NÂBİZÂDE NÂZIM’IN MİTOLOJİK ESERİ: ESATİR

Batı dünyasıyla ilişkilerin gelişmeye başladığı Tanzimat döneminde, Batı edebiyatından yapılan ilk çevirilerin etkisiyle mitolojiye ilgi ve merakın giderek artmaya başladığı bir süreç yaşanmıştır. Çevirilerle başlayan bu ilginin, mitoloji üzerine ilk eserlerin yazılmasıyla birlikte güçlenmeye başladığı görülmüştür. Bu eserlerden biri de, Tanzimat dönemi itibariyle mitoloji konusunda kaleme alınmış ikinci müstakil kitap olan Nâbizâde Nâzım’ın Esatir’idir. Bu eser, dünya mitolojileri hakkındaki bilgileri bir arada vermesi yönüyle yazıldığı dönem içerisinde önemli bir yere sahiptir. Esatir’i araştırmak, eseri günümüz Türkçesine yeni bir aktarımla kazandıracağı gibi, yazarın mitolojiye olan ilgisini eserinde ne şekilde kurduğu yönünde bir fikir edinmeyi de sağlayacaktır. Bu çalışmada, Esatir üzerine iki boyutlu bir çalışma yapılması amaçlanmıştır. İlkini, eserin içerik bakımından bir değerlendirmesi, ikincisini de günümüz Türkçesine aktarımı oluşturacak ve çalışma bu noktalar üzerinde yoğunlaşacaktır.

Anahtar Kelimeler:

Esatir, Nâbizâde Nâzım, mitoloji, ilk çeviriler, Tanzimat Dönemi

PDF

___

Champbell, J., Moyers, B. (2013). Mitolojinin gücü. İstanbul: Kapital Medya Hizmetleri.
Demirci, N.(2011). Mitoloji ve şiir’in izinde Ahmet Midhat Efendi’nin mitolojiye dair görüş-leri. Türklük Bilimi Araştırmaları. 29, 103-120.
Doğan, M. C. (2009). Modern Türk şiirinde mitolojiye bağlı kaynaklanma sorunu. Gazi Türkiyat. 4, 121-138.
Doğan, M. C.(2011). Modern Türk edebiyatında mitoloji. Türk Edebiyatının Mitolojik Kaynakları. Eskişehir: AÖF Yayınları, 217-238.
Durmuş, A.(2009). Şemseddin Sami’nin Esatir adlı eserinin transkripsiyonu ve dinler tarihi açısından değerlendirmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Elazığ: Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Eliade, M. (2000). Dinler tarihine giriş. (Çev. Lale Arslan). İstanbul: Kabalcı Yayınevi .
Eliade, M. (2001). Mitlerin özellikleri. (Sema Rifat). İstanbul: Om Kuram Yayınevi.
Erdal, T. (2013). Şiirin esin kaynağı olarak mitoloji. Folklor/Edebiyat. 76, 107-127.
Galata, M. (2015). Ahmet Hamdi Tanpınar’ın eserlerinde mitolojik unsurlar. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Eskişehir: Osmangazi Ünv. Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Güzel, B. (2017). Antik Yunan mitolojisinde Theseus. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Aydın: Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Kacıroğlu, M. (2004). Nâbizâde Nâzım’ın hikâyeciliği. A.Ü. Türkiyat Araştırmaları Ensti-tüsü Dergisi. 25, 81-88.
Karaalioğlu, S. K. (1982). Resimli motifli Türk edebiyatı tarihi Tanzimattan Cumhuriyete. İstanbul: İnkılâp ve Aka Kitabevleri.
Korkmaz, R.(2016). Yeni Türk edebiyatı el kitabı 1839-2000. (11.Basım). Ankara: Grafi-ker Yayınları.
Küçük, S. (2017). Türk edebiyatında mitoloji arayışları. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilim-ler Enstitüsü Dergisi. 37, 69-90.
Nâbizâde Nâzım (1309). Esatir. İstanbul: Kasbar Matbaası.
Nâbizâde Nâzım (1961). Hikâyeler külliyat II (Haz. Aziz Behiç Serengil). Ankara: Dün-Bugün Yayınevi.
Nâbizâde Nâzım (1991). Edebiyat ansiklopedisi. İstanbul: Milliyet Yayınları, 233.
Necatigil, B. (2007). Edebiyatımızda isimler sözlüğü. (24. Basım). İstanbul: Varlık Yay.
Şemseddin Sâmi (2004).Esatir: Dünya mitolojisinden örnekler. (Haz. Cengiz Batuk). İs-tanbul: İnsan Yayınları.
Un, F. H. (2011). Karşılaştırmalı Hint ve Yunan mitolojisi. Yayımlanmamış yüksek lisans-tezi, Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Ünsal, K. (2009). Nâmık Kemâl: Celâleddin Harzemşah. A.Ü. Türkiyat Araştırmaları Ens-titüsü Dergisi. 39, 113-117.
Üreten, H., Mumcu Y. (2015). Antik Yunan mitolojisinden Servet-i Fünûn edebiyatına Prometheus. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi. 11, 32-52.
Yalçın-Çelik, S. D. (2003). Nâbizade Nâzım’ın eleştirmen kimliği ve eleştiri yazıları. Türk-bilig. 6, 127-143.