Dâru’l-İslâm’da Birden Fazla Halifenin Bulunmasının Hükmü

Yüce Allah “büyük imamlığa/Halifeliğe” birçok hüküm bağlamıştır. Bu hükümler ancak genel kamu otoritesine sahip kişiyle gerçekleşir. Nitekim Müminlerin Emiri Hz. Osman der ki: “Allah insanların çoğunu Kur‘ân’dan ziyade sultanla (güçle) yola getirir.” Akıllı olan her kişi ümmetin birliğinin ancak imametin bir tek kişide olması gerektiğini bilir. Bundan dolayı İslâm ülkelerindeki halife ve yöneticilerin çokluğu ve mevcut ülkelerin meşruiyeti meselesi, günümüzde İslâmî cemaatlerde farklılık gösteren en önemli fıkhî meselelerden biridir. Bu, çok tartışılmış köklü bir meseledir. Çalışmamızda İslam ülkesinde birbirine yakın ve uzak bölgelerde veya aynı zamanda ve mekânda birden fazla halifenin bulunması hükmü irdelenecektir. İslâm devletinin en önemli rükünlerinden olan bu rüknün gerçekleşmesi için Müslümanların ne yapması gerekir? Mevcut ülke ve hükümetlerin meşruiyeti ve bu konuda âlimlerin görüşleri nedir? Şer‘î kurallar-kaideler ve günümüz şartları çerçevesinde tercih edilen görüş hangisidir? Bütün bu meseleler ve konu hakkındaki farklı görüşler delilleriyle beraber çalışmada ele alınmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

İslam Hukuku, el-İmâmetu’l-‘Uzma, Ta‘adudu’l-Eimme, Hâlifelik, Dâru’l-İslâm, Sultan

Ruling on multiplicity of imams in Dar al-Islam

I grant Almighty God many judgments in the Great Imamate, It is not carried out except by the authority of the public, Even the fuqaha ‘said “Without the sultan, people would have been a mess, And to eat each other” It is well known That the unification of the nation by uniting the imamate in one person, Therefore, the issue of the multiplicity of imams and rulers in the Islamic countries, And the legitimacy of existing States One of the most important issues of jurisprudence, which differed in the Islamic groups today, It is a deeply rooted issue with its origins, We wanted to explain the ruling on the multiplicity of imams in Dar al-Islam, Whether you have multiplied in one place and one time Or in places that are far apart, And the duty of Muslims towards this great corner of the Islamic state? The extent to which existing states and governments are legitimate, and the views of scientists? And what is the most correct view within the rules of the Sharia and its rules and conditions of the urgent list now? All of this was talked about by the research, With a statement of evidence from each team.

Keywords:

Islamic Law, Great Imamate, Multiple imams, Caliphate, House of Islam, Sultan,

PDF

___

Bağdadî, Ebû Mansur Abdulkahir b. Tahir. Usûlu’d-Dîn. Thk. Muhammed Osman. Mektebetü İbn Sina: Kahire, 1088/1698.
Beyhakî, Ahmet b. Hüseyn b. Ali. es-Sünenü’l-Kübra. Thk. Muhammed Abdulkadir Ata. Dâru’l-Kütübi’l-‘İlmiyye: Beyrut, 2003.
Bezdevî, Ebû Yasir Muhammed. Usûlu’d-Dîn. Thk. Hans Biter Lens. Mektebetu’l-Ezheriyye: Kahire, 2003.
Bihutî, Mansur b. Yunus. Keşşâfu’l-Kinâ‘ ‘an Metni’l-‘İkna‘, Dâru’l-Kütübi’l-‘İlmiyye: Beyrut, ts.
Cüveynî, İmâmu Haremeyn Abdulmelik b. Abdullah. el-İrşâd ilâ Kavâti‘i’l-Edille. Thk. Ahmet Abdurrahim. Mektebetü’s-Sakâfeti’d-Dîniyye: Kahire, 2009.
Cüveynî, İmâmu Haremeyn Abdulmelik b. Abdullah. Ğiyâsu’l-Ümem fi Tiyâsi’z-Zulem. Thk: Abdulazim ed-Dib. Mektebetü İmâm Haremeyn: Mekke, 1401/1981.
Desukî, Muhammed b. Ahmed. Hâşiyetü Desûkî ‘ala Şerhi’l-Kebîr. Dâru’l-Fikr: Beyrut, ts.
Eş‘arî, Ebû Hasan Ali b. İsmail. Makâlâtu’l-İslâmiyyîn. Thk. Naim Zerzever. Mektebetü’l-‘Asriyye: Beyrut, 2005.
Hamevî, Ebâ Abbas Ahmed b. Muhammed. Ğamzu ‘Uyuni’l-Besâir fî Şerhi’l-Eşbâh ve’n-Nezair. Dâru’l-Kütübi’l-‘İlmiyye. Beyrut, ts.
Hicavî, Musa b. Ahmet b. Musa. el-İknâ’ fi Fıkhi’l-İmâm Ahmed b. Hanbel. Thk. Abdullatif es-Subkî. Daru’l-Ma‘rife: Beyrut, ts.
Hurşî, Muhammed b. Abdullah. Şerhu Muhtasaru Halîl. Daru’l-Fikr: Beyrut, ts.
İbn Fera, Ebu Yala Muhammed b. Hüseyn. el-Ahkamu’s-Sultâniyye. Thk. Muhammed Himit el-Feki. Daru’l-Kütübi’l-‘İlmiyye: Beyrut, 2000.
İbn Hazm, Ali b. Ahmed b. Said. Meratibu’l-İcma’ fi’l-İbâdâti ve’l-Mu‘âmelâti ve’l-İ‘tikâdât, Dâru’l-Kütübi’l-‘İlmiyyye: Beyrut, ts.
İbn Hazm, Ali b. Ahmed b. Said. el-Faslu fi’l-Milel ve’l-Ehvâu ve’n-Nihal. Thk. Muhammed İbrahim. Dâru Cîl: Beyrut, 1996. İbn Kesîr, İsmail b. Ömer. Tefsîru’l-Kurâni’l-‘Azîm. Thk. Muhammed Hasan. Dâru’l-Kütübi’l-‘İlmiyye: Beyrut, 1419/1998.
İbn Semânî, Ali b. Muhammed. Ravdatu’l-Kadâ ve Turuku’n-Neca. Thk. Selahuddin en-Nahî. Müessetü’r-Risâle: Beyrut, 1984.
İbn Teymiyye, Ahmed b. Abdulhalim. Mecmu‘u’l-Fetâvâ. Thk. Abdurrahman Kasım. Medine: 2003.
İbn Teymiyye, Ahmed b. Abdulhalim. Nakdu Merâtibi’l-İcma’. Thk. Hasan Ahmed İsbir. Dâru İbn Hazm: Beyrut, 1998.
İbn Vezîr, Muhammed b. İbrahim. el-‘Avâsim ve’l-Kavâsım ‘an Sünneti Ebî Kâsım. Thk. Şuayb Arnavut, Müessesetü’r-Risâle: Beyrut, 1994.
İbnu’l-Ezrak, Muhammed b. Ali. Bedai’u’s-Sulûk fi Tabâi’u’l-Mulûk. Thk. Ali Sami en-Neşar. Dâru’s-Selam: Kahire, 2008.
İbnu’l-Kattân, Ali b. Muhammed b. Abdulmelik. el-İknâ’ fi Mesâili’l-İcmâ’. Thk. Hasan Fevzi Saidî. Mektebetü’l-Fârûk: Kahire, 2004.
Îcî, Adududdin Abdurrahman b. Ahmed. el-Mevâfık. Dâru’l-Ceyl: Beyrut, 1997.
Kahtânî, Usame b. Said. Mecmu‘atu’l-İcmâ’ fi Fıkhi’l-İslâmî. Dâru’l-Fazile: Riyad, 2012.
Kâlî, Ebû Abdullah Muhammed b. Ali. Tehzîbu’r-Riyâse ve Tertîbu’s-Siyâse. Thk. İbrahim Acu. Mektebetü Menare: Ürdün, ts.
Kalkaşandî, Ahmet b. Ali. Meâseru’l-İnafe fi Me‘âlimi’l-Hilâfe. Thk. Abdussetar Ferac. Kuveyt Matbaası: Kuveyt, 1958.
Kirafî, Ebu’l-Abbas Ahmed b. İdris. ez-Zâhire, Dâru’l-Ğarbi’l-İslâmî: Beyrut, 1994.
Kurtubî, Muhammed b. Ferec. el-Câmi li Ahkami’l-Kur’ân. Thk. Ahmet Berdûnî. Dâru Kutubi Mısriyye: Kahire, 1964.
Mâverdî, Ebu’l-Hasan Ali b. Muhammed. el-Ahkâmu’s-Sultâniyye. Dâru’l-Hadis: Kahire, ts.
Mâzirî, Ebu Abdullah Muhammed b. Ali. el-Muallim bi Fevâidi Müslim. Thk. Muhammed Şazelî. Müessetü’l-Vataniye lil-Kitab: Cezair, 1991.
Müslim, Ebu Hasan b. Haccac, Sahîhu Muslim, Thk. Muhammed Fuad Abdulbaki. Dâru İhyai Turas: Beyrut, ts.
Nevevî, Ebû Zekeriya Yahya b. Şeref. el-Minhâc Şerhu Sahihi Müslim b. Hecâc. Dâru İhyai’t- Turasi’l-Arabî: Beyrut, 1392/1972.
Nevevî, Ebu Zekeriya Yahya b. Şeref. Ravdatu’t-Tâlibîn ve Umdetu’l-Müftin. Thk. Züheyr Şaviş. Mektebetü’l-İslamî: Beyrut, 1991.
Senânî, Muhammed b. İsmail. Subulu’s-Selam, Dâru’l-Hadis: Kahire, ts.
Şâfiî, Muhammed b. İdris, er-Risale, Thk. Ahmet Muhammet Şakir. Mektebetü’l-Halebî, Kahire: 1940.
Şehristanî, Ebu’l-Feth Muhammed b. Abdulkerim. el-Milel ve’n-Nihal. Thk. Ahmet Şakir. Müssesetü’l-Halebî: Beyrut, ts.
Şenkıtî, Muhammed Emin b. Muhammed Muhtar. Edvâu’l-Beyân fi Îdâhi’l-Kur’ân bi’l-Kur’ân, Dâru’l-Fikr: Beyrut, 1995.
Şevkânî, Muhammed b. Ali. es-Seylü’l-Cirar Müttefik ‘alâ Hadaiki’l-Ezhar. Dâru İbn Hazm: Kahire, ts.