Adem DOĞAN

D-8 EKONOMİLERİNDE YAPISAL DEĞİŞME

Bu çalışmada D-8 ekonomilerinin nasıl bir yapısal değişim süreci geçirdiklerinin ortaya konulması amaçlanmıştır. Bu doğrultuda ilgili ekonomilerin geçen birkaç on yılda toplam üretim, istihdam ve ihracatlarının sektörel bileşimlerindeki değişmelere odaklanılmıştır. Toplam üretimdeki sektörel değişmeler şöyle gerçekleşmiştir. Tarım sektörünün GSYİH’daki payı İran ve Nijerya hariç, diğer D-8 ülkelerinde sürekli azalan bir seyir izlemiştir. Tarımın GSYH’daki payının en fazla azaldığı ülke Türkiye’dir. Sanayinin GSYİH’daki payı Türkiye ve Bangladeş’te artmaya devam etmekte diğer D-8 ülkelerinde ise dalgalı bir seyir izlemektedir. Türkiye, Bangladeş ve Pakistan’da GSYİH’daki hizmetlerin payı sürekli artarken diğer ülkelerde dalgalı bir seyir söz konusudur. 1980 yılına göre 2018 yılında D-8 ülkelerinde tüketim malları üretiminin toplam imalattaki payı azalmış yatırım malları üretiminin toplam imalattaki payı ise artmıştır. Ancak tüm D-8 ülkelerinde imalatın yarıdan fazlası düşük teknolojiyle üretilen ürünlerden oluşmaktadır. Toplam istihdamdaki sektörel değişmeler ise, şu şekilde gerçekleşmiştir. 1991 yılına göre 2018 yılında tüm D-8 ülkelerinde istihdamda tarımın payı ciddi düzeylerde azalmış ancak tarımdan boşalan işgücü sanayiden daha çok hizmetlere akmıştır. İhracattaki değişmelere bakıldığında ise, 1990 yılına göre 2018 yılında Pakistan dışındaki D-8 ülkelerinin ihracatında imalat ürünlerinin payının önemli oranla arttığı ancak imalat ürünleri ihracatının ağırlığının hala düşük teknolojiyle üretilmiş ürünlerden oluşmaya devam ettiği görülmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Kalkınma, Yapısal Değişme, D-8 Ülkeleri

Structural Changes In Developing-8 Economies

In this study, is aimed to reveal what kind of structural change the Developing-8 economies have undergone. In this direction, the focus has been on the changes in the sectoral composition of the total production, employment and exports of the relevant economies over the past few decades. The sectoral changes in total production were as follows. The share of the agricultural sector in GDP has been declining steadily in other Developing-8 countries, excluding Iran and Nigeria. The country where the share of agriculture in GDP decreased the most is Turkey. The share of industry in GDP in continues to increase in Turkey and Bangladesh and fluctuates in other Developing-8 countries. While the share of services in GDP is constantly increasing in Turkey, Bangladesh and Pakistan, there is afluctuating course in other countries. Compared to 1980, the share of consumer goods production in total manufacturing decreased in Developing-8 countries in 2018, while the share of investment goods production in total manufacturing increased. However, in all Developing-8 countries more than half of the manufacturing consist of low-technology products. The sectoral changes in total employment were as follows. Compared to 1991, the share of agriculture in employment decreased significantly in all Developing-8 countries in 2018, but the labor force that was vocated from agriculture flowed more from industry to services. Looking at the changes in exports, compared to 1990, it is seen that the share of manufactured products in the exports of Developing-8 countries excluding Pakistan increased significantly in 2018, but the weight of exports of manufactured products still consist of products produced with low technology.

Keywords:

Development, Structural Change, Developing-8 Countries,

PDF

___

Altıok, M., & Tuncer, İ., (2013), “Türkiye İmalat Sanayinde Yapısal Değişim ve Üretkenlik: 1980–2008 Dönemi”, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt:13, Sayı: 2, ss: 55-70.
Dinler, Z., (2000), Tarım Ekonomisi, 5. Baskı, Ekin Kitabevi, Bursa.
Hoselitz, B, F., (1961), “Review: Some Problems in the Quantitative Study of Industrialization” Economic Development and Cultural Change, Vol: 9, No:3, April, ss:537-549.
Islam, S, N., & Iversen, K., (2018), “From “Structural Change” to “Transformative Change: Rationale and Implications”, DESA Working Paper No: 155, ST/ESA/2018/DWP/155 February.
İlkin, A., (1988), Kalkınma ve Sanayi Ekonomisi, İstanbul Üniversitesi Yayın No: 3487, İstanbul.
Kaynak, M., (2007), Kalkınma İktisadı, Gazi Kitabevi, 2. Baskı, Ankara.
Kılıçaslan, Y., ve Taymaz, E., (2006), “Sınai Yapı, Yapısal Değişim ve Üretkenlik”, İktisat, İşletme ve Finans, Sayı, 247, Ekim, ss: 5-23.
Kuznets, S. (1998), “Toward A Theory of Economic Growth”, içinde, Industrialisation: Critical Perpectives on The World Economy, Volume I, (Edited: O’Brien Patrick), Routledge, London, ss: 3-72.
Lago, A, M., (1969), “The Hoffman Industrial Growth Development Path: An International Comparison” Weltwirtschaftliches Archiv, Bd, 103, ss: 41-57.
Lewis, W. A., (1954), “Economic Development with Unlimited Supplies of Labour”, https://la.utexas.edu/users/hcleaver/368/368lewistable.pdf (29.06.2021).
Maddison, A., (1995), Monitoring the World Economy 1820-1992, OECD, Paris.
Marjanoviç, V., (2015), “Structural Changes and Structural Transformation In Modern Development Economy”, De Gruyter Open, Economic Themes (2015), 53 (1), ss: 63-82.
Mcmillan, M., Rodrik, D., & Verduzco-Gallo, I., “Globalization Structural Change and Productivity Growth, with an Update on Africa, World Development, vol:66, ss: 11-32.
Meçik, O., & Afşar, M., (2014), “Türkiye Ekonomisinde Yapısal Dönüşümler ve İşgücü Piyasasındaki Gelişmeler”, Optimum Ekonomi ve Yönetim Bilimleri Dergisi, Cilt 1, Sayı: 2, ss: 1-23.
Rodrik, D., (2010), Yapısal Dönüşüm ve İktisadi Kalkınma, Klasmat Matbaacılık, TEPAV, Ankara.
Rodrik, D., (2019), Daha Adil, Daha Makul Bir Küresel Ekonomi Mümkün mü?, (Çeviri, Pilgir, Akın Emre ve Tekçe, Mahmut), Domingo, İstanbul.
Rostow, W,W., (1980), İktisadi Gelişmenin Merhaleleri (Çeviren: Güngör, Erol), Kalem Yayıncılık, 2. Baskı, İstanbul.
Syrquin, M., (1988), “Patterns of Structural Change”, Handbook of Development Economics, Volume I, (Ed: H. Chenery and T.N. Srinivasan) Elsevier Science Publisher, B.V. ss: 203-273. Şenses, F., (2017), İktisada (Farklı Bir) Giriş, İletişim Yayıncılık, İstanbul.
Tezel, Y, S., (1995), İktisadi Büyüme, İmaj Yayıncılık, Ankara.
Thirlwall, A, P., (2003), Growth and Development: With Special Reference to Developing Economies, Palgrave Macmillan, Seventh Edition, New York.
Tüylüoğlu, Ş., ve Çeştepe, H., (2008), “Kalkınma Teorilerinin Temelleri ve Gelişimi”, İçinde, Kalkınma Ekonomisi: Seçme Konular, (Ed: Taban, Sami ve Kar, Muhsin), Ekin Yayınevi, 2. Baskı, Bursa, ss: 35-87).
Üşür, İ., (1999), “Sanayileşme: Kavramdan Tipolojilere”, İçinde Türk-İş Yıllığı 2. Cilt: Yüzyıl/Binyıl Biterken Dünya’da ve Türkiye’de Durum, Türk İş Araştırma Merkezi, Ankara, ss: 229-227.
Yeldan, E., (2010), İktisadi Büyüme ve Bölüşüm Teorileri (çev: Murat Yıldırımoğlu ve Harun Öztürkler), Efil Yayınevi, Ankara.
Zulkhibri, M., Naiya, I., & Ghazal, R., (2015), Structural Change and Economic Growth in Selected Emerging Economies, International Journal of Development Issues, Vol:14, No:2, ss: 98-116.
https://databank.worldbank.org/source/world-development-indicators
http://developing8.org/d-8-baseindbasic-social-and-economic-indicators/