AYNI ÇATI ALTINDA BULUŞMAK: NİKSAR-GÜLTEPE KÖYÜ CAMİSİ, KÖY ODASI VE TAHIL AMBARLARI

Bu çalışmada Tokat İli Niksar İlçesi’nin Gültepe (Alçakbel) Köyü’nde bulunan Gültepe Köyü Camisi ve cami bünyesinde bulunan köy odası ile tahıl ambarları incelenmiştir. Niksar’ın 15 km. kuzeyinde yer alan Gültepe köyü Orta Karadeniz ile İç Anadolu bölgesi arasında bir set oluşturan Canik Dağları’nın güney yamaçlarına konumlanmıştır. Tarihsel süreç içerisinde birçok uygarlığa ev sapliği yapan Niksar, 11. yüzyılda Anadolu’da Türkler tarafından ilk fethedilen yerleşim yerlerinden biridir. Niksar, Anadolu’da kurulan ilk Türk beyliklerinden biri olan Danişmendli Beyliğine başkentlik yapmış olmasıyla da ayrı bir öneme sahip olmuştur. Danişmendliler ile başlayan ve günümüze kadar devam eden Türk hakimiyeti süresince birçok yapı inşa edilmiştir. İmar faaliyetlerinin ağırlığı ilçe merkezinde olsa da köylerde de bu süreç devam etmiştir. Gültepe Köyü’nde inşa edilen çantı tekniğindeki cami bu örneklerden birisidir. Karadeniz Bölgesinde 13. yüzyıldan itibaren örneklerini gördüğümüz ahşap cami geleneğinin de önemli bir örneği olarak günümüze ulaşan Gültepe Köyü Camisi köyün batısında eğimli bir arazi üzerinde yer almaktadır. Kuzey-güney doğrultusunda dikdörtgen planlı olan yapı bünyesinde barındırdığı köy odası ve iki adet ahşap tahıl ambarıyla da önemli bir yere sahiptir. Cami plan, inşa tekniği, malzeme ve süsleme açısından benzer örneklerle karşılaştıralarak tarihlendirilmiş ve Türk sanatındaki yeri belirlenmeye çalışılmıştır.
Anahtar Kelimeler:

çantı, , cami, köy odası, ambar, ahşap

SETTLED UNDER THE SAME ROOF: NİKSAR-GÜLTEPE (ALÇAKBEL) VILLAGE MOSQUE, VILLAGE CHAMBER AND GRANARİES

___

  • Akar, H. ve Güneş, M.N. (2002), Niksar’da Vakıflar ve Tarihi Eserler, Niksar: Niksar Kaymakamlığı-Niksar Belediyesi.
  • Ayverdi, E.H. (1966), Osmanlı Mimârisinin İlk Devri (1230-1402), İstanbul: Baha Matbaası.
  • Bayhan, A.A. (2010), Ordu İkizce’den Bir Ahşap Cami: Laleli (Eski) Cami, Güzel Sanatlar Enstitüsü Dergisi, 0(14), 1-22.