SKOPOS KURAMI, ÇEVİRİ EDİNCİ VE ÇEVİRİBİLİM ÖĞRENCİLERİNİN TEKNOLOJİ KULLANIMLARI ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME

Çalışmada çeviribilim için önemli kuramlarından Skopos Kuramı incelenmiş ve çevirmenler için önemi anlatılmıştır. Skopos kuramı çeviride erek odaklılığı öne çıkaran bir kuram olmakla birlikte çeviribilimde etkin bir rol oynamaktadır. Yirminci yüzyılın ikinci yarısında ortaya çıkan bu çeviri kuramıyla birlikte çeviriye bakış açısı değişmiştir. Dilbilimin bir alt dalı olmak yerine özerk bir bilim dalı olarak gelişmeye başlayan çeviribilim köklü değişiklikler geçirmiştir ve çağdaş bir bakış açısına kavuşmuştur. Çeviri edinci, çevirmenin çeviri görevini yapabilmesi için ihtiyaç duyduğu donanım ve becerileri ifade eder ve birçok alt edinçlerden oluşan bir edinçler bütünüdür (Eruz, 2008). Bu alt edinçleri; Dil edinci, Metin edinci, Kültür edinci, Aktarım edinci, Araştırma edinci, Konu ve Uzmanlık edinci, İletişim edinci, Teknoloji edinci şeklinde sıralayabiliriz. Çeviri eğitim programları genel olarak bu alt edinçler hedef alınarak hazırlanmaktadır ve çeviri eğitimi öğrencilerinin bu alt edinçleri içselleştirerek çeviri edincine sahip bir şekilde mezun olmaları beklenmektedir. Bu çalışmada çeviri alt edinçlerden araştırma edinci, iletişim ve teknoloji edinçleri irdelenmiştir. Alt edinçlerle birlikte Skopos Kuramının ele alınmasının sebebi, çeviri görevlerini erek kitlenin amacı doğrultusunda yerine getiren çevirmenin, bu görevi yerine getirmesinde çevri teknolojilerini ve araştırma yöntemlerini kullanarak kuramın kendisine sağladığı özgüvenle ve uzman kimliğiyle toplumda yer almasıdır.  Çalışmanın uygulama bölümünde ise Ege, İstanbul ve Trakya Üniversiteleri Almanca Mütercim Tercümanlık Bölümü öğrencileriyle yapılan görüşmeler neticesinde ortaya çıkan, öğrencilerin araştırma ve teknoloji kullanımlarıyla ilgili değerlendirmelere yer verilmiştir. 

___

  • Akalın, R. ve Gündoğdu, M. (2010). Akademik çeviri eğitiminin temel ilkeleri üzerine dü-şünceler: uygulanan ders izlencesi bağlamında hedefler ve beklentiler. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(1), 79-93. Barczaitis, R.(2002). Kompetenz der übersetzerischen textproduktion, Best, Joanna/ Kali-na, Sylvia (Hg.) Übersetzen und Dolmetschen: Eine Orientirungshilfe. Tübingen und Basel, s. 174-183.
  • Birkan-Baykan, Esra (2013). “Çeviri eğitiminde çeviri /çevirmenlik edinci: problem çözme ve karar verme konusunda bir farkındalık uygulaması/translation/translator competence in translator training”. İçinde: İ. Ü. Çeviribilim Dergisi, 7, s. 103-125.
  • Budin, G. (2002). Wissensmanagement in der translation, Best, Joanna/ Kalina, Sylivia (Hg.) Übersetzen und Dolmetschen: eine Orientierungshilfe. Tübüngen und Basel, s. 74- 84.
  • Eruz, S. (2008). Akademik çeviri eğitimi çeviri amaçlı metin çözümlemesi. İstanbul: Multi-lingual.
  • Nord, C. (2002). Fertigkeit übersetzen: ein selbstlernkurs zum übersetzenlernen und über-setzenlehren. San Vicente: Editorial Club Universitario.
  • Oksaar, E. (2003). Zweitspracherwerb. wege zur mehrsprachigkeit und zur interkulturellen verständigung. Stuttgart: W.Kohlhammer Druckerei.
  • Reiss, K. ve Vermeer, H. J. (1984). Grundlegung einer allgemeinen Translationswissensc-haft. Tübingen: Niemeyer.
  • Reiss, K. (1983). Texttyp und übersetzungsmethode. der operative text. Heidelberg: Julius Groos Verlag.
  • Risku, H. (1998). Translatorische kompetenz: kognitive grundlagen des übersetzens als expertentätigkeit. Stauffenburg.
  • Wills, W. (1996). Übersetzungsunterricht: eine einführung; begriffliche grundlage und methodische orientierungen. Tübingen.