Walter Benjamin'de Tipler, İmge ve Deneyim

Modernite, deneyimin tehlikeye girmesidir. Bu tehlike deneyimin otantik benliği besleyen bilme, eyleme ve tat alma yetilerinin başkalaşmasıdır. Bu başkalık toplumsal biraradalığın kalmaması, doğa ile birey arasındaki mesafenin artması, deneyimin araçsallaşması gibi bir dizi semptomla anlaşılabilir. Walter Benjamin bu perspektifi güçlü bir şekilde kurmuş ve modernliğin sonuçları ve onların nasıl aşılması gerektiği konusunda düşünmüş isimlerdendir. Bu çalışma günümüzde Benjamin’in önerilerini düşünmeyi amaçlamıştır. Benjamin’in yaşamının izinde düşüncesinin önemli figürlerini (çocuk, koleksiyoncu, hikâye anlatıcısı, flaneur, üretici olarak yazar) ele alan çalışma devam eden kısımlarda fotoğraf ve sinema deneyimine yer vermektedir. Temel sorun insanın kendi varoluşunun tehlikeye girdiği bir rüyayı yaşamasıdır. Buna karşılık imgeler yabancılaştırıcı teknikler kullanılarak bu rüyayı dönüştürme gücünü elinde tutmaktadır. Benjamin bu düşünceyi savunmuş ve son dönem eserlerinde sanat yapıtının teknolojiyle olan dönüşümünü konu edilmiştir. İmgenin deneyimde açtığı genişleme ve imkânlar üzerine Benjamin’in olumlu bakış açısı günümüzde kimi sanat stratejilerinde güncelliğini korumaktadır. Ancak Benjamin’in arzuladığı dönüştürücü güçlerden de yoksundurlar. Bunun nedeninin ‘çocukluğun kaybedilmesi’, çocukluğun deneyimden elini ayağını çekmesi olduğu bu çalışmada iddia edilmektedir. İdeolojilerin sonu (iddiasından) sonra kültürün çocukluğu düzenlemeye devam etmesi, deneyimin enformasyona dönüşmesi Benjaminci devrim düşüncesinden uzakta olduğumuzu göstermektedir.

Types, Image and Experience in Walter Benjamin's Works

Modernity means being imperiled of the experience. This imperilment is the metamorphosis of the competences of knowing, doing and tasting which feeds the authentic ego. This metamorphosis may be understood through a series of symptoms, such as not remaining of social unity, growing of the distance between nature and the individual, the instrumentalisation of the experience and so on. Walter Benjamin is one of the people who set up this perspective in a strong way and thought about the results of the modernity and how they should be overcome. By mentioning this thought, his study tries to think about Benjamin’s suggestions in this day and age. Being on the track of Benjamin’s life the study examines the relevant figures (i.e., child, collector, storyteller, flaneur, the author as a producer) of his ideas and refers to photography and cinema experience in following sections. The main problem is that the human is living a dream that his own existence is imperiled. On the other hand, images retain the power to transform this dream by using alienating techniques. Benjamin advocated this idea, and in his recent works, he talked about the transformation of artwork with technology. Benjamin's positive view on the enlargement and possibilities that the image has opened up to the experience continues to be relevant in some of the artistic strategies today. However, to my knowledge, the artistic strategies are lack of the transformative power that Benjamin desires. To contribute to the literature, in the present study, the underlying reason for this is in claimed to be the 'loss of childhood,' the with drawal of childhood from experience. After the end of ideologies, the cultures continue to regulate childhood, turning the experience in to information shows that we are far from the Benjamian revolutionary thought.

PDF

___

Alpyağıl, Recep, (2007). Benjamin'in Mistisizmine "Üç Yönlü Yol”. Cogito: Walter Benjamin Sayı: 52. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. s.201-210.
Armaner, Türker, (2007). Port-Bou'da Susan Dil: Walter Benjamin. Cogito: Walter Benjamin. Sayı: 52/Güz. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. s.138-148.
Balzac, Honore de, (2015). Mutlak Peşinde. İstanbul: İş Bankası Yayınları. Barthes, Roland, (2011). Camera Lucida. İstanbul: 6:45 Yayınları.
Baudelaire, Charles, (2003). Modern Hayatın Ressamı. İstanbul: İletişim Yayınları.
Benjamin, Walter, (1998). Öykünme Yetisi Üzerine. Defter Dergisi, Yaz, Sayı: 34, İstanbul: Metis Yayınları. 11-14.
Benjamin, Walter, (2001). Hikâye Anlatıcısı. Nurdan Gürbilek (der.), Son Bakışta Aşk, İstanbul: Metis Yayınları, s.77-101.
Benjamin, Walter, (2001). Tarih Kavramı Üzerine. Pasajlar. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. s.37- 50.
Benjamin, Walter, (2001). XIX. Yüzyıl'ın Başkenti Paris. Pasajlar. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. s.87-108
Benjamin, Walter, (2001). Charles Baudelaire: Kapitalizmin Yükseliş Çağında Bir Lirik Şair. Pasajlar. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. s.108-202
Benjamin, Walter, (2001). Kendi Başına Dil ve İnsan Dili Üzerine. Nurdan Gürbilek(der.),Son Bakışta Aşk, İstanbul: Metis Yayınları, s.169-183.
Benjamin, Walter, (2004). Bin Dokuz Yüzlerin Başında Berlin'de Çocukluk. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
Benjamin, Walter, (2005). Gelecekteki Felsefenin Programı Üzerine. Besim Dellaloğlu (der.). İstanbul: Say Yayınları. S.125-137.
Benjamin, Walter, (2005). Kütüphanemi Yerleştirirken. Besim Dellaloğlu (der.). İstanbul: Say Yayınları. s.151-159.
Benjamin, Walter, (2007). Zentralpark. Cogito: Walter Benjamin. Sayı: 52/Güz. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. s.183-201.
Benjamin, Walter, (2011). Sürrealizm: Avrupalı Aydının Son Fotoğrafı. Ali Artun (editör).Sanat/Siyaset. İstanbul: İletişim Yayınları. S.51-69.
Benjamin, Walter, (2011). Üretici Olarak Yazar. Ali Artun (editör).Sanat/Siyaset. İstanbul: İletişim Yayınları. s. 69-91.
Benjamin, Walter, (2011). Teknik Olarak Kopyalanabildiği Çağda Sanat Yapıtı. Ali Artun (editör).Sanat/Siyaset. İstanbul: İletişim Yayınları. s.91-130.
Benjamin, Walter, (2012). Fotoğrafın Kısa Tarihi. İstanbul: Agora Kitaplığı.
Benjamin, Walter,(2016). Deneyim ve Yoksulluk. Parıltılar. İstanbul: Belge Yayınları. s.25-33 Benjamin, Walter, (2016). Hikâye Anlatmak ve İyileşmek. Parıltılar. İstanbul: Belge Yayınları. s.73- 74
Buck-Morss, Susan, (2015). Görmenin Diyalektiği Walter Benjamin ve Pasajlar Projesi. İstanbul: Metis Yayınları.
Çakmak, E. Efe (2005). "Kant: Filozof Kral". Cogito Kant Özel Sayısı. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. s. 8-31.
Dellaloğlu, Besim, (2012). Benjaminia. İstanbul: Ayrıntı Yayınları. Draaisma, Douwe (2014). Bellek Metaforları. İstanbul: İletişim Yayınları.
Düvenci Sabri B. ve Ruken Öztürk, (2014). Postmodernizm ve Sinema. İstanbul: Dipnot Yayınları. Eagleton, Terry, (2010). Estetiğin İdeolojisi. İstanbul: Doruk Yayınları.
Frisby, David (2012). Modernlik Fragmanları. İstanbul: Metis Yayınları. Jay, Martin, (2012). Deneyim Şarkıları. İstanbul: Metis Yayınları.
Kant, Immanuel (2006). Yargıgücünün Eleştirisi. Ankara: İdea Yayınları. Klossowski, Pierre (1999). Nietzsche ve Kısırdöngü. İstanbul: Kabalcı Yayınları. Köse, Hüseyin, (2012). Flanör Düşünce. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
May, Tod, (2012). Yeni Girişimciler: Foucault ve Tüketim Toplumu. Cogito: Michel Foucault, sayı: 70-71,İstanbul: YKY. s.96-106.
McRobbie, Angela. (1999). Postmodernizm ve Popüler Kültür. İstanbul: Sarmal Yayınları.
Nietzsche, Friedrich, (2000). Ecce Home Kişi Nasıl Kendisi Olur. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
Nietzsche, Friedrich, (2001). Böyle Buyurdu Zerdüşt. Ankara: M.E.B. yayınları.
Özbek, Meral, (2000). Walter Benjamin Okumak II. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi 55-3. Ankara: Ankara Üniversitesi, s.104-131.
Roberts, John, (2013). Gündelik Hayatın Felsefesi. İstanbul: Doruk Yayınları. Simmel, Georg, (2003). Modern Kültürde Çatışma. İstanbul: İletişim Yayınları.
Sütçü, Özcan Yılmaz, (2013). Ortak Bir Dünya Deneyimi: Hikâye Anlatıcısı. Ethos: Felsefe ve Toplum Bilimlerde Diyalog Temmuz 6(2). 76-92.
Ümer, Engin, (2017). Tekinsizin Estetiği ve Sanat Yapıtı. SDÜ ART-E GSF Dergisi. Cilt: 10 Sayı:19. Malatya: Süleyman Demirel Üniversitesi GSF. s.96-126.
Ümer, Engin, (2016). Adorno, Debord ve Baudrillard'da Kültür ve Sanat. Gazi Sanat ve Tasarım Dergisi, sayı: 17. Ankara: Gazi Üniversitesi GSF. s.171-187.
Yacavone, Kathrin, (2015). Benjamin, Barthes ve Fotoğrafın Tekilliği. İstanbul: Hayalperest Yayınları.
Witte, Bern. (2002). Walter Benjamin. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.

Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
Başlangıç: 2016
Yayıncı: Serdar Öztürk

Arşiv