Türk edebiyatında karşılaştırmalı edebiyatla ilgili birçok akademik çalışma bulunmasınarağmen; karşılaştırmalı edebiyat, kuramsal anlamda yeterince bilinmeyenaraştırma yöntemleri arasındadır. Bu makalede önce karşılaştırmalı edebiyat terimiüzerinde durulmuştur. Karşılaştırmalı edebiyatın tarihî gelişimi, temsilcileri, diğer yöntemlerleilişkisi ve en önemli niteliklerinden sonra, Türk edebiyatında karşılaştırmalıedebiyat yöntemiyle ilgili çalışmalardan bahsedilmiştir. Makalenin ikinci bölümünde, ilkbölümdeki verilere ve kuramsal bilgilere dayanılarak, Bâkî ile Taşlıcalı Yahyâ Bey’e aitiki gazelin karşılaştırmalı tahliline yer verilmiştir. Makalede bu iki gazel şu açılardankarşılaştırılmışlardır: şairler, edebî çevre ve dönem, dış yapı (şekil) özellikleri, iç yapı(içerik; konu, bakış açısı, ana ve ara fikirler), dil ve üslûp, edebî sanatlar. Gazellerleilgili incelemeler, önce iki sütun hâlinde verilmiş; ardından bu veriler, ‘benzerlikler’ ve‘farklılıklar’ başlıkları altında ayrıca değerlendirilmişlerdir. Çalışma sonunda, iki şiirarasındaki en yoğun benzerliğin dil (lehçe, şive, ağız) ve dış yapı (şekil) özellikleri açısındansöz konusu olduğu görülmüştür. En zayıf benzerlik ise “konu, ana fikir, ara fikirler”gibi içerikle ilgili hususlarda gözlemlenmiştir. Sonuçta iki şiir arasındaki benzerliklerinfarklılıklardan çok daha fazla olduğu anlaşılmıştır.

Although there are a lot of academic studies related to comparative literature in Turkish literature; comparative literature is among the researches which have not been known clearly. In this article term of comparative literature has been firstly given. The studies related to comparative method in Turkish literature have been mentioned after the historical development of the comparative literature, its representatives, its relationship with other methods and its most characteristics. In the second part of the article, two gazels belong to Bâkî and Taşlıcalı Yahyâ Bey’e have been evaluated by the method of comparative based on datas and theoretical knowledge given in the first part. In the article these two gazels have been evaluated by these points of views: poets, literary community and period, formal characteristics, contental characteristics (content; subject, point of view, central and secondary themes, language and style, literary arts). Analises related to the gazels, finally have given in two columns; and then these datas have been evaluated under the title of ‘similarities’ and ‘differences’. In the end of the study it has been shown that the wast similarities in two poems are discussed in point of linguistic and dialectic views. The lowest similarities also have been observed on points related to content like “issue, main idea, sub ideas”. Finaly it has been understood that similarities in two poems are more than differences