Hastanelerde Maliyet Analizi: Kamu Hastanesi Örneği

Sağlık hizmeti sunumun en önemli sağlayıcısı olanhastanelerde kesintisiz hizmet sunumu için maliyetkontrolünün önemli bir yeri vardır. Maliyet analiziçalışmaları maliyet kontrolü konusunda yolgöstericidir. Çalışmada Antalya’da faaliyet gösterenbir kamu hastanesinin 2015 yılı idari, mali, tıbbi veistatistiki verileri maliyet analizi yöntemiyledeğerlendirilmiştir. Poliklinik birim maliyetleri, yatanhasta birim maliyetleri ve yatan hasta günü birimmaliyetleri hesaplanmıştır. Poliklinik birim maliyetleriSağlık Uygulama Tebliği poliklinik paket fiyatları ilekarşılaştırılmıştır. Hastanenin toplam giderlerinin30.546.136,25 TL olduğu saptanmıştır. Toplamgiderlerin yüzde 5,61’inin ilk madde ve malzemegiderlerinden, yüzde 57,32’sinin personelgiderlerinden ve yüzde 37,07’sinin genel üretimgiderlerinden oluştuğu tespit edilmiştir. Birinci dağıtımsonrası giderlerin yüzde 63,47’si esas üretim gideryerlerine, yüzde 23,79’u yardımcı üretim gideryerlerine, yüzde 4,82’si genel yardımcı hizmet gideryerlerine, yüzde 7,91’i genel yönetim gider yerlerinedağıtılmıştır. Analiz sonucunda 9 polikliniğin birimmaliyetinin Sağlık Uygulama Tebliği poliklinik paketfiyatlarından fazla; 7 polikliniğin birim maliyetinin isedüşük olduğu saptanmıştır. Hastanenin sabitmaliyetlerinin fazla olduğu, bazı polikliniklerindepoliklinik hasta sayısının az olduğu, bazı kliniklerdeyatan hasta sayısının ve yatan hasta günü sayısınındüşük olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Hastaneyesistematik bir veri sistemi kurması, maliyet analiziçalışmalarına önem vermesi, kapasite kullanım oranınıartırıcı önlemler alması önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Birim maliyet, hastane, maliyet, maliyet analizi, toplam maliyet

PDF

___

Ağırbaş, İsmail (2014), Sağlık Kurumlarında Finansal Yönetim ve Maliyet Analizi, (Ankara: Siyasal Kitabevi).
Aras, Alattin (2010), “Sağlık Bakanlığına Bağlı Ağız ve Diş Sağlığı Merkezlerinde Birim Maliyet Analizleri; Bir Örnek Uygulama”, Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Boyd, Kenneth (2013), Cost Accounting for Dummies, (New Jersey: John Wiley& Sons).
Bragg, Steven M. (2016), Cost Accounting Fundamentals Essential Concepts and Examples, (USA: Accounting Tools).
Büyükipekci, Semih ve Fehmi Karasioğlu (2008), “Sağlık Hizmetlerinde Maliyet ve Performans Analizi: Lokal Bir Uygulama, Dr. Faruk Sükan Doğum ve Çocuk Hastanesi Örneği”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, Cilt 10, Sayı 1-2, 575-596.
Büyükmirza, Hüseyin Kamil (2012), Maliyet ve Yönetim Muhasebesi Tekdüzene Uygun Bir Sistem Yaklaşımı, (Ankara: Gazi Kitabevi).
Büyükmirza, Hüseyin Kamil ve Serap Durukan Köse (2014), “Sağlık Uygulama Tebliği’nin Poliklinik Birim Maliyetleri Açısından Değerlendirilmesi”, Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt 2, Sayı 8, 28-37.
Durukan, Serap; Akar, Çetin ve İsmet Şahin (2007), “Seçilmiş Hastanelerde Karşılaştırmalı Poliklinik Gider Yeri Birim Maliyetleri”, Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, Cilt 10, Sayı 1, 19-47.
Esatoğlu, Afsun Ezel; Ağırbaş, İsmail; Pınar Doğanay Payziner, Yasemin Akbulut, Bayram Göktaş, Yonca Özatkan, Ece Uğurluoğlu, Türkan Yıldırım, Murat Törüner, Haydar Gök, Kayhan Çetin Atasoy, Selcan Ülkü Çakır ve İlker Ökten (2010), “Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanelerinde Maliyet Analizi”, Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Mecmuası Cilt 63, Sayı 1, 17-27.
Horngren, Charles T.; Datar, Srikant M. ve Madhav V. Rajan (2015), Cost Accounting a Managerial Emphasis, (England: Pearson Education Limited).
Label, Wayne A. ve Weldon E. Havins (2015), Healthcare and Medical Office Accounting Medical Practice Finance and Accounting Basics for Doctors, Medical Assistants and Bookkeeping Professionals, (California: Solona Dreams Publishing Company).
Mut, Sinem ve İsmail Ağırbaş (2017), “Hastanelerde Maliyet Analizi: Ankara’da Hizmet Sunan İkinci Basamak Bir Kamu Hastanesinde Uygulama”, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt 9, Sayı 16, 202-217.
Özgülbaş, Nermin (2014), Sağlık Sektöründe Hizmet ve Hastalık Maliyet Analizi, (Ankara: Siyasal Kitabevi).
Özkan, Okan ve İsmail Ağırbaş (2015a), “Radyoloji Departmanında Birim Maliyet Analizi ve Örnek Bir Uygulama”, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt 7, Sayı 13, 115-128.
Özkan, Okan ve İsmail Ağırbaş (2015b), “Hastane Poliklinik Birim Maliyet Analizi ve Örnek Bir Uygulama”, Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt 8, Sayı 2, 705-714.Sosyal Güvenlik Dergisi • Journal of Social Security • 2017/2 210
Özkan, Okan; Kutlu, Gamze, Jebağı Canberk Aydın, İzzet Aydemir ve İsmail Ağırbaş (2014), Hastanelerde Maliyet Analizi ve Örnek Bir Uygulama, 8. Sağlık ve Hastane İdaresi Kongresi Bildiriler Kitabı, Girne, KKTC, 830-841.
Sonsuz, Aliye Aslı (2011), “Hastane İşletmelerinde Birim Maliyetlerin Analizi: Bir Özel Hastane Örneği”, Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
Seldüz, Hakan ve Şerafettin Sevim (2012), “Sağlık Kurumlarında Faaliyete Dayalı Maliyet Yönetimi İçin Faaliyet Haritalarının Oluşturulması ve Bir Uygulama”, Aksaray Üniversitesi İİBF Dergisi, Cilt 4, Sayı 1, 49-71.
Vatansever, Sevgi (2013), “Sağlık Kurumlarında Maliyet Analizi (Bursa Ağız ve Diş Sağlığı Merkezi Örneği)”, Yüksek Lisans Tezi, Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Yiğit, Vahit ve İsmail Ağırbaş (2004), “Hastane İşletmelerinde Kapasite Kullanım Oranının Maliyetlere Etkisi: Sağlık Bakanlığı Tokat Doğum ve Çocuk Bakımevi Hastanesinde Bir Uygulama”, Hacettepe Üniversitesi Sağlık İdaresi Dergisi, Cilt 7, Sayı 2, 147-162.