6 Şubat Sonrası Deprem Bölgesinde Yaşlılar: Mevcut Durum, İhtiyaçlar ve Öneriler

Türkiye 6 Şubat 2023 günü 50 binden fazla vatandaşımızın hayatını kaybettiği ve binlercesinin de yaralandığı Maraş merkezli iki büyük deprem sonucu büyük bir felaket yaşadı. 11 ili ve toplamda 15 milyona yakın kişiyi etkileyen bu depremlerde hayatta kalanların içinde birçok dezavantajlı grup bulunmakta ve bu gruplardan birini de yaşlı nüfus oluşturmaktadır. Kırılgan/duyarlı ve adaptasyonu en düşük kesimlerden biri olan yaşlılara yönelik birçok sosyal politika uygulamaları halihazırda söz konusu olmakla birlikte deprem sonrasında bu sosyal politikaların nereye evirileceği veya nasıl olması gerektiği hususu daha önemli hale gelmektedir. Bu çalışmanın genel amacı, 11 ili kapsayan deprem bölgesinde yaşayan yaşlı nüfusa yönelik deprem sonrası uygulamaya konabilecek politikalar hakkında yön göstereceğini düşündüğümüz yaşlı nüfusun demografik yapısı, hane halkı tipi ve gelir durumuyla ilgili birtakım bulguları Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerini kullanarak ortaya koymaktır.

Anahtar Kelimeler:

6 Şubat Depremleri, Yaşlı nüfus, Sosyal politika, Türkiye, afetler

The Elderly in the Post-February 6 Earthquake Region: Current Situation, Needs, and Recommendations

On February 6, 2023, Turkey experienced a disaster resulting from two major earthquakes centered in Maraş, in which over 50,000 individuals died and thousands were injured. Affecting 11 provinces and nearly 15 million people in total, these earthquakes created many disadvantaged groups among the survivors, and one of these groups is the elderly population. Although there are already many social policies for the elderly, one of the most vulnerable and least adaptable groups, the question of where these social policies will evolve to or how they should evolve after the earthquake becomes of great important. The general purpose of this study was to present some findings on the demographic structure, household type and income status of the elderly population using data from the Turkish Statistical Institute. Such results could inform policies that can be adopted after the earthquake for the elderly population living in the earthquake region covering 11 provinces.

Keywords:

February 6 Earthquakes, Elderly population, Social policy, Turkey, Natural disasters,

PDF

___

Akyıldız, N. A., Gürboğa, Ş. & Gürboğa, C. (2018). Yaşlı afetzedelerin geçici barınma ihtiyaçlarının karşılanması üzerine örnek bir çalışma: Kahramanmaraş-Elbistan Prefabrik Huzurevi Kompleksi. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 18(41), 325-338. google scholar
Arpacı, F. (2005). Farklı yönleriyle yaşlılık. Türkiye İşçi Emeklileri Derneği. google scholar
Arun, Ö., Binark, M., Taylan, D. Ö., Kandemir, B. & Şahinkaya, G. (2022) (2022). Yaşlıların toplumsal sınıfı, dijital sermayeleri ve covid-19 salgınında bağlantıda kalma pratikleri. İstanbul Üniversitesi Sosyoloji Dergisi, 42, 387-410. google scholar
Ayabakan, B. Ç. (2022). Avrupa’da yaşlanma, aktif yaşlanma ve kuşaklar arası çatışma ilişkisine covid-19 güncellemesi. Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, 83, 225-247. google scholar
Calik, S. G., Yilmaz, E., Balci, H., Türktemiz, H., & Baser, G. (2022). Covid-19 korkusu ve yaşlı ayırımcılığı arasındaki ilişki. Selçuk Tıp Dergisi, 38(1), 23-29. https://doi.org/10.30733/ std.2022.01542 google scholar
Caniklioğlu, N. (2007). Yaşlılık sigortasının yeniden yapılandırılmasının esasları. Sosyal Güvenliğin Yeniden Yapılandırılması Semineri; 7-8 Aralık 2006 içinde (s. 191-226). TİSK Yayınları. google scholar
Çağlar, T. & Özkan, G. (2022). Türkiye’de covid-19 salgını sürecinde yaşlılara yönelik ayrımcılık: Ankara ili örneği. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 15(4), 930-948. google scholar
Çakır, Ö. & Aydoğmuş-Atalay, G. (2020). Afetlerde özel gereksinimli grup olarak yaşlılar. Dirençlilik Dergisi, 4(1), 169-186. google scholar
Demirel, C., Sungur, M. & Parlar-Kılıç, S. (2022). Türkiye’de covid-19 sürecinde yaşlı olmak, yaşlıların bakımına ve ihtiyaçlarına yönelik sunulan sağlık hizmetleri. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 9(2), 233-239. google scholar
Devlet Planlama Teşkilatı. (2007). Türkiye’de yaşlıların durumu ve yaşlanma ulusal eylem planı. Yazar. google scholar
Duruel, M. & Avşar-Arık, I. (2023). Kırılganlık ve dirençlilik kesişiminde yaşlıların afet deneyimleri: Hatay örneğinde 6 Şubat 2023 depremleri. PESA Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(2), 103-120. google scholar
Gedik, M. (2022). Covid-19 sürecinde yaşlı bireylere yönelik dini-manevi destek hizmetlerin gereksinimi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 24(2), 688-706. google scholar
Göksun, Y. (2023). Türkiye’de covid-19 pandemisi sürecinde yaşlıların haberlerde temsili. RumeliDE Dil ve Edebiyat Dergisi, 32, 943-960. google scholar
Güden, R. A. & Borlu, A. (2023). Afetlerde toplum beslenmesi ve hassas gruplara yönelik beslenme planı. Food and Health, 9(1), 61-68. google scholar
Hablemitoğlu, Ş. & Özmete, E. (2010). Yaşlı refahı: Yaşlılar için sosyal hizmet. Kilit Yayınları. google scholar
Işıker-Bedir, D. (2020). Yaşlılık ve maneviyata duyarlı sosyal hizmet. H. Apak & M. C. Acar (Ed.), Maneviyata duyarlı sosyal hizmet el kitabı içinde (s. 171-189). Grafiker Yayınları. google scholar
İyem, C. & İslamoğlu, E. (2021). Covid-19 öncesi ve sonrası geriatri turizmi: Kuşadası özelinde karşılaştırmalı bir analiz. B. Yenihan & E. İslamoğlu (Ed.), Ekonomik ve sosyal boyutlarıyla pandemi içinde (s. 101-115). Berikan Yayınevi. google scholar
Kahraman, B., Uğur, T. D., Girgin, D. & Koçak, A. B. (2022). Covıd-19 döneminde yaşlı olmak: 65 yaş ve üzeri bireylerin pandemi sürecinde yaşadığı sorunlar. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 39(1), 124-143. google scholar
Karakuzulu, Z., Arıcı, F., Turut, H. & Doğan, S. (2018, Aralık). Olası deprem anında etkilenecek engelli, yaşlı, bebek nüfusun belirlenmesi ve acil ihtiyaç dağıtım planlarının CBS destekli modellenmesi. TÜCAUM 30. Yıl Uluslararası Coğrafya Sempozyumu’nda sunulan bildiri, Ankara. google scholar
Kaya, A., Akıllı, H., Mursül, D., Avcı Kaya, G., Bayram, M. A., Mursül, İ., Tamokur, Y. (2022). Afet yönetimi politikası bağlamında vefa sosyal destek grubunun Talas ilçesi örneğinde değerlendirilmesi. Türk İdare Dergisi, 494, 159-192. google scholar
Özbakır-Umut, M., Karsu, S., Çoknaz, D. & Nurtanış-Velioğlu, M. (2022). Covid-19 salgını döneminde çevrimiçi satın alma(ma): 65 yaş ve üstü tüketiciler. Pazarlama ve Pazarlama Araştırmaları Dergisi, 15(2), 543-562. google scholar
Özcanarslan, N. (2022). Covid-19 pandemi döneminde evde izole edilen yaşlı bireylerin bakım gereksinimlerinin karşılanması. Sağlık Bilimleri ve Yaşam Dergisi, 6(1), 39-47. google scholar
Özdöl, B. & Aşık, Z. (2023). Pandemi süresince yaşlı bireylerin kronik hastalık takiplerinin değerlendirilmesi. Fırat Tıp Dergisi, 28(2), 100-105. google scholar
Özkan, B. (2022). Dijital gözetim, iktidar ve yaş ayrımcılığı. Ö. Arun (Ed.), Pandemi ve yaşlanma: Karantina, kapatılma, kriz: 2021 lisansüstü yaşlılık çalışmaları kongresi yıllığı içinde (s. 24-38). Yaşlanma Çalışmaları Derneği Yayınları. google scholar
Sayın-Kasar, K. & Yüksel, A. (2022). COVID-19 salgını sırasında yaşlı bireylerde uyum güçlüğü ile spiritüel iyi oluş düzeyleri arasındaki ilişki. TJFMPC, 16(1), 151-160. google scholar
Şevik, A. E. (2023). Deprem ve yaşlılık: psikososyal bir bakış. Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi, 16(1), 49-57. google scholar
Şimşek, N., Albayrak, E., Selvl, Y., İzgl, N. G., & Bektaş, O. (2022). Covid-19 sürecinde yaşlı bireylerin damgalanmaya ve anksiyeteye yönelik deneyimleri: nitel bir çalışma. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 14(1), 11-20. https://doi.org/10.18863/pgy.1005892 google scholar
T.C. Engelli ve Yaşll Hizmetleri Genel Müdürlüğü. (2020). 2020 Yılı yaşlı nüfus istatistik bülteni. google scholar
https://aile.gov.tr/media/89041/yasli_nufus_istatistik_bulteni.pdf google scholar
T.C. Strateji ve Bütçe Başkanllğl. (2023). 2023 Kahramanmaraş ve Hatay Depremleri Raporu. Yazar. google scholar
Taşcl, C. & Uygun, M. Ö. (2022). Covid-19 pandemisinin çallşan yaşlllar üzerindeki etkileri. Ö. google scholar
Arun (Ed.), Pandemi ve yaşlanma: Karantina, kapatılma, kriz: 2021 lisansüstü yaşlılık çalışmaları kongresi yıllığı içinde (s. 39-54). Yaşlanma Çallşmalarl Derneği Yaylnlarl. google scholar
Tekin, H. & Aşiret, G. D. (2022). Yaşll bireylerin covid-19’a ilişkin duygu ve düşüncelerinin incelenmesi. Turkish Journal of Family Medicine and Primary Care, 16(3), 550-558. google scholar
Tufan, I., Koç, O., Özgür, Ö., DemiRdaş, F. B., Tiryaki, S., Ulusal, F., Kaleli, I., & Dere, B. (2022). Afetlerde yaşlllara yardlm ve destek. Geriatrik Bilimler Dergisi, 5(1), 14-20. https://doi. org/10.47141/geriatrik.985224 google scholar
Tuna, M. (2022). Covid-19 pandemisi koşullarlnda yaşlllarln toplumsal dayanlşmasl: Muğla TAÜ örneği. Sosyoloji Araştırmaları Dergisi, 25(2), 356-376. google scholar
Tunalı, İ. (22.02.2023). 6 Şubat Depremlerinden Etkilenen Nüfusun Özellikleri-1. https://sarkac. org/2023/02/6-subat-depremlerinden-etkilenen-nufusun-ozellikleri-1/ google scholar
TÜİK. (2022b). Dünya Nüfus Günü, 2022. google scholar
TÜİK. (2022a). Doğum İstatistikleri, 2021. google scholar
TÜİK. (2023a). Ölüm ve Ölüm Nedeni İstatistikleri, 2021. google scholar
TÜİK. (2023b). İstatistiklerle Yaşlılar, 2022. google scholar
TÜİK. (2023c). İstatistiklerle Aile, 2022. google scholar
TÜİK. (2023d). Yoksulluk ve Yaşam Koşulları İstatistikleri, 2022. google scholar
Türkiye Tabipler Birliği. (2023). III. ay deprem raporu: birinci basamak sağlık hizmetlerine erişim ve sağlık çalışanlarının sağlığı. https://www.ttb.org.tr/userfiles/files/3ayraporu.pdf google scholar
Yetgin, H. & Yllmaz, Ö. (2023). Covid-19 pandemi sürecinde yaşll baklm hizmetlerinin yönetimi. Balkan Sağlık Bilimleri Dergisi, 1(2), 81-92. google scholar
Ylldlrlmalp, S. (2021). Covid-19 pandemi sürecinde bir yönetişim örneği olarak vefa sosyal destek gruplarl. B. Yenihan & E. İslamoğlu (Ed.), Ekonomik ve sosyal boyutlarıyla pandemi (s. 15-28). Berikan Yaylnevi. google scholar
Zastrow, C. (2013). Sosyal hizmete giriş (D. B. Çiftçi, çev. ed.). Nika Yaylnevi. google scholar