Kur'an-ı Kerim'de Kıllet ve Kesret Kavramları

Kıllet (azlık) ve kesret (çokluk), hakkıyla araştırmaya ve incelenmeye tabi tutulmayan Kur’an’ın çağdaş konuları arasında yer almaktadır. Araştırmacılar, bu konuda yazmaya devam ediyorlar. Fakat yapılan araştırmalar yeterli değildir. İmam Zeyd b. Ali, bu konuda ilk görüş beyan eden kimselerin başında gelir. Kıllet sözcüğü, zillet, izzet ve nefiy anlamına gelir. Kesret kavramı ise çokluk, izzet anlamına gelip sayılar hakkında da kullanılır. Kıllet kelimesi Kur’an’da “kalle”, “akallet”, “yukallilüküm” “kalilün” “kalilen” gibi formlarda kullanılır. Kesret kavramı da “kesura”, “kesurat”, “kesiran”, “eksar” “tekasür” gibi pek çok kalıpta kullanılır. Kıllet ve kesretin ölçüsü şudur: Konu İslâm dairesi içinde olduğu zaman şüphesiz ki, çoğunluk olan topluluğun görüşü haktır. Fakat konu Müslüman ve Müslüman olmayanları içerecek şekilde genel olduğu takdirde bu durumda hak ehli olan Müslümanların yeryüzünde bulunan insanlara nispetle az olur. Kıllet, Kur’an’da pek çok anlamda zikredilmiştir. Bazıları şunlardır: Dünya malı ve hazları, adet, miktar, zikrin, şükrün ve tefekkürün azlığı. Kesret de Kur’an’da pek çok anlamda kullanılmıştır. Bazıları şunlardır: Adet, miktar, iman etmeyenlerin çokluğu, çokça bağışlama, çokça şükretmeme, düşünmeyenlerin fazla olması, zanna göre hareket edenlerin sayısının fazla olması, zikretmeyi çokça teşvik etme, haktan hoşlanmayanların sayısının çok olması, gafillerin çok olması, insanlardan cinlere uyanların çok olması ve fasıkların fazla olması.

The Terms Of Scarcity And Plentitude In Holy Quran

Kıllet (scarcity) and kesret (plentitude) are among the contemporary issues in the Qur’an, which were not subjected to the exploration and examination that they deserve. Researchers continue to publish on this topic. But previous studies are not sufficient. Imam Zaid b. Ali was the first individual who declaredan opinion on the issue. The term of scarcity means contempt, dignity and banishment. The concept of plentitude means plentitude and dignity and also used for numbers. The word of scarcity was used in the Qur’an in forms such as “kalle”, “akallet”, “yukallilüküm”, “kalilün” and “kalilen”. The concept of plentitude was used in many forms such as “kesura”, “kesurat”, “kesiran”, “eksar” and “tekasür”. The measure of scarcity and plentitude is as follows: When it is in Islamic circles, without doubt, rightful is the opinion of the majority in the community. But if the issue includes Muslims and non-Muslims in general, then the Muslims who are entitled to rights would be the minority among the people on earth. Scarcity was mentioned with several meanings in the Qur’an. Some of these are: worldly goods and pleasures, quantity, scarcity of allusion, gratitude and contemplation. Plentitude is also used in the Quran in several ways. Some of these are: the quantity, the multiplicity of unbelievers, not forgiving sufficiently, not expressing gratitude sufficiently, high count of non-thinkers, high number of those who doubt, excessive promotion of allusion, high count of those who do not like the giver of rights, high count of unwary ones, high count of humans who follow the djinns and high count of sinners.

PDF

___

Ahmed b. Hanbel, Ebu Abdillah. Müsnedu’l-İmam Ahmed b. Hanbel. Tahkik: Şuayb elArnavut ve diğerleri. Beyrut: Müessesetu’r-Risâle, 1421/2001.
Begâvî, Ebû Muhammed el-Huseyn b. Mes‘ud. Me‘alimu’t-Tenzîl. Tahkik: Muhammed Abdullah en-Nemr ve diğerleri. Medine: Daru’t-Taybe, 1417/1997.
Beydâvî, Nasiruddin Ebû Said Abdillah b. Ömer. Envâru’t-Tenzil ve Esrâru’te’vil. Beyrut: Daru’l-Ma‘rife, 1434/2013.
Buhârî, Ebû Abdillah Muhammed b. İsmail. Sahihu’l-Buhârî. Tahkik: Salih b. Abdilaziz b. Muhammed. Rıyad: Daru’s-Selam, 1429/2008.
Butî, Muhammed Said Ramazan. el-Lamezhbiyye: Ahtaru Bid‘a Tuheddidü’ş-Şeria elİslâmiyye. Dımaşk: Mektebetu’l-Farâbî, ts.
Ebu Hayyan el-Endelüsî, Muhammed b. Yusuf. el-Bahru’l-Muhît. Tahkik: Adil Ahmed Abdülmevcûd-Ali Muhammed Muvved. Beyrut: Daru’l-Kutubi’l-İlmiyye, 1422/2001.
Ebû Ya‘la, Ahmed b. Ali el-Müsennâ. Müsnedu Ebî Ya‘lâ. Tahkik: Huseyin Selim Esed. Dımaşk: Daru’l-Me’mûn li’t-Turâs, 1404/1984.
Emine Selman el-Azazime. “el-Kılle ve’l-Kesre fi’l-Kur’ani’l-Kerim”. Yüksek Lisans Tezi, Camiatu Mu’ta, 2014.
Firûzâbâdî, Mecduddin Muhammed b. Ya‘kub. el-Kamusu’l-Muhît. Beyrut: Daru’l-Ma‘rife, 1430/2009.
Gazzâlî, Ebû Hamid Muhammed b. Muhammed. İhyâu ‘Ulûmi’d-Dîn. Dımaşk: Daru’lFeyhâ, 1431/2010.
Gazzâlî, Ebû Hamid Muhammed b. Muhammed. el-Mustasfa Min ‘İlmi’l-Usûl. Tahkik: Muhammed Süleyman el-Eşkar. Beyrut: Müessesetu’r-Risâle, 1433/2012.
Hazin, Alauddin Ali b. Muhammed b. İbrahim. Lübabu’t-Te’vîl fî Me‘âni’t-Tenzîl. Tahkik: Muhammed Ali Şahin. Beyrut: Daru’l-Kutubi’l-İlmiyye, 1415.
İbn Huzeyme en-Nisâbûri, Ebû Bekr Muhammed b. İshak b. el-Muğire. Sahihu İbn Huzeyme. Tahkik: Muhammed Mustafa el- A‘zamî. Beyrut: el-Mektebu’l-İslâmî, 1390/1970.
İbn Kesîr, Ebu’l-Fidâ İsmail b. Kesîr. Tefsiru İbn Kesîr. Dımaşk: Daru’r-Risâle el-Alemiyye, 1431/2010.
İbn Kudame el-Makdisî, Ebû Muhammed Muvaffakuddin Abdullah b. Muhammed. Ravzatu’n-Nâzir ve Cennetu’ l-Menânzir. Beyrut: Müessesetu’r-Reyyân, 1423/2002.
İbn Mâce, Ebû Abdillah Muhammed b. Yezîd. Sünenu
İbn Mâce. Tahkik: Salih b. Abdilaziz b. Muhammed. Rıyad: 1429/2008.
İbn Manzûr, Muhammed b. Mukerrem. Lisânu’l-Arab. Beyrut: Daru İhayi’t-Turasi’l-Arabî, ts.
Kurtubî, Ebû Abdillah Muhammed b. Ahmed. el-Camiu li Ahkâmi’l-Ku’ran. Kahire: Daru’lKutubi’l-Arabî, 1387/1967.
Ma‘mer b. Ebî Amr Raşid el-Ezdî. el-Camî‘. Bakistan: el-Meclisu’l-İlmî bi Bakistan. Beyrut: el-Mektebu’l-İslamî, 1403.
Mervezî, Ebû Abdillah Nuaym b. Hammâd. Kitabu’l-Fiten. Tahkik: Samir Emin ez-Züheyrî. Kahire: Mektebetu’t-Tevhîd, 1412.
Müslim b. el-Haccac b. Müslim el-Kuşeyrî. Sahihu Müslim. Tahkik: Salih b. Abdilaziz b. Muhammed. Rıyad: Daru’s-Selam, 1429/2008.
Nesefî, Ebul-Berkât Abdullah b. Ahmed. Medâriku’t-Tenzîl ve Hakaiku’t-Te’vîl. Beyrut. Daru İbn Kesîr, 1426/2005.
Rağıb el-İsfahânî. Mufredâtu Elfâzi’l-Kur’an. Dımaşk: Daru’l-Kalem, 1433/2011.
Razî, Ebû Bişr Muhammed b. Ahmed b. Hammâd. el-Künâ ve’l-Elkâb. Tahkik: Ebu Kuteybe Nazar-Muhammed el-Faryabî. Beyrut: Daru İbn Hazm, 1421/2000.
Sabûnî, Muhammed Ali. Safvetu’t-Tefâsir. İstanbul: Daru’l-Ensâr, 1987.
Seyyid Kutub. Fî Zilâli’l-Kur’an. Kahire: Daru’ş-Şurûk, 1402/1982.
Suyûtî, Celeleddin Abdirrahman b. Ebî Bekr. Mu‘teraku’l-Akrân Fi İ‘câzi’l-Kur’an. Beyrut: Daru’l-Fikr, ts.
Şafiî, Muhammed b. İdrîs. el-Umm (er-Risâle). Tahkik: Rifat Fevzî Abdulmuttalib. Daru’lVefâ- Daru İbn Hazm, 1432/2011.
Taberânî, Süleyman b. Ahmed b. Eyyub. el-Mu‘cemu’l-Kebîr. Kahire: Mektebetu İbn Teymiyye, ts.
Tirmizî, Ebû İsâ Muhammed b. İsâ. Sünenu’t-Tirmizî. Tahkik: Salih b. Abdilaziz b. Muhammed. Rıyad: Daru’s-Selam, 1429/2008.
Zehebî, Şemsuddin Ebû Abdillah Muhammed b. Ahmed. Siyeru A‘lami’n-Nübelâ. Tahkik: Şuayb el-Arnavut ve diğerleri. Beyrut: Müessesetu’r-Risâle, 1405/1985.
Zemahşerî, Ebu’l-Kasım el-Harizmî Mahmud b. Ömer. el-Keşşâf. Beyrut: Daru İbn Hazm, 1433/2012.
Zeyd b. Ali b. el-Huseyn b. Ali. Ğarîbu’l-Kur’an. Farsçaya çeviri: Ali Zahid Pûr. Tahran: Müessese-i İntişarât-i Ferhanî, 1388 h.ş.
Ziriklî, Hayruddin b. Mahmud b. Muhammed. el-A‘lâm. Beyrut: Daru’l-İlm li’l-Melayin, 2002.
Züheylî, Vehbe b. Mustafa. et-Tefsiru’l-Vasît. Dımaşk: Daru’l-Fikri’l-Muasır, 1422.
Züheylî, Vehbe b. Mustafa. et-Tefsiru’l-Munîr. Dımaşk: Daru’l-Fikri’l-Muasır, 1424/2003.
https://www.paldf.net/forum/showthread.php?t=1074675 Erişim: 12.06.2017.
https://www.facebook.com/DrFAiezAlRabie/posts Erişim: 12.06.2017.
http://www.estqlal.com/article.php?id=31349 Erişim: 12.06.2017.