Safa, (1942), Fransız Grameri, İstanbul, Cumhuriyet Kitabevi.
Peyami Safa, (1942-1943), Dilbilgisi / Okul Grameri (Elkitabı), İstanbul, Cumhuriyet Kitabevi.
Peyami Safa, (1996), Dokuzuncu Hariciye Koğuşu, İstanbul, Ötüken yay.
Peyami Safa, (1999), 20. Asır – Avrupa ve Biz, İstanbul, Ötüken yay.
Peyami Safa, (1999), Osmanlıca – Türkçe – Uydurmaca, İstanbul, Ötüken yay.
Peyami Safa, (1999), Sanat – Edebiyat – Tenkit, İstanbul, Ötüken yay.
Peyami Safa, (1999), Sosyalizm –Marksizim –Komünizm, İstanbul, Ötüken yay.
Peyami Safa, (2006), Eğitim – Gençlik – Üniversite, İstanbul, Ötüken yay.
Şimşir, B. N., (1992), Türk Yazı Devrimi, Ankara, TTK yay.
Şimşir, B. N. (2006), Türk Harf Devrimi Üzerine İncelemeler, Ankara, Atatürk Araştırma Merkezi yay.
Tekin, M., (2003), Peyami Safa İle Söyleşiler, Konya, Çizgi Kitabevi.
Yalçın, B. S.; Gönülal, İ., (1984), Atatürk İnkılâbı (Kanunlar – Kararlar – Tamimler – Bildiriler – Belgeler), Ankara, KTB yay.