İskelet İmgesinin Günümüz Heykel Sanatında Kullanımı
Batı sanatında iskelet imgesi, antik çağdan itibaren ölümle ilişkili anlamlar barındırmıştır. Sanat tarihinde memento mori olarak tanımlanan ve ölümü hatırlatan eserler çağın getirdiği toplumsal şartlara ve inanca göre, hem biçimsel hem de iletilen mesajın altyapısı bakımından çeşitlilik göstermiştir. Antik Çağda hayattan zevk almaya teşvik ederken, Kilise etkisinde hayatın zevklerinden kaçınan daha manevi bir yaşam biçimine yönlendirmiştir. Anatomi araştırmalarında, anıt mezarlarda, resim sanatında, ölümün konu edildiği pek çok alanda dini anlamıyla yer almıştır. Ölüm sonrası öte dünya imgeleri, sosyal olaylar etkisiyle öne çıkmış ve iskelet imgesi geniş bir görsel dağarcık oluşturmuştur. Nitel yöntem olan doküman analizi kullanılan bu araştırma, iskelet imgesinin farklı dönemlerde aldığı görevler sonucu oluşan bu anlam dağarcığını inceleyerek, toplanan veriler ışığında, güncel heykel sanatında nasıl yorumlara evrildiklerini karşılaştırmayı amaçlamaktadır. Günümüz heykel sanatında incelenen örnekler, kökeni farklı coğrafyalardan sanatçılara ait eserlerden seçilmiştir. Bunun amacı aynı zamanda iskelet imgesinin küresel anlamını değerlendirmek olmuştur. Seçilen güncel eserlerde, ölüm kavramı bir anlam katmanı olarak kullanılırken her birinde farklı bir temanın ele alındığı tespit edilmiştir. Yapıtlarda tema farklı imgelerin, nesnelerin, malzemelerin, mekanların oluşturduğu anlam katmanları ile ortaya konulurken, ölümü hatırlatan imge doğrudan anlatım gücü sayesinde bu dilin başat unsuru olmuştur. Günümüz sanatındaki güncel konuların, küresel anlam alanına sahip bir imgenin kullanımıyla, her coğrafya için anlaşılır bir dil oluşturduğu görülmüştür. Bu makalenin, kolektif hafızanın sanata tesiri gibi bir konunun yanı sıra güncel heykel sanatında memento mori özelinde yapılacak araştırmalara fayda sağlayacağı öngörülmektedir.
Anahtar Kelimeler:
iskelet, memento mori, heykel, ölüm, fanilik
___
- Adel Abdessemed: Silent Warriors. (t.y.). Parasol-Unit Foundation içinde Erişim adresi https://parasol-unit.org/whats-on/adel-abdessemed-silent-warriors/
- Agus Suwage The End Is Just The Beginning Is The End. (2011). Tyler Rollins Fine Art LTD. Erişim adresi https://www.trfineart.com/wp-content/uploads/2011/04/Agus-Suwage-The-End-is-Just-Beginning-is-the-End.pdf
- Andrews, E. (2023). What Was The Dancing Plague Of 1518? Erişim adresi https://www.history.com/news/what-was-the-dancing-plague-of-1518
- Ansen, S. (2022). İsmini Açıklamak İstemeyen Sergi: İsmi Lazım Değil. (F.K. Okumuş, Röportaj Yapan). Erişim adresi https://www.arttv.com.tr/yazi/ismini-acklamak-istemeyen-sergi-ismi-lazm-degil-yazan-fulden-karayel-okumus
- Artworks Skeletons 2006-2011. (t.y.). Marc Quinn içinde. Erişim Adresi http://marcquinn.com/artworks/skeletons
- Brenner,F., (20 Aralık 2019). Poet, Prankster, Activist:Why Cildo Meireles Has Never Been More Relevant. Frieze.com içinde. Erişim adresi https://www.frieze.com/article/poet-prankster-activist-why-cildo-meireles-has-never-been-more-relevant
- Carlino, A. (1995). Knowe Thyself:Anatomical Figures in Earlyy Modern Europe, Anthropology and Aesthetics, 27, 52-69
- Cordovani, R. (2009). The Capuchin Cemetery, Rome: Roman Province of Friars Minor Capuchin
- Dunbabin, K.M.D (1986). Sic Erimus Cncti...The Skeleton in Graeco-Roman Art, Jahrbuch des Deutschen Archaologischen Instituts, 101, 185-255.
- Foucault, M. (1999). Kendini Bilmek. (Çev. G. Ç. Güven). Om yayınları
- Foucault, M. (2018). Hermenötiğin Kökeni, (Çev. Ş.Ç. Solmaz). Ayrıntı yayınları
- Hans Haacke:Gift Horse. (t.y.). Art Institute Chicago içinde. Erişim adresi https://www.artic.edu/exhibitions/8944/hans-haacke-gift-horse
- İskelet, (t.y.).Kubbealtı Lugatı içinde. Erişim adresi http://lugatim.com/s/iskelet
- Jenny Holzer’s Lustmourd Everything You Need To Know. (18.Temmuz 2022) Public Delivery içinde. Erişim adresi: https://publicdelivery.org/jenny-holzer-lustmord/
- (1997). Kitabı Mukaddes, İstanbul: Kitabı Mukaddes Şirketi
- La Muerte. (t.y.). Museo Nacional De Escultura içinde. Erişim adresi https://www.culturaydeporte.gob.es/mnescultura/colecciones/escultura-espanola/la-muerte.html
- Larva. (t.y.). Merriam Webster’s Online Dictionary içinde Erişim adresi https://www.merriam-webster.com/dictionary/larva
- Leppert, R. (2002). Sanatta Anlamın Görüntüsü, (Çev.İ.Türkmen). İstanbul:Ayrıntı yayınları
- Marina Abramovic.Balkan Baroque.1997. (t.y.). Museum of Modern Art içinde. Erişim adresi https://www.moma.org/audio/playlist/243/3126
- Memento Mori, (t.y.). Science Museum Collection içinde. Erişim adresi https://collection.sciencemuseumgroup.org.uk/objects/co90020/memento-mori-roman-199-bce-500-ce-memento-mori
- Miniature Skeleton. (t.y.). Getty Museum içinde. Erişim adresi https://www.getty.edu/art/collection/object/103TJM
- Muerte De San Inocencio, (t.y.) Historia De Arte içinde. Erişim adresi https://historia-arte.com/obras/san-inocencio-muerto
- Otsber, R. (t.y.), Memento Mori. Brittanica içinde. Erişim adresihttps://www.britannica.com/search?query=memento+mori
- Overwiev Of Works. (t.y.). Daniel Spoerri içinde. Overwiev Of Works. Erişim adresi http://www.danielspoerri.org/web_daniel/englisch_ds/werke.htm
- Pamir, H., Sezgin, N. (2016). The Sundial And Convivium Scene On The Mosaic From The Rescue Excavation In A Late Antique House Of Antioch. Adalya,19, 247-280. Erişim adresi https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1122750
- Petronius, G (2023). Satyricon, (Çev.Bağış Alper Kovan), İstanbul: Pinhan yayınları.
- Portrait Of Marc Cazotte 1757-1801. (t.y.). Marc Quinn içinde. Erişim adresi http://marcquinn.com/artworks/single/portrait-of-marc-cazotte-1757-1801
- Pratesi, L. (01 Nisan 2022). A Roma L’Opera Di Ai Weiwei Che Riflette Sulla Morte. ArtReview. Erişim adresi https://www.artribune.com/arti-visive/arte-contemporanea/2022/04/lampadario-ai-weiwei-roma-terme-di-diocleziano/
- Skeleton. (t.y.). Online Etymology Dictionary içinde. Erişim adresi https://www.etymonline.com/word/skeleton
- Transi de René de Chalon, (t.y.).Atlas Obscura içinde Erişim adresi https://www.atlasobscura.com/places/transi-de-ren-de-chalon
- The Jewish Museum, 2016. Take Me (I’m Yours). Erişim adresi https://thejewishmuseum.org/exhibitions/take-me-im-yours
- The Selfish Gene 2007 (t.y.). Marc Quinn içinde. Erişim adresi http://marcquinn.com/artworks/single/the-selfish-gene
- Turandot. (t.y.). The Opera 101 içinde. Erişim adresi https://theopera101.com/operas/turandot/
- Winatapuri, B. (2022, 20 Eylül). Agus Suwage:Indonesia’s Deadly Serious Irony Artist. ArtReview. Erişim adresi https://artreview.com/agus-suwage-indonesias-deadly-serious-irony-artist/
- Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
- Yayıncı: Denta Florya ADSM Limited Company