Türkiye’de Dış Borç Ödemelerinin Gelir Dağılımına Etkisi: ARDL Sınır Testi Yaklaşımı (1989-2019 Dönemi)

Bu çalışmada, Türkiye’de dış borç ödemelerinin gelir dağılımına etkisi, 1989-2019 dönemi için incelenmektedir. Çalışma kapsamında, uzun dönemde zaman serileri arasındaki eşbütünleşme ilişkisi, 2001 yılında Mohammad Hashem Pesaran, Yongcheol Shin ve Richard J.Smith tarafından geliştirilen ARDL (Autoregressive Distributed Lag) Sınır Testi Yaklaşımı ile tahmin edilmektedir. Uygulanan testler sonucunda, modelde yer alan değişkenler arasında eşbütünleşme ilişkisi tespit edilmiştir. Model tahmin sonuçlarına göre, 1989-2019 dönemi verileri göz önüne alındığında, dıs borç faiz ödemelerinin GSYİH’a oranında gerçekleşen yüzde 1 birimlik artış Gini katsayısını yüzde 0,10 oranında artırmaktadır. Yine aynı dönemde dış borç anapara ödemelerinin GSYİH’a oranında gerçekleşen yüzde 1 birimlik artış Gini katsayısını yüzde 0,05 oranında azaltmaktadır. Bu sonuçlara göre belirtilen dönemde, dış borç faiz ödemelerindeki artış gelir dağılımındaki eşitsizliği artırırken, dış borç anapara ödemelerindeki artış gelir dağılımındaki eşitsizliği azaltmaktadır.

The Effects Of The External Debt Payments On The Income Distribution In Turkey: ARDL Bounds Testing Approach (1989-2019 Period)

In this study, the effects of the external debt payments on the income distribution in Turkey have been examined for the 1989-2019 period. The cointegration relationship between the time series in the long run has been estimated through ARDL Bounds Testing Approach developed by Mohammad Hashem Pesaran, Yongcheol Shin and Richard J.Smith in 2001. As a result of the tests, the cointegration relationship among the variables in the model has been determined. According to the model estimation results, considering the data for 1989-2019 period, 1% increase in the ratio of the external debt interest payments to GDP has caused an increase of Gini coefficient by 0,10%. Additionally, in the same period, 1% increase in the ratio of external debt principal payments to GDP has caused a decrease of Gini coefficient by 0.05%. According to these results in the specified period, whereas the increase in the external debt interest payments has risen the inequality in the income distribution, the rise in the external debt principal payments has reduced the inequality in the income distribution.

Keywords:

External debt payments, income distribution, ARDL cointegration analysis,

PDF

___

Bakkal S. ve Gürdal, T. (2007). İç Borçlanmanın Türkiye Ekonomisi Üzerine Etkileri. Akademik İncelemeler Dergisi. Cilt:2, Sayı:2, ss.147-173.

Bayraktar Y. (2009). İç Borçlanmanın Ekonomik ve Sosyal Etkileri:1980 Sonrası Türkiye Deneyimi. Erciyes Üniversitesi İİBF Dergisi, 285-313.

Bedir ve Karabulut (2011). İç Borçların Gelir Dağılımı Üzerine Etkileri. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi. Cilt:25, Sayı:1.

Cangöz M. ve Erdener G. (2012). Dış Borç Yönetimi. Hazine İşlemleri ve Çağdaş Hazine Yönetimi Kitabı. Seçkin Yayıncılık. Ankara, s.205-241.

Demirgil, B. (2018). Vergilerin Gelir Dağılımına Etkisi: Ampirik Bir Çalışma. C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi. Cilt:19, Sayı:2, S.118-131.

Dickey D. A. ve Fuller W. A. (1981). Likelihood Ratio Statistics For Autoregressive Time Series With A Unit Root. Econometrica.Vol:49, No:4.

Dumlu U. ve Aydın Ö. (2008). Ekonometrik Modellerle Türkiye İçin 2006 Yılı Gini Katsayısı Tahmini. Ege Akademik Bakış. 8 (1), ss.373-393.

Dura, C. (2013). Dış Borçlanmanın Olumsuz Etkileri. http://www.cihandura.com/tr/makale/di-borclanmanin-olumsuz-etkler (Erişim Tarihi: 01.01.2021).

Eğilmez, M. (2010). Makro Ekonomi, Türkiye’den Örneklerle. 2. Baskı, Remzi Kitabevi Yayınları, İstanbul.

Ertekin, Ş. (2018). Kamu Borçlarının Gelir Dağılım Üzerine Olası Etkileri: OECD Ülkeleri Üzerine Panel Nedensellik Analizi. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi. ss.334-348

Gachuci, T. T. (2015). National Debt and Income Inequality, School of Finance and Applied Economics Strathmore University Nairobi, Kenya.

Göktaş, Ö. (2005). Teorik ve Uygulamalı Zaman Serileri Analizi. Beşir Kitabevi. İstanbul.

Gujarati, D.N.(1995). Basic Econometrics. McGraw-Hill. Third Edition. Literatür Yayıncılık. İstanbul

Gujarati, D. (2016). Örneklerle Ekonometri. Çeviren: Doç. Dr. Nasip Bolatoğlu. BB101 Yayınları. Ankara.

Kalaycı, S. Y. ve Öztürk, A. (2017). Türkiye'de Eğitim, İşsizlik ve Enflasyona Dayalı Gelir Dağılımı Adaletsizliği. International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic. Volume 12/31, s.151-168.

Larch, M. (2012). Fiscal Performance and Income Inequality: Are Unequal Societies More Deficit-prone? Some Cross Country Evidence. KYKLOS, 65(1), pp.53 - 80.

Mackinon, J.M. (1996). Numerical Distribution Functions For Unit Root And Cointegration Tests. Journal of Applied Econometrics. Vol.11, 601-618.

Pesaran, Hashem M., Sing, Y. and Smith, R.J. (2001). Bounds Testing Approaches to the Analysis of Long Run Relationships. Journal of Applied Econometrics, 16, pp. 289-326.

Şahin, H. (2000). Türkiye Ekonomisi Tarihsel Gelişimi-Bugünkü Durumu. Ezgi Kitabevi, Bursa.

Salti, N. (2015). Income Inequality and the Composition of Public Debt. Journal of Economic Studies, Vol. 42 No. 5, pp.821-837.

Sanyal, P. and Ehlen, M. (2017), The Interactions of Public Debt, Income Inequality and Economic Growth for U.S. States: A Bayesian Non-parametric Analysis Empirical Economics Review, v. 7, iss. 1, pp.57-101.

Sevüktekin, M. ve Çınar, M.(2017). Ekonometrik Zaman Serileri Analizi. 5.Baskı. Eviews Uygulamalı. Dora Yayıncılık. Bursa.

Sugözü, İ. H., Erdoğan, S. ve Ulaşan, E. (2017). Faiz Harcamalarının Gelir Dağılımına Etkisi ve Gelir Dağılımını Bozan Faktörler Üzerine Bir Uygulama: Türkiye Örneği. Elektronik Makale.Cilt:12, Sayı:12, ss.231-250.

Teyyare E. ve Sayaner K. (2018). Türkiye’de Gelir Eşitsizliğinin Maliye Politikası Araçları ve Kurumsal Faktörler Açısından Analizi ve Çözüm Önerileri. Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Üniversitesi Dergisi. Cilt:8, Sayı:16.

Wikipedia (2021). https://tr.wikipedia.org/wiki/Gini_katsayısı, Çevrimiçi, 07.04.2021.

World Bank Development Indicators (2020). https://databank.worldbank.org/source/world-development-indicators. Çevrimiçi, 07.12.2020.

You, J. and Dutt, A. K.,(1996).Government Debt, Income Distribution and Growth. Cambridge Journal of Economics, v. 20, iss. 3, pp. 335-351.