OLAGANÜSTÜ DURUMLARDA TOPLUMSAL DAYANIŞMA VE BÜTÜNLEŞMEYE BASININ KATKISI: MİLLİMÜCADELE DÖNEMİ TÜRK BASINI

Millî Mücadele dönemi toplumsal yapıolağanüstü bir durum görünümdedir. Olağanüstü durum toplumda eskinin bitmek ve yok olmaz üzere olduğu ve yerine yenisinin konamadığıdurumlardan biridir. Uzun savaşdönemleri zorunlu olarak toplumda olağanüstü durumlara neden olmaktadır. Basının ulus devlet ve modernleşme olgularıyla ilişkisi vardır. Toplumsal değişim ve toplumun yeniden yapılanmasında basın önemli işlevlerde bulunmaktadır. Aynızamanda basın, olağanüstü durumlarda toplumsal bütünleşme ve toplumsal dayanışma olgusunu sağlayan öğelerden biridir. Olağanüstü bir durum olan savaşlarda halk, gerekli bilgiyi cephe ve cephelerde harekâtlarıgazetelerden öğrenmek istemi, gazete tirajlarıartırmıştır. Savaşneticesini bekleyen halkta bilgi açlığınıgidermek için gazeteler, normal baskılarına ilâveten el ilanı, ikinci baskı, akşam baskısıgibi baskılar yapmışlardır. Gazeteler toplumun üyeleri arasında ortak bir duygunun gelişmesine katkıda bulunmuşve özellikle olağanüstü durumda, gazeteler ortak düşmana karşısembol ve anlamlarıtemsil ederek ve taşıyıcılığınıyaparak toplumsal dayanışma ve bütünleşmenin yaratılmasında önemli bir rol oynamışlardır.

The social structure of the period of Turkish National struggle can be considered as an unordinary social condition. In unordinary condition, the traditional features of society tend to be extinguished and no new ones come forth. The long periods of war are inevitable causes of unordinary conditions of the society. Press has a close relation with the phenomenon of nation-state and modernization. In social change and restructuration of society press has a central role. Specifically, in unordinary condition press plays one of the most important roles in social integration and social solidarity. In the unordinary condition, people had access to information about war solely through newspapers. So the sale of newspapers increased. In order to meet the need of information between people, second copies of the newspapers, hand notices and night editions were also published. The newspapers have contributed to the development of common feeling among the members of society. Especially in unordinary condition, newspapers had an important role in the creation of social solidarity and integration through representing and carrying symbols and events against the common enemy.

___

  • Açıksöz, Babalık, Hâkimiyet-i Milliye, İrade-i Milliye, İzmir’e Doğru, Öğüt Belgeler
  • ATESE Belgeleri (Genelkurmay Askerî Tarih ve Stratejik Etüt Başkanlığı )
  • BCA, (Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi Belgeleri) Kitap ve Makaleler
  • ANDERSON, Benedict 1993. Hayali Cemaatler, Çeviren, İskender Savaşır, Metis Yayınları, İstanbul.
  • BALDİNİ, Moosimo 2000. İletişim Tarihi, Çeviren Gül Batuş, Avcıol Basım Yayın, İstanbul.
  • BİLGİN, Nuri 1998. “Ulusal Bütünleşme ve Kimlik Arayışları”, Sosyal Bilimler Kavşağında Doğu ve Güneydoğu Anadolu, Yayına Hazırlayan Ahmet Bilgili, Van Valiliği, Van.
  • BİRİNCİ, Ali 1998. “Fânizâde Ali İlmi Bey” (iç), Ali İlmî Fâni, Bir 150’liğin Mektupları, Yayına Hazırlayan, Abdullah Uçman, Handan İnci, Kitabevi Yayınları, İstanbul.
  • BOSTANCI, Naci 1999. Bir Kolektif Bilinç Olarak Milliyetçilik, Doğan Kitap, İstanbul.
  • BROWN, J.A.C. 2000. Beyin Yıkama, Çeviren, Behzat Tunç, Boğaziçi yayınları, İstanbul.
  • CANETTI, Elias 1998. Kitle ve İktidar, Çeviren, Gülşat Aygen, Ayrıntı Yayınları, İstanbul.
  • CARR, Edward Hallet 1996. Tarih Nedir?, Çeviren, Misket Gizem Gürtürk