MEMLÜK-TÜRKİYE (ANADOLU) SELÇUKLU MÜNASEBETLERİ

Memlükler, İslâm tarihinde önemli rol oynayan büyük Müslüman Türk devletlerindendir. Bu devlet Mısır, Suriye ve Hicaz bölgelerinde iki yüz altmış yedi sene hüküm sürmüş ve bu süreçte de devrinin en kudretli devletlerinin başında kabul edilmiştir. Aynı zamanda, sahip olduğu coğrafyada önemli siyasî, askerî, medenî ve kültürel izler bırakmıştır. Bu izleri günümüzde bile görmek mümkündür. Memlükler’in, İslâm dünyasının merkez kabul edilen bölgelerinde yaklaşık iki buçuk asır civarında hâkimiyet kurması önemli oranda dış ilişkilerindeki stratejik tavrıyla bağlantılıdır. Zira bu coğrafyada kendisinden önce kurulan devletlerin tarihleri böyle bir stratejik tutumun gerekliliğini hatırlatan hadiselerle doludur. Memlük Devleti’nin özellikle Suriye sınırında veya buraya yakın bölgelerde bulunan Müslim, gayrimüslim birçok devletle yakın ilişki içerisinde olduğu bilinmektedir. Doğrudan sınır komşusu olmamakla birlikte Türkiye (Anadolu) Selçukluları da bu devletler arasında yer almıştır. Bu çalışmada Memlükler ile Türkiye Selçukluları arasındaki münasebetler ele alınmıştır. Çalışmada öncelikle Memlük Devleti’nin dış ilişkilerindeki temel stratejilerine temas edilmiş, bu çerçevede Türkiye Selçukluları ile münasebetlerin zeminini oluşturan İlhanlılarla yapılan mücadelelere işaret edilmiştir. Daha sonra da Türkiye Selçukluları ile ilişkiler incelenmiştir.

___

  • İbn Şeddâd, İzzeddin Muhammed b. Ali b. İbrahim (ö. 684/1285), Târîhu’l-Meliki’z-Zâhir (nşr. Ahmed Hutayt), Beyrut 1983.