Kamu Bütçeleme Sistemleri ve Çok Yıllı Bütçeleme

Bu çalışmada tarihi gelişim sürecinde bütçe sistemleri ve Orta Vadeli Harcama Sistemine dayalı Çok Yıllı Bütçeleme Sistemi teorisi incelenecektir. Bütçeleme sistemleri tarihi akış içerisinde devlet yapısında meydana gelen paradigma değişimine bağlı olarak değişmiş ve gelişim göstermiştir. Tarihi süreçte bütçeler para, insan ve muhasebe gibi girdi kaynaklı hazırlanmaktaydı. Özellikle son yirmi yılda OECD ülkelerinde, çıktı odaklı olarak gelişmeye başlamıştır. Orta vadeli harcama sistemi kamu harcamalarını ve gelirlerini çok yıllı perspektifte düzenleyerek uzun vadede kamu kesiminin alacağı pozisyonu taahhüt etmektedir. Bunun yanında kamu kesimini uygulamalarını düzenleyici ve politikalarının devamlılığını sağlayıcı bir fonksiyon icra etmektedir. Ayrıca kamu kesiminde kaynakların belirlenen önceliklere göre tahsisini kolaylaştırmakta mali disiplinin sağlanmasına katkı sağlamaktadır. Bu sebeple çok yıllı bütçeleme bütçe sistemlerinde yaşanan sorunların üstesinden gelebilmek için son yıllarda dünyada yaygın uygulama alanı bulmuştur. Çok yıllı bütçeleme üç temel yapı üzerine kurulmuştur. Birincisi, makroekonomik yapıyla tutarlı bir şekilde kamu harcamalarının yukarından aşağıya doğru (top-down) doğru tahmin edilmesidir, İkincisi, devam eden ve planlanan faaliyet ve projelerin maliyetlerinin aşağıdan yukarıya doğru tahmin edilmesidir, Üçüncüsü, toplam kaynak ve maliyetlerin karşılaştırılmasıdır.Çok yıllı bütçeleme ile mali disiplin, stratejik önceliklerin belirlenmesi ve kaynak tahsisinin buna uygun yapılması, sürdürülebilir makro ekonomik denge ve mali saydamlığın sağlanması hedeflenmiştir, Ayrıca stratejik planlamayla birlikte yapılması planlanarak uzun vadeli bakış açısının bütçelemeye yansıtılması öngörülmüştür

Anahtar Kelimeler:

Kamu Bütçeleme Sistemleri, Çok Yıllı Bütçeleme, Mali Disiplin

Public Budgeting Sistem And Multi Year Budgeting

In this article, budgeting system in the course of historical development and Multi Year Budgeting System based on the Middle Term Expenditure System will be evaluated. Budgeting systems have changed and improved with the paradigm changes that occurred in state structures in the historical course. The budgets had focused on incomes like money, human and accounting in the historical continuum. They have become output oriented in OECD countries in the last twenty years. Middle term expenditure system gives an undertaking about the position that will be taken by public sector in the long-term by organising the public expenditures and income with multiple year perspective. In addition to that it has a function to organise the practices and policies of public sector. Furthermore, it contributes to maintain fiscal discipline and facilitates allocation of resources according to priorities in the public sector. For these reasons, multi year budgeting gained popularity among budgeting systems in recent years as a tool to overcome problems. Multi year budgeting is based on three main structures. First, estimating public expenditures from top-down in consistency with macroeconomic structure. Secondly, estimating costs of ongoing and planned activities from top-down. Third, comparing total sources and costs. With multi year budgeting, it has been aimed to maintain fiscal discipline, determine strategic priorities and make resource allocation accordingly, maintain a sustainable macroeconomic balance and fiscal transparency. Besides it has been planned to reflect long-term view on budgeting by applying it with strategic planning

Keywords:

Public Budgeting Systems, Multi Year Budgeting, Fiscal Discipline,

PDF

___

Akdoğan Abdurahman, Kamu Maliyesi, Ankara: Gazi Kitabevi, 6. Baskı, 2007
Altuğ Figen, Kamu Bütçesi, Bursa: Ezgi Kitabevi, 1999
Batırel F. Ömer, Kamu Bütçesi, İstanbul :M.Ü. Nihad Sayâr –Yayın ve Yardım Vakfı Yayını, 8. Baskı, 1996
Blöndal R. John - Jens Kroman Kristensen- Michael Ruffner, “Budgeting in Finland”, OECD Journal on Budgeting, Vol:2, No:2
Bulutoğlu Kenan - Kurtuluş Erciş, Bütçe ve Kamu Harcamaları, İstanbul: Ekin yayınları, 1981
Coşkun Gülay, Bütçe Reform Nedenleri ve Program Bütçe Sistemi, Ankara:TODAİE Yayınları, 1976, No:150
Çetinkaya Özhan, “Yerel Yönetim Hizmetlerinde Program Bütçe Sisteminin Etkinliği”, İller ve Belediyeler Dergisi, Sayı: 577, Kasım 1993
Dean Peter, “The Relevance of a Medium Term Expenditure Framework To The Needs of Developing and Transitional Countries”, The World Bank Paper, 1997
Dicle Atilla, Program Bütçesi- Kamu Yönetiminde Planlama- Programlama- Bütçeleme Sistemi (PPBS), Ankara: Balkan Basımevi ve Ciltevi, 1973
Edizdoğan Nihat, Kamu Bütçesi, 4.Baskı, Bursa: Ekin Kitabevi, 1998
Efe Z. Zeren, “Uluslar arası Uygulamalar Işığında Çok Yıllı Bütçeleme”, Bütçe Dünyası Dergisi, Cilt 2, Sayı:25, Ankara, 2007
Falay Nihat, Planlama- Programlama- Bütçeleme Sistemi ve Türk Program Bütçe Modeli, İstanbul: Güryay Matbaacılık, 1979
Falay Nihat, Program Bütçe ve Sıfır Esaslı Bütçe Sistemi, İstanbul: Edebiyat Fakültesi Basımevi, 1987
Gürsoy Bedri, Kamusal Maliye: Bütçe, İkinci Cilt, Ankara: SBF Basın Yayın Basımevi, 1980
Işık Hüseyin, Kamu Harcamalarında Performansa Dayalı Bütçe Yönetimi ve Denetimi ile Türkiye’de Uygulanabilirliği, Ankara: Devlet Bütçe Uzmanlığı Araştırma Raporu, 2003
Kara Mehmet, Program Bütçenin Türk Kamu Yönetiminde Uygulanması, Maliye Bakanlığı Tetkik Kurulu Yayını, 1982
Kesik Ahmet, “Yeni Kamu Mali Yönetim Sisteminde Orta Vadeli Program ve Mali Plan Çerçevesinde Çok Yıllı Bütçelemenin Uygulanabilirliği, 20. Maliye Sempozyumu, Denizli: Pamukkale Üniversitesi İİBF yayını, 2005
Muggerıdge Elizabeth, Mozambique: Assistance with the Development of a Medium Term Expenditure Framework, World Bank, Rapor Taslağı, 1997
Orhaner Emine, Kamu Maliyesi, Ankara: Tutibay Yayınları, 1999
Schıavo Salvatore, Daniel TOMMASI, Managing Goverment Expenditure, The Asian Development Bank, Filipinler, 1999
Schıck Allein, “ Can National Legislatures Regain An Effective Voice In Budget Policy?”, OECD Journal On Budgeting, Vol:1, No:3, 2002
Schıck Allen, “The Road From ZBB”, Public Administration Review, Vol:38, No:2, March- April 1978
Sevimli Abdullah, “Belediye Bütçe ve Muhasebe Sistemi” , Sayıştay Dergisi, Sayı: 35 Ekim-Aralık 1999
The World Bank, Public Expenditure Management Handbook, Washington D.C. 1998
Tomczynska Magdalena, Recommendations On Time Horizon Of Budget Process, Kiev :Ukraine Macroeconomic Reform Project, Case Foundation, 2001
Tosun Ertan, Kamu Mali Yönetimi, Ankara: Devlet Bütçe Uzmanları Derneği Yayını, 2007
Tüğen Kamil, Devlet Bütçesi, Altıncı baskı, İzmir: Bassaray Matbaası, 2007
Uluatam Özhan, Kamu Maliyesi, Anakara: İmaj Yayınevi, 2003
Yılmaz H. Hakan, Kamu Mali Yönetiminin Yeniden Yapılandırılması Dünya Bankası Orta Vadeli Harcama Sistemi, Ankara: DPT Yayını, 1999