19222

Ilgın(Konya)kuzeyinin stratigrafisi ve tektonik evrimi

Bu çalışmada, Ilgın İlçesi (Konya kuzeybatısı) ve kuzeyinin jeolojik ve yapısal özelliklerinin incelenmesi amaçlanmıştır. İnceleme alanında temel kayaçlarını, Silüriyen-Alt Karbonifer yaşlı mermerlerden oluşan Bozdağ Formasyonu ile Devoniyen-Alt Permiyen yaşlı, metakonglomera, metakumtaşı, fillit, rekristalize kireçtaşı seviyeleri ve mermer bloklarından ibaret Bağrıkurt formasyonu oluşturmaktadır. Temel kayaçları üzerinde açılı uyumsuzlukla Alt Triyas yaşlı, metakırıntılılardan oluşan Bahçecik formasyonu, Alt Triyas yaşlı, metakırıntılı metakarbonat ardalanması şeklindeki Ertuğrul formasyonu, Üst Triyas-Alt Jura yaşlı dolomit mermerlerden oluşan Kızılören formasyonu, Alt Jura-Alt Kretase yaşlı rekristalize kireçtaşlarmdan oluşan Lorasdağı formasyonu yer almaktadır. Mesozoyik yaşlı birimler, Tersiyer yaşlı örtü kayaçları tarafından açılı uyumsuz olarak örtülmektedir. Örtü kayaçları alttan üste doğru Miyosen yaşlı, kiltaşı, marn, kireçtaşı ve kömür seviyeleri şeklindeki Harmanyazı formasyonu, Üst Miyosen-Alt Pliyosen yaşlı konglomera ve kireçtaşı tabakalarından oluşan Ulumuhsine formasyonu, Pliyosen yaşlı kırıntılılardan oluşan Sebiller formasyonu ve Pliyo-Kuvaterner yaşlı alüvyal yelpaze çökellerinden oluşan Tekeler formasyonu olarak sıralanmaktadır. İnceleme alanının en genç birimini Güncel alüvyonlar oluşturur. İnceleme alanındaki Paleozoyik ve Mesozoyik yaşlı birimler Alpin hareketlere bağlı olarak çok evreli deformasyon geçirmişler, başkalaşıma uğramışlar ve yapraklanma kazanmışlardır. Bu deformasyonlar sonucunda Paleozoyik ve Mesozoyik yaşlı birimler F1, F2 ve F3 ile simgelenen, en az üç evreli kıvrımlanma geçirmişlerdir. Neo-tektonik dönemde ise inceleme alanında biri doğu - batı gidişli diğeri ise kuzey - güney gidişli olmak üzere iki normal fay sistemi gelişmiştir. Bu normal fay sistemleri inceleme alanında değişik gidişli graben ve horst yapıları oluşturmuştur. Kuzey - güney gidişli olan normal fay sistemi görünürde doğu - batı gidişli fay sistemini kesmektedir.

Stratigraphy and tectonic evolution of northern Ilgın(Konya)

In this study, it is aimed to examine the gelogy of Ilgın (NW Konya) and its northern part. In the study area the basement units are made up of Silurian-Lower Carboniferous aged Bozdağ formation that is composed of marbles and Devonian-Lower Permian aged Bağrıkurt formation that is composed of metaconglomerate, metasandstone, phyllite, recrystallized limestone and exotic marble blocks. These basement rocks are covered unconformably by Mesozoic aged units. These units from bottom to top are; Lower Triassic aged Bahçecik formation composed of metaclastics, Lower Triassic aged Ertuğrul formation that is in the form of alternation of metaclastics and metacarbonates, Upper Triassic-Lower Jurassic aged Kızılören formation that is made up of dolomite marbles and Lower Jurassic-Lower Cretaceous aged Lorasdağı formation consisting of dolomite marbles and calcitic dolomites. Mesozoic aged units are covered unconformably by the Neogene aged units. The Neogene aged units are in ascending order; Miocene aged Harmanyazı formation that is composed of claystone, marl, limestone and coal interbeds, the Upper Miocene-Lower Pliocene aged Ulumuhsine formation consisting of conglomerate and thick limestone, Pliocene aged Sebiller formation which is made up of elastics and Plio-Quaternary aged Tekeler formation that is composed of alluvial fan deposits. All the above mentioned units are unconformably overlain by the recent alluvial deposits. The Paleozoic and Mesozoic aged units in the study area underwent poly-phase deformation andmetamorphism, and also gained cleavage structure due to Alpine movements. These poly-phase deformations, produced at least three phases of folding designated as F1, F2 and F3 in the Paleozoic and Mesozoic aged units. In the study area, in the Neo-tectonic period two normal fault systems were developed trending east-west and north-south directions. These normal fault systems formed graben and horst structures. In appeareance, north-south trending normal fault system cuts east-west trending normal fault system.

___

Bayiç, A., 1968, Sızma- Konya Metaporfiritleri Hakkında. M.T.A Dergisi, 70, 214-228.

Bektimuroğlu, O: , 1978, Konya ili Ilgın ilçesi civarındaki kil yatakları hakkında ön rapor. M.T.A Rapor No: 6238.

Çağlar, A. T. , Ayhan A. , 1991, Haremiköy - Ilgın (Konya) Çevresinin Jeolojik Özellikleri ve Linyit Yatakları. S.Ü. Müh. Mim. Fak.Derg., 2, 20-31.

Çelik, M., Temel, A., 1993, Ilgın (Konya) Kömürlerinin Tabanında Bulunan Killerin Kökeni. A. Suat Erk Jeoloji Sempozyumu Bild. S. 277-281.

Doğan, A. , 1975, Sızma - Ladik (Konya) Civa Sahasının Jeolojisi ve Maden Yatakları Sorunlarının İncelenmesi. İ.Ü. Fen Fakültesi Min. Pet. Kürsüsü, Yük. Müh. Diploma Çalışması, İstanbul, 40s., (Yayınlanmamış).

Eren, Y., 1993, Eldeğ-Derbent-Tepeköy-Söğütözü (Konya) Bölgesinin Jeolojisi (Yayımlanmamış). S.Ü. Doktora Tezi Konya 224s.

Eren, Y., 2001, Konya Kuzeyinde Menderes Toros Bloğunun Kuzey Ucundaki Çok Evreli Alpin Deformasyonu. J Asian Earth Sci. 19, s.737-749.

Eren, Y., Kurt H. , Rosselet, F, Stampfli, G. , 2004, Paleozoic Deformation and Magmatism in the Northern Area of the Anatolide Block (Konya), Witness of the Palaeotethys Active Magrin, Eclogae Geol. Helv. 97, 293-306.

Göğer, E., Kıral, K., 1969, Kızılören Dolayının Jeolojisi. M.T.A Rapor No: 5204 (Yayınlanmamış).

Kaaden, W.der G. ,1966, The Signficance And Distribution of Glaucophane Rocks in Turkey. M.T.A Bull., 67, 36- 67.

Karayiğit, A.I., Akgün, F., Gayer, R.A., Temel, A., 1999, Quality, Palynology, And Paleoenvironmental Interpretion of the Ilgın Lignite, Turkey. International Journal of Coal Geology, 38, 219-236.

Ketin, İ., 1966, Anadolu'nun Tektonik Birlikleri. M.T.A Dergisi, 66, 20-34.

Niehoff, W., 1961, 1/100.000 ölçekli Akşehir 90/2 paftası, Ilgın 91/1, 91/3 ve 91/4 paftaları üzerinde 1961 yaz mevsiminde yapılmış revizyon çalışmaları hakkında rapor. M.T.A Derleme Rap. No: 3387 (Yayınlanmamış).

Özcan, A., Göncüoğlu, M.C. , Turan, N. , Uysal, Ş. , Şentürk, K. , ve Işık, A. ,1988, Late Paleozoic Evolution of the Kütahya - Bolkardağ Belt, METU Journal of Pure and Appl. Sci. 21, 1/3, 211-220.

Özgül, N., 1976, Torosların Bazı Temel Jeolojik Özellikleri, Türkiye Jeoloji Kur. Bült.,19, 65-78.

Ramsay, J.G., 1967, Folding and fracturing of rocks, Mc Graw-Hill, New York, 568 s.

Tüfekçi, K. , 1987, Ilgın Gölü ve Dolayının Jeomorfolojisi. Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yük. Lis. Tezi, Ankara (Yayınlanmamış).

Umut, M., Bilgin, A.Z. ve Güner, E.,1990 , Kadınhanı- Sarayönü- Sülüklü (Konya) Dolayının Jeolojisi. M.T.A Rapor No: 9030 (Yayınlanmamış).

Üstündağ, A., 1987, Sızma- Kurşunlu-Meydan- Bağrıkurt Köyleri Arasında Karadağ Çevresinin Jeolojisi. S.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Yük. Lis. Tezi, Konya, 65 s., (Yayınlanmamış).

Weisner, K., 1968, Konya civa yatakları ve bunlar üzerindeki etütler. M.T.A Dergisi, 70,178 - 213.