Ahmet ERGÜLEN, HALİM KAZAN, MUHİTTİN KAPLAN

İşletmelerde Dağıtım Sistemi Maliyetleri Minimizasyonu İçin Çözüm Modeli: Bir Firma Uygulaması

Artan rekabet şartları içerisinde karlılıklarını korumak ve devamlılıklarını sağlamak isteyen firmalar için maliyetlerin en aza indirilmesi kaçınılmaz bir zorunluluktur. Firmaların toplam maliyetleri içerisinde yer alan önemli kalemlerden olan dağıtım maliyetlerinin minimizasyonu bu açıdan özel önem arz etmektedir. Bununla birlikte, dağıtım maliyetlerinin minimizasyonu, çok farklı boyutlar içermesi ve haliyle bir çok belirsizliği içerisinde taşıyor olması sebebiyle çözümü oldukça karmaşık bir konudur. Ülkemizdeki firmaların büyük bir çoğunluğu bu problemi, belirsizliğinin ortadan kaldırılması işlemini, önceki tecrübelerinden yararlanarak çözmeye çalışmaktadırlar. Fakat, bu yaklaşımda, dağıtımın bütün boyutlarının aynı anda ele alınması mümkün olamamakta ve haliyle tecrübe konunun çözümünde yetersiz kalmaktadır. literatürde, Tamsayılı Doğrusal Programlama (TDP) yönteminin bu belirsizliği aşmanın en etkin yollarından birisi olduğu sıkça vurgulanmaktadır. Bu makalede, teorik altyapısı oldukça karmaşık olan TDP modelinin formülasyonu, farklı sektörlerde faaliyet gösteren firma yöneticilerinin kendi işlerine kolayca uyarlayabileceği şekilde basamaklar halinde açıklanmıştır. Ve geliştirilen genel kapsamlı TDP modeli gıda sektöründe faaliyet gösteren, 24 distribütörü olan bir firmaya uygulanmış, tecrübeye dayalı dağıtıma oranla TDP modeli ile yapılan dağıtımın firmanın dağıtım maliyetlerini yaklaşık olarak %6 oranında azaltacağı görülmüştür.

It is crucial for the firms, which aim to sustain their profitability and to survive, to reduce their operational costs within an environment where competition kept rising. For this reason, minimisation of distribution costs has attracted a special interest as it explains a large share of total costs. However, minimisation of distribution costs is a very complex problem to solve because of the fact that distribution costs have various dimensions and thus carry a high level of uncertainty. A large number of firms in our country try to overcome this uncertainty using their previous experience. But, this approach does not allow to capture all the dimensions of the distribution at the same time and therefore, experience is an inadequate method to use in this matter. Nevertheless, in the literature, the use of the Integer Linear Programming (ILP) is often emphasised to be one of the most efficient way to overcome this problem. In this article, the practical formulation of the ILP model that normally involves a very complex theoretical structure has been shown step by step, thereby top management of firms operating different industries can easily adapt for their firms. In addition, a general ILP model developed in this article has applied to the data obtained from a firm operating in food industry with 24distributing agent and the results indicated that distribution cost of the firm can be reduced about 6% using the ILP model compared to the experience based distribution costs.

PDF

___

BALAKRİSHNAN, A., NATARAJAN,H.P. & PANGBURN, M.S., (2000). Optimizing Delivery Fees For a Network of Distributors. Manufacturing and service Operations management, Vol 2(3), 297-316.

CHEN, M. & Wang,W.(1997). A linear programming model for integrated steel production and distribution planning. International Journal of operations and Production management, vol 17(6), 592-610.

CHIANG, A.C. (1984). Fundamental Methods of Mathematical Economics, NewYork:Mc Graw-Hill, Third Edition.

DOĞAN, İ. (1995). Yöneylem Araştırması Teknikleri ve İşletme Uygulamaları, İstanbul: Bilim Teknik Yayınevi.

DORFMAN, R. (1958). Linear Programming and Economic Analysis, London: Me Graw Hill Book Company.

ERGÜLEN, A. (2005). İşletmelerin Dağıtım Stratejilerinin Oluşturulması Modeli:Dağıtım Koşullarının Ağır Olduğu Türkiye deki Doğu ve Kuzey İlleri Üzerine Örnek Bir Uygulama, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi Cilt 19(1)

ERGÜLEN, A., KAZAN, H., (2005), "A Multı-Crıterıa Model For Optimizing Transportation Cost Structures Of A Firm", International Strategic Management Conference, "Strategic Management From National And Global Perspective", June 23-25 2005

ESİN, A. (1988). Yöneylem Araştırmasında Yararlanılan Karar Yöntemleri, Ankara : Gazi Üniversitesi yayın no: 126., 3. Baskı.

IGNIZO, J. P. (1989). Introduction to linear Goal Programming, London: Sage Puplication, Second Edition.

KARA, İ. (1985). Yöneylem Araştırmasının Yöntembilimi, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları no:96.

KARA, İ. (1986). Yöneylem Araştırması, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları no: 139

KALENDER, Y., (2003). AGVs tasarım problemi için Bütünleşik bir model" uluslararası lojistik kongresi, no:53

LEE, S. M. (1988). Introduction to Management Science, NewYork: Saunders College Publishing, Second Edition

ÖZEL, M., (2000). İki indisli düzlemsel dağıtım Probleminin Matris denklemleriyle incelenmesi, DEÜ Müh. Fak. Fen ve Müh.Dergisi (141-145)

RENDER, B. (1982). Quantitative Analysis For Management, Boston: Allyn and Bacon, Inc.

ŞAFAK, S., (2000). Dağıtım probleminin optimallik Koşullarının incelenmesi, DEÜ Müh.Fak. Fen ve Müh.Dergisi, (107-112)

TEKİN, M." (1995). Kantitatif Karar Verme Teknikleri, Konya: Kuzucular Ofset, 3. Baskı.

TUNÇBİLEK, M., (2003). Verimli taşımacılık yolu; Demiryolu"uluslararası lojistik kongresi, no:35, İstanbul.

ULUCAN, A.ve Tarım, Ş.A.,(1997). Petrol ürünlerinin deniz Yoluyla taşınmasında maliyet minimizasyonu, HÜ İİBF dergisi (189-197).