Fen Bilimleri Dersi Öğretim Programındaki Kazanımların Yaşam Boyu Öğrenme Yetkinlikleri Açısından İncelenmesi

Bu araştırmanın amacı Millî Eğitim Bakanlığı Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı tarafından 2018 yılında yayınlanan İlkokul (3-4.Sınıflar), Ortaokul ve İmam Hatip Ortaokulu (5-8.sınıflar) fen bilimleri dersi öğretim programı kazanımlarının Türkiye Yeterlilikler Çerçevesi’nde belirlenen yaşam boyu öğrenme anahtar yetkinliklere göre incelenmesidir. Bu amaç doğrultusunda nitel araştırma deseni içerisinde yer alan doküman incelemesi yöntemi kullanılmıştır. Elde edilen veriler ise betimsel analizi ile çözümlenmiştir. Fen bilimleri öğretim programında yer alan kazanımlarda Türkiye Yeterlilikler Çerçevesi’nde belirlenen yaşam boyu öğrenme anahtar yetkinliklerinin görülme sıklığı frekans (f) ve yüzde (%) değerleriyle ortaya koyulmuştur. Araştırma sonunda fen bilimleri dersi öğretim programı kazanımlarının en fazla matematiksel yetkinlik ve bilim/teknolojide temel yetkinlikler alanına ait yetkinlikle eşleştiği, daha sonra sırasıyla öğrenmeyi öğrenme yetkinliği, sosyal ve vatandaşlıkla ilgili yetkinlikler, anadilde iletişim yetkinliği, insiyatif alma ve girişimcilik yetkinliği alanları ile eşleştiği belirlenmiştir. Yabancı dillerde iletişim yetkinliği ile eşleşen herhangi bir kazanıma rastlanmamıştır. Dijital yetkinliğe 8. sınıftaki sadece bir alt kazanımda, kültürel farkındalık ve ifade yetkinliğine ise 8. sınıftaki 2 alt kazanımda yer verildiği görülmüştür. Araştırmadan elde edilen sonuçlar çerçevesinde fen bilimleri öğretim programındaki kazanımların Türkiye Yeterlilikler Çerçevesi’nde belirlenen yaşam boyu öğrenme anahtar yetkinliklere daha iyi hizmet edebilmesi için çeşitli öneriler getirilmiştir. 

An Examination of the Science Curriculum Acquisitions in Terms of Lifelong Learning Competences

The purpose of this research is to examination the science curriculum acquisitions of Primary School (3-4th grades), Middle School and Imam Hatip Secondary School (5-8th grades) published by the Ministry of National Education in 2018 according to lifelong learning key competences specified in the Turkey Qualifications Framework. For this purpose, the method of document review, under the auspices of qualitative research design, was used. Data were analyzed using descriptive analysis techniques. To this end, the presence of lifelong learning key competences were determined using frequency (f) and percentage (%) values. Results showed that the science curriculum acquisitions matched most with the mathematical competence and basic competences in science and technology. These were followed by learning to learn competences, social and civic competences, communication in the mother tongue competence, sense of initiative and entrepreneurship competence. No acquisitions were found to match with communication in foreign languages competence. As well, digital competence was included as only one sub-achievement in the 8th grade, and cultural awareness and expression competence was included in the 2 sub-gains in the 8th grade. Based on the research results, a variety of recommendations are made for science curriculum acquisitions to better support lifelong learning key competences determined in the Turkey Qualifications Framework.

___

  • Akcaalan, M. (2016). Yaşam Boyu Öğrenme ile Sosyal Duygusal Öğrenme Arasındaki İlişkilerin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Sakarya Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.Aksoy, M. (2008). Yaşam Boyu Öğrenme ve Kariyer Rehberliği İlkelerinin İstihdam Edilebilirliğe Etkileri: Otel işletmeleri üzerine bir uygulama. Yayınlanmamış doktora tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.Coşkun – Diker, Y. ve Demirel, M. (2012). Üniversite Öğrencilerinin Yaşam Boyu Öğrenme Eğilimleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi , 42 (2), 108-120.Creswell, J. W. (2005). Educational research: planning, conducting and evaluating quantitative and qualitative research (2. bs.). USA. Pearson Prentice Hall.Çepni, S. (2009). Araştırma ve proje çalışmalarına giriş. Trabzon: Celepler Matbaacılık.Demirel, M., Sadi, Ö. ve Dağyar, M. (2016). Fen Bilimleri Öğretmenlerinin Yaşam Boyu Öğrenme Yeterliklerinin İncelenmesi (Karaman İli Örneği), Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 6(1), 19-40.Demirel, Ö. (2012). Eğitimde program geliştirme: Kuramdan uygulamaya. Ankara: PegemA.Epçaçan, C. (2013). Yaşam Boyu Öğrenme Becerilerinin Ders Kitaplarında Yer Alma Düzeyine Örnek Bir İnceleme. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Türkçenin Eğitimi Öğretimi Özel Sayısı, 6(11), 353-379.Erdener, M. A. ve Gül, Ö. (2017). İlkokul Öğretmenlerinin Yaşam Boyu Öğrenmeye İlişkin Görüşlerinin İncelenmesi. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 11(2) , 545-563.Erduran, T. (2010). “Yaşam boyu öğrenme ” teması içinde okul kütüphanelerinin yeri ve önemi (Bir okul kütüphanesi örneği). II. Ulusal Okul Kütüphanecileri Konferansı Bilgi Okuryazarlığından Yaşam Boyu Öğrenmeye Bildiriler. İstanbul: İdeal Kültür Yayıncılık.European Union. (2006). Key Competences for Lifelong Learning. European Communities, Belgium.Gencel, İ. E. (2013). Öğretmen adaylarının yaşam boyu öğrenme yeterliklerine yönelik algıları. Eğitim ve Bilim. 38(170), 237- 252.Işık, A. D. (2015). The relationship between primary school teacher candidates’ tendency for lifelong learning and their perceptions of computer self-efficacy. Educational Researchand Reviews, 10 (17), 2512-2523.Kaptan, F. ve Kuşakcı, F. (2002). Fen Öğretiminde Beyin Fırtınası Tekniğinin Öğrenci Yaratıcılığına Etkisi. ODTÜ, V. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi Bildiriler Kitabı. Ankara. 197-202.Karakaya, Ş. (2004). Eğitimde Program Geliştirme Çalışmaları. Ankara: Asil Yayın Dağıtım.Karasar, N. (2007). Bilimsel Araştırma Yöntemleri (17.baskı). Ankara: Nobel Yayıncılık.Knapper, C. (2006). Lifelong Learning Means Effective And Sustainable Learnıng Reasons, İdeas, Concrete Measures ,CIEA 2006 .25. İnternatıonal Course On Vocatıonal Training And Educatıon in Agriculture.Küçükahmet, L. (2009). Program Geliştirme ve Öğretim. Ankara: Nobel Yayıncılık.Macdonald, D. (2003). Curriculum change and the post-modern world: Is the school curriculum-reform movement an anachronism?. Journal of Curriculum Studies, 35(2), 139-149.Oral, B. ve Yazar, T. (2015). Öğretmen Adaylarının Yaşam Boyu Öğrenmeye İlişkin Algılarının Çeşitli Değişkenlere Göre İncelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 14(52), 001-011.Özçelik, D. A. (1987). Eğitim Programları ve Oğretim (Genel Öğretim Yöntemi). Ankara: ÖSYM Eğitim Yayınları 8.Öztürk, M. ve Sancak, S. (2007). Hizmet İçi Eğitim Uygulamalarının Çalışma Hayatına Etkileri. Journal of Yasar University, 2(7), 761-794.Tedmem, (2017). PISA’nın Dönüşümü. https://tedmem.org/memnotlari/degerlendirme/pisanin-donusumu (Erişim Tarihi: 11.04.2018).Tezci, E. (2015). Türkiye’de ilköğretim politikaları. (Edit: Gümüş, A.). Türkiye’de eğitim politikaları (237-272). Ankara: Nobel Yayınları.Turan, S. (2005). Öğrenen Topluma Doğru Avrupa Birliği Eğitim Politikalarında Yaşam Boyu Öğrenme. Ankara Avrupa Çalışmaları Dergisi.5(1), 87-98.TYÇ (2015). Türkiye Yeterlilikler Çerçevesi 2015 Ankara. https://www.myk.gov.tr/index.php/en/turkiye-yeterlilikler-cercevesi (Erişim Tarihi: 18.02.2018). Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınevi.Yıldırım, Z. (2015). Sınıf öğretmenlerin yaşam boyu öğrenmeye yönelik yeterlik algıları ve görüşleri, Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Çanakkale 2015.Yüksel S, Gündoğdu K, Akyol, B. ve Akar Vural, R. (2016). Hayat boyu öğrenme konusunda yayımlanan tez ve makalelere ilişkin bir içerik analizi: 2000-2015. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(2), 1491-1513.