Koca Râgıb Paşa’nın Şiirlerinde Sebk-i Hindî Tesiri

Sebk-i Hindî, Türk edebiyatında XVII. yüzyıldan itibaren etkili olmaya başlamış ve her şairin şiirinde ayrı özellikleriyle karşımıza çıkmıştır. Nef’î’de mübalağa, Nâbî’de hikemî ve söylenmemiş yeni manalar şeklinde görülen bu üslup, Koca Râgıb Paşa’nın şiirlerinde tıpkı Nâbî’de olduğu gibi, ilk plânda hikemî mana olarak karşımıza çıkmaktadır. Sebk-i Hindî, Koca Râgıb’ın şiirlerinde hikemî mananın yanı sıra bazı dil ve muhteva özellikleri ile de etkili olmuştur. Bu özellikler, genişletilmiş tamlamalar ve birleşik yapılar, yeni-orijinal kelime ve terkipler/tamlamalar, somutlaştırma ve alışılmamış bağdaştırmalar, konuşma diline ve avâma ait kelimeler, Türkçe dil unsurları yerine Farsça dil unsurlarının kullanımı, şiir dilinden sapmalar, mübalağa ve aşırı hayalcilik, örnekleme beyit sistemi, yeni imajlar ve kavramlar şeklindedir

Anahtar Kelimeler:

Sebk-i Hindî, Koca Râgıb Paşa, dil, muhteva, imaj

Sebk-i Hindi’s Influence On Koca Râgıb’s Poems

Sebk-i Hindi has started to affect Turkish literature since the 17th century and has been seen as different characteristics on each poet’s poems. This style which was seen as exaggeration in Nefi’s poems, as hikemi and unvoiced new meanings in Nabi’s poems has been seen first as hikemi meaning in Koca Râgıb Pasha’s poems just like in Nabi’s poems. In addition to hikemi meanings in Koca Râgıb’s poems, Sebk-i Hindi has been effective with some language and content features of its. These features are extended phrases and composite structures, new-original words and combinations/phrases, formalizing and unwonted harmonizations, colloquial words, using Persian language components instead of Turkish language components, decline from poetry language, exaggeration and being overmuch unrealistic, sampling verse system, new images and conceptions

Keywords:

Sebk-i Hindi, Koca Râgıb Pasha, language, contents, image,

PDF

___

Babacan, İ. (2008), Klasik Türk Şiiri’nde Sebk-i Hindî (Hint Üslubu),Yayımlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üni. Sos. Bil. Ens., Ankara.
Bilkan, A. F. (2004). “Nazım (Orta Klasik Dönem)”, Türk Dünyası Edebiyatı Tarihi C. 5, Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayınları
Bilkan, A. F. (2007). “Orta Klasik Dönem (1600-1700) Siir”, Türk Edebiyatı Tarihi C.II, İstanbul: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları
Bilkan, A. F.; AYDIN, Ş. (2007). Sebk-i Hindî ve Türk Edebiyatında Hint Tarzı, İstanbul: 3F Yayınevi
Demir, S. (2006), “Tecellî’nin İki Beyti Üzerinde Sebk-i Hindî ile İlgili Yorumlar”, Sözde ve Anlamda Farklılaşma: Sebk-i Hindî (Haz. H. Aynur, M. Çakır, H. Koncu), İstanbul: Turkuaz Yayınları
Demirbağ, Ö. (1999), Koca Râgıb Paşa ve Dîvân-ı Râgıb (Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Basılmamış Doktora Tezi), Van.
Demirel, Ş. (2006), “17. Yüzyıl Sebk-i Hindî Şairlerinden Nâilî ve Fehîm’in Şiirlerinde Soyutlama ya da Alışılmamış Bağdaştırmalar”, Sözde ve Farklılaşma-Sebk-i Hindî (Haz. H. Aynur, M. Çakır, H. Koncu), İstanbul: Turkuaz Yayınları Anlamda
Dilçin, C. (2009), “Divan Şiirine Stilistik Yaklaşım”, Uluslararası Türk Dili ve Edebiyatı Kongresi, C. 2 (Bildiriler-Türk Edebiyatında Üslûp Arayışları), İstanbul Kültür Üniversitesi Yayınları: 121-137
Gibb, E. J. W. (1999). Osmanlı Şiir Tarihi, C. III-IV (Çev. Ali Çavuşoğlu), Ankara: Akçağ Yayınları
Hüseyin Muhammedzâde Sadîk (1370/1990), Şerh-i Gazelhâ-yı Sâib-i Tebrizî, Tahran: İntişârâtî-i Elest
İpekten, H, (1987), Nâilî Hayatı, Edebî Kişiliği ve Bazı Şiirlerinin Açıklanması Erzurum: Atatürk Üni. Fen Edebiyat Fakültesi Yayınları
İpekten, H, (1991), Şeyh Gâlib, Edebî Kişiliği ve Bazı Şiirlerinin Açıklanması, Erzurum: Atatürk Üni. Fen Edebiyat Fakültesi Yayınları
Kamer Aryân (2006), “Fars Şiirinin İçinde Hindî Adıyla Meşhur Üslubun Ortaya Çıkısı ve Özellikleri”, Sözde ve Anlamda Farklılaşma, Sebk-i Hindî (Haz. H. Aynur, M. Çakır, H. Koncu), İstanbul: Turkuaz Yayınları
Kesik, B. (2009), “Koca Râgıb Paşa’nın Şiirlerinde Hikemî Tarz” Uluslar Arası V. Klâsik Türk Edebiyatı Sempozyumu (Basılmamış Bildiri), Mardin.
Köprülü, F. (2006), Divan Edebiyatı Antolojisi (Yay. Haz., Ahmet Mermer), Ankara: Akçağ Yayınları
Mum, C. (2007), “Orta Klasik Dönem (1600-1700) Sebk-i Hindî”, Türk Edebiyatı Tarihi C.II, İstanbul: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları
Mum, C. (2006), “Sebk-i Hindî’de Beyit Yapısı, Paradoksal İmajlar ve Çoklu Duyulama”, Sözde ve Anlamda Farklılaşma: Sebk-i Hindî (Haz. H. M. Çakır, H. Koncu), İstanbul: Turkuaz Yayınları Aynur
Ocak, F. T. (2002a), “XVII. Yüzyıl Şairi Nef’î ve Kaside”, Türkbilig Türkoloji Araştırmaları, Hacettepe Üni. Edebiyat Fakültesi, S.3: 63-82
Ocak, F. T. (2002b), “XVII. Yüzyılın İlk Yarısında Divan Edebiyatı ve Sebk-i Hindî”, Türkler C. 11, Ankara: Yeni Türkiye Yayınları
Okumuş, Ö. (1989), “Hind Üslûbu (Sebk-i Hindî), Atatürk Üni. Fen-Edebiyat Fakültesi, Edebiyat Bilimleri Araştırma Dergisi: 107-117.
Pala, İ. (1998), Ansiklopedik Divan Şiiri Sözlüğü, İstanbul: Ötüken Yayınları
Rahim Afifî (1376/1997), Ferheng-name-i Şiirî, C. 2, Tahran: İntişarat-ı Surûş
Tarlan, A. N. (1948), “Şehrî”, İÜEF Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, C. II, S. 3- 4: 225.
Toker, H. (1996), “Sebk-i Hindî (Hint Üslûbu), İlmî Araştırmalar, İlim Yayma Cemiyeti, İstanbul: s.141-150.
Toker, H. (2006), “Sebk-i Hindî: Hint Düşünce Tarzının Edebiyata Yansıması ve Urdu Dilindeki Sebk-i Hindî”, Sözde ve Anlamda Farklılaşma: Sebk-i (Haz. H. Aynur, M. Çakır, H. Koncu), İstanbul: Turkuaz Yayınları Hindî
Üstüner, K. (2007), Divan Şiirinde Tasavvuf, Ankara: Birleşik Yayınları.