Balkanlardaki Çocuk Oyunları
Araştırmanın amacı, balkanlarda bilinen ve oynanan ortak kültürel çocuk oyunlarının belirlenmesi ve ortak kültürel çocuk oyunlarına yönelik mirasın ortaya çıkarılmasıdır. Araştırmada gözlem ve görüşme yöntemleri kullanılarak betimsel bir çalışma yapılmıştır. Araştırmanın örneklemi, kolay ulaşılabilir örneklem yöntemine göre balkanlarda yer alan 10 ülke (Romanya, Moldovya-Gagauz, Bulgaristan, Yunanistan, Arnavutluk, Makedonya, Kosova, Karadağ, Sırbistan-Yenipazar, Bosna Hersek) olarak belirlenmiştir. Bu ülkelerde çocukların kültürel oyunları oynayarak göstermeleri istenmiş ve veriler kamera kaydı ile toplanmıştır. Oyunların her biri, video çekimleri izlenerek kodlama tablosunda döküm haline getirilmiştir. 10 ülkede 18 il ve 22 köy ziyareti yapılarak gerçekleştirilen alan araştırmasında; aynı oyunun tekrarını kapsayan 330 oyunun video çekimleri yapılmıştır. Bölgede oynanan 59 oyun, ortak kültürel oyunlar olarak belirlenmiştir. Bir başka ifadeyle balkanlardaki çocuk oyunlarının kendi içinde %91 civarında benzerlik gösterdiği belirlenmiştir. Bu oyunların dışında kayda alınan 6 oyunun ise balkanlardaki ülkelerde tekrarlamamasına rağmen Anadolu’da bilinen kültürel oyunlar arasında yer aldığı görülmüştür. Bu oyunların ortak oyunların dışında kalmış olmasının saha araştırmasının sınırlılıklarından da kaynaklanmış olabileceği düşünülmektedir.
Anahtar Kelimeler:
Balkanlar, çocuk, oyun, kültürel aktarım, kültürel oyun
Children Games in The Balkans
The purpose of the study is to identify common cultural children's games known and played in Balkans and to reveal the heritage of common cultural children's games. A descriptive study was conducted by using observation and interview methods. The sample of the study was determined according to easily accessible sampling method, as the following 10 countries located in the Balkans (Romania, Moldavia-Gagauz, Bulgaria, Greece, Albania, Macedonia, Kosovo, Montenegro, Serbia-Yenipazar, Bosnia and Herzegovina). Each game was recorded into the coding table by watching the video footage. In the field study conducted in 10 countries, by visiting 18 provinces and 22 villages, 330 videos consisting of the repetition of the same games were recorded. 59 games played in the region were designated as common cultural games. In other words, it was found that 91% of the children's games in Balkans have similarities. However, the remaining 6 games recorded besides these games were not repeated in the Balkans countries. It was seen that they are among the cultural games known in Anatolia. It is thought that the exclusion of these games from common games may be due to the limitations of field research.
Keywords:
Balkans, Child, Game, Cultural transmission, Cultural play,
___
- Arslanoğlu, İ. (2000). Kültür ve Medeniyet Kavramları. Gazi Üniversitesi Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi, 15, 243- 255.
- Başal, H. A. (2007). Geçmiş yıllarda Türkiye'de çocuklar tarafından oynanan çocuk oyunları. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20(2), 243-266.
- Bay, N. (2018). Okul Öncesi Eğitimde Bir Kültür Aktarımı: Milli Oyunlar. Uluslararası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 9(2), 82-104.
- Bay, D.N., Turan, S. ve Bay, Y. (2015). Türk dünyasında çocuk oyunları: Bir saha çalışması. 1.Uluslararası Türk Dünyası Çocuk Oyun ve Oyuncakları Kurultayı, Eskişehir.
- Begiç, N. (2017). Nebi Özdemir, Türk Çocuk Oyunları. Türkiyat Mecmuası, 27(2), 359-364.
- Cengiz, S. A. (1997). Karadeniz Ereğli örneğinde çocuk oyunlarının halk bilim açısından değerlendirilmesi. Çocuk Kültürü, I. Ulusal Çocuk Kültürü Kongresi Bildirileri. Ankara: Ankara Üniversitesi Çocuk Kültürü Araştırma ve Uygulama Merkezi Yayınları, 441-476.
- Cirhinlioğlu, F. G. (2001). Çocuk ruh sağlığı ve gelişimi. Ankara: Nobel Yayıncılık.
- Clements, R. (2004). An investigation of the status of outdoor play. Contemporary Issues in Early Childhood, 5(1), 68-80.
- Çoşgun, M. (2012). Popüler kültür ve tüketim toplumu. Batman Üniversitesi Yaşam Bilimleri Dergisi, 1(1), 837-850.
- Davydov, V.V. ve Radzikhovski, L.A. (1989). Vygotsky’s theory and the activity-oriented approach in psychology. In J.Wertsch (Ed.) Culture communication and cognition: Vygotskian perspectives, New York: Cambridge University Press.
- Esen, M. A. (2008). Geleneksel çocuk oyunlarının eğitimsel değeri ve unutulmaya yüz tutmuş Ahıska oyunları. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21(2), 357-367.
- Erçelik, M., Doğanoğlu, N., Koç, L., Köklüsoy, N. H., Çetin, İ., Sayın, H. ve Çağlar, A. (2011). Türkiye’de oynanan geleneksel çocuk oyunları.
- http://gure.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/28/01/752379/dosyalar/2015_05/09050714_gelenekselocuk_oyunlari. pdf (Erişim Tarihi, 12, 03,2015).
- Erdal, K. (2019). Kaybolmaya yüz tutan bir halk geleneği: Çelüm çelüm çemçecük veya çemçegelin. Uludağ Üniversitesi Folklor/Edebiyat, 25(97), 29-40.
- Erdal, K., & Erdal, G. (2003). Çocuk oyunlarında yaratıcılık. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(1), 37-46.
- Girmen, P. (2012). Eskişehir folklorunda çocuk oyunları ve bu oyunların yaşam becerisi kazandırmadaki rolü. Millî Folklor, 24(95), 263-273.
- Gümüştekin, N. (2007). Kültür kavramı ve Osmanlı’dan günümüze kültürel yapının incelenmesi. 38. ICANAS Uluslararası Asya ve Kuzey Afrika Çalışmaları Kongresi Bildiriler Kitabı, 117-127.
- Karadeniz, M. H. (2017). Geleneksel çocuk oyunlarının matematiğe uyarlanması ve uygulanması sürecindeki kazanım ve problemlere genel bir bakış. Kastamonu Education Journal, 25(6), 2245-2262.
- Hofstede, G., Hofstede, G. J. ve Minkov, M. (1991). Culture and organizations: Intercultural cooperation and its importance for survival. New York: McGrawHill.Özhan, M. (1997). Türkiye’de çocuk oyunları kültürü. Ankara: Feryal Matbaası.
- Keskin, A. (2009). Oyunların çocukların çoklu zekâ alanlarının gelişimine etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
- Lindberg, E. N. (2012). Çocuk Oyunlarında İki Kuşakta Görülen Değişim. International Online Journal of Educational Sciences, 4(2), 395-410.
- Mahiroğulları, A. (2005). Küreselleşmenin kültürel değerler üzerine etkisi. Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, (50), 1275-1288.
- Merriam, S. B. (2013). Nitel araştırma desen ve uygulama için bir rehber (Çev. Turan, S.). Ankara: Nobel Yayıncılık
- Özden Gürbüz, D. (2016). Geleneksel çocuk oyunları ve eğitimsel işlevleri: Emirdağ örneği. Electronic Turkish Studies, 11(14), 529-564.
- Sevinç, M. (2004). Erken çocukluk gelişimi ve eğitiminde oyun. İstanbul: Morpa Kültür Yayınları.
- Sümbüllü, Y. Z. ve Altınışık, M. E. (2016). Geleneksel çocuk oyunlarının değerler eğitimi açısından önemi. Erzurum Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(2), 73-85.
- Toksoy, A. C. (2010). Yarışma niteliği taşıyan geleneksel çocuk oyunları. Çevirimiçi Tematik Türkoloji Dergisi, 2(1), 205-220.
- Tuğrul, B., Ertürk, H. G., Özen Altınkaynak, Ş. ve Güneş, G. (2014). Oyunun üç kuşaktaki değişimi. The Journal of Academic Social Science Studies, 27, 1-16.
- Ültanır, G. (2003). Eğitim ve kültür ilişkisi eğitimde kültürün hangi boyutlarının genç kuşaklara aktarılacağı kaygısı. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23(3), 291-309.
- Yardımcı, M. ve Tuncer, H. (2002). Çocuk edebiyatı. Ankara: Ürün Yayınları.
- Yıldızbaş, F. ve Apaydın, Ş. (2002). Kültür ve çocuk oyunları ilişkisi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(1), 96-104.
- Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınları.
- Yayın Aralığı: Yılda 3 Sayı
- Başlangıç: 2016
- Yayıncı: Sınırsız Eğitim ve Araştırma Derneği
Sayıdaki Diğer Makaleler
Müzik Performans Kaygısı: Belirtileri, Nedenleri, Baş Etme Stratejileri