Bosnalı Hacı Yusuf Livnjak'ın Hac Seyahatnamesi

Seyahatnâmeler; gezi notları ve bu geziler ile ilgili hatıraların anlatıldığı manzum veya mensur eserlerdir. Seyahatnâmeler tarihten coğrafyaya ve edebiyata kadar birçok ilim dalı için kaynak olma özelliği gösterir. Çalışmamızın konusu şimdiye kadar bilinmeyen Bosnalı Hacı Yusufun seyahatnâmesidir. Bu eser Boşnak edebiyatında tespit edilen en eski hac seyahatnâmesidir. Eser çoğunlukla mensur, cüzi bir kısmı ise manzum tarzda yazılmıştır. 17. yüzyılın başlarında yazılan eser 1024/1615 yılında Livnolu Muhammed oğlu Hacı Yusufun kara ve deniz yolu ile yaptığı hac yolculuğunu anlatmaktadır. Eser içerdiği bilgilerle kendi türü içinde önemli bir yere sahiptir. Özellikle hac yolculuğu sırasında konaklanan yerler, kutsal sayılan ziyaretgâhlar, türbeler, dönemin önemli şahsiyetleri ve onlara ait menkıbeleri detaylıca ele almış; konakladığı şehirlerdeki camileri ve hanların sayısı ile ölçülerini de belirtmiştir.

The Pilgrimage Travel Book of Haji Yusuf Livnjaki, The Bosnian

Haji Jusufs travel book (Seyahatnâme) consists of travel notes and memories on trips in the form of verse or prose. Seyahatnâme studies shed light to many different aspects of life ranging from geography and history to literature and act as a distinctive source for many branches of science. This article is about Bosnian Haji Yusuf's travel book, Seyahatnâme, which has been unknown for many years. Seyahatnâme by Haji Yusuf Livnjaki, The Bosnian is often considered as the earliest pilgrimage travel book seen in Bosnia and Herzegovina. Seyahatnâme was mostly written in the form of prose, only a part of it was written in verse. Written in the early 17th century, the travel book is about the pilgrimage of Mohammad Yusuf Hajis son, Livnol, on land and the sea between years 1024 and 1615. As for the information it contains, Seyahatnâme plays a significant role in its genre and illustrates details of the pilgrimage places, sacred place, shrines, important personalities of the era and their legends in detail. Haji Yusuf Livnjaki mentions the number and even the dimension of mosques and khans in his Seyahatnâme.

PDF

___

Aruçi, M., Yenipazar, maddesi, TDV, C. 43, s.468
Asiltürk, B. (2009), Edebiyatın Kaynağı Olarak Seyahatnâmeler, Turkish Studies Dergisi, Volume 4/1-I Winter
Atalar, M. (1992), Haremeyne Denizden Surre Gönderilmesi, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, C. XXXII, s. 121-127, Ankara.
Bilge, M. L. (1993), Cidde maddesi, TDV, C. 07, s. 523, İstanbul.
Coşkun, M. (2002), Manzum ve Mensur Osmanlı Hac Seyahatnâmeleri ve Nâbìnin Tuhfetül- Harameyni, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara.
Coşkun, M. (2007), Bosnalı Muhlisin Manzum Hac Seyahatnâmesi Delilül-Menâhil ve Mürşidül- Merâhil, Fakülte Kitabevi, Isparta.
Coşkun, M. (2009), Seyahatnâme Türk Edebiyatında maddesi, TDV, C. 37, s.13, İstanbul.
Develioğlu, F. (1990), Osmanlıca Türkçe Sözlük, Aydın Kitabevi, Ankara.
Gökyay, O. Ş. (1973), Türkçede Gezi Kitapları, Aylık Dil ve Edebiyat Dergisi, Yıl 22, Cilt XXVII, Sayı 258,
İnbaşı, Mehmet, Üsküp maddesi, TDV, C. 47, s. 377
Kadiç, M. E. Kadiç Kroniği, Cilt III, Sayfa 176-213, Gazi Hüsrev Bey Kütüphanesi, R-7013.
Kiel, Machiel, (2003), Livno maddesi, TDV, C. 27, s. 200, Ankara.
Kiel, Machiel, (1994), Dupniçe maddesi, TDV, C. 10, s. 2 İstanbul.
Kiel, Machiel, (2007), Priştine maddesi, TDV, C. 34, s. 346, İstanbul.
Kiel, Machiel, Travnik maddesi, TDV, C. 41, s. 308
Maden, S. (2008), Türk Edebiyatında Seyahatnâmeler ve Gezi Yazıları, A.Ü.Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, Sayı 37, s. 147-158, Erzurum.
Mujezınovıc, M. (1974), Hadzi Jusuf Livnjak i njegov putopis, Zivot Dergisi, Sayı 4 Sarajevo
Novalija, H. M., Müzekkirat min Farik el-hac 1766, Gazi Hüsrev Bey Kütüphanesi, R-10310.
Sandor, Popp, (2007), Peçuy maddesi, TDV, C. 34, s. 214, İstanbul.
Turan, Ş. (1994), Dubrovnik maddesi, TDV, C. 09, s. 542, İstanbul.
Yazıcı, H. (2009), Seyahatnâme maddesi, TDV, C. 37, s.9, İstanbul.