Kira Sözleşmelerinden Kaynaklanan Ticari Davalarda Görevli Mahkeme

6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu md. 4 uyarınca her iki tarafın da ticari işletmesine ilişkin olan hususlardan doğan davalar, ticari dava olarak kabul edilmiştir. Bu tip davalar doktrin tarafından “nispi ticari dava” olarak nitelendirilmektedir. Yine Türk Ticaret Kanunu md. 5’e göre ise bu tür davalarda görevli mahkeme asliye ticaret mahkemeleridir. Ancak Yargıtay vermiş olduğu birçok kararda, tarafların ticari işletmesine ilişkin olsa da kira sözleşmelerinden kaynaklanan ticari davalarda 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu md. 4 sebebiyle sulh hukuk mahkemelerinin görevli olduğuna hükmetmektedir. Bu çalışmada Yargıtay’ın söz konusu uygulamasının yanlış olduğu ve bu tip davalarda asliye ticaret mahkemesinin görevli olduğu ileri sürülecektir. Bu kapsamda öncelikli olarak kira sözleşmelerinde görevli mahkeme ve kira sözleşmelerinden kaynaklanan ticari davalar hakkında genel bir bilgi verilecektir. Ardından Yargıtay’ın konuya ilişkin görüşü ve yabancı hukuk sistemlerindeki durum ele alınacaktır. Son olarak neden kira sözleşmelerinden kaynaklanan ticari uyuşmazlıklarda sulh hukuk mahkemeleri yerine asliye ticaret mahkemelerinin görevli olduğu gerekçeleri ile açıklanmaya çalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler:

Kira sözleşmesi, Nispi ticari dava, Asliye ticaret mahkemesi, Sulh hukuk mahkemesi, Görev

The Court of Jurisdiction for Commercial Cases Arising From Lease Agreements

According to the Article 4 of the Turkish Commercial Code (Law Nr. 6102) lawsuits, which are arisen from matters related to both parties' commercial enterprises, are regarded as commercial case. These types of cases are characterized as "relative commercial case". As stated in Article 5 of the Turkish Commercial Code, court of jurisdiction for such cases is commercial court of first instance. Yet the Turkish Court of Cassation has ruled in its numerous rulings because of the Article 4 of the Turkish Civil Procedure Code that civil courts of peace are court of jurisdiction for commercial cases arising from lease agreements even if they are concerning both sides' commercial enterprises. In this study it will be propounded that stated practice of the Court of Cassation is wrong and commercial courts of first instance are court of jurisdiction for these kinds of lawsuits. In this regard, firstly it will be given an outline of court of jurisdiction for lease agreements and commercial cases arising from lease agreements. Following that, the view of the Court of Cassation on the matter and conjuncture in foreign law systems will be addressed. Lastly it will be tried to explain why commercial courts of first instance are court of jurisdiction for commercial cases arising from lease agreements instead of civil courts of peace.

Keywords:

Lease agreement, Relative commercial case, Commercial court of first instance, Civil court of peace, Jurisdiction,

PDF

___

ARAL, Fahrettin/AYRANCI, Hasan, Borçlar Hukuku Özel Borç İlişkileri, 12. Bası, Yetkin Yayınları, Ankara, 2019.
ARKAN, Sabih, Ticarî İşletme Hukuku, 25. Bası, Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü, Ankara, 2019.
ARSLAN, Ramazan/YILMAZ, Ejder/TAŞPINAR AYVAZ, Sema/HANAĞASI, Emel, Medenî Usul Hukuku, 5. Bası, Yetkin Yayınları, Ankara, 2019.
AYHAN, Rıza/ÇAĞLAR, Hayrettin/ÖZDAMAR, Mehmet, Ticari İşletme Hukuku Genel Esaslar, 12. Bası, Yetkin Yayınları, Ankara, 2019.
BAHTİYAR, Mehmet/BİÇER, Levent, "Adi İş/Ticari İş/Tüketici İşlemi Ayrımı ve Bu Ayrımın Önemi", Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, 22 (3), 2016, s. 395 - 436.
BAHTİYAR, Mehmet, Ticari İşletme Hukuku, 20. Bası, Beta Basım, İstanbul, 2019.
BERGER, Bernhard, "Verfahren vor dem Handelsgericht: Ausgewählte Fragen, praktische Hinweise", Zeitschrift des Bernischen Juristenvereins, (8), 2012, s. 465 - 483.
BÖRÜ, Levent/KOÇYİĞİT, İlker, "Kıymetli Evrak İptaline İlişkin Çekişmesiz Yargı İşinde Görevli Mahkemenin Belirlenmesine İlişkin Değerlendirme", Banka ve Ticaret Hukuku Dergisi, 28 (1), 2012, s. 313 - 319.
BÖRÜ, Levent/KOÇYİĞİT, İlker, Ticari Dava, 1. Bası, Turhan Kitabevi, Ankara, 2013.
FRITZ, Jürgen, Gewerberaummietrecht, 4. Bası, Verlag C. H. Beck, Beck-Online, München, 2005.
GÖRGÜN, Şanal/BÖRÜ, Levent/TORAMAN, Barış/KODAKOĞLU, Mehmet, Medenî Usul Hukuku, 7. Bası, Yetkin Yayınları, Ankara, 2018.
HAUMER, Christine, "Klageverfahren", in Schach, Klaus/Schultz, Michael/Schüller, Peter (ed.), Beck'sche Online-Kommentar Mietrecht, 20. Bası, Verlag C. H. Beck, Beck-Online, München, 2020.
HULLIGER, Urban/MAAG, Andreas, "Zur sachlichen Zuständigkeit der Handelsgerichte in mietrechtlichen Streitigkeiten – ein Zwischenbericht", MietRecht Aktuell, (3), 2014, s. 103 - 114.
KENDİGELEN, Abuzer/SOYKAN, İsmail Cem/AYDINALP, Yasemin/OĞUZ, Elif/ŞANDA, Onur, Yargıtay Hukuk ve Ceza Dairelerinin Türk Ticaret Kanununa İlişkin Kararları, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2019.
KOÇYİĞİT, Pınar, „Tüketici Mahkemelerinin Görevi ve Yargı Yetkisi“, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul, 2018.
KURU, Baki, İstinaf Sistemine Göre Yazılmış Medenî Usul Hukuku, 1. Bası, Yetkin Yayınları, Ankara, 2017.
NIESLER, Lars, "GVG § 23 - Zuständigkeit in Zivilsachen", in Graf, Jürgen Peter (ed.), Beck'sche Online-Kommentar GVG, 7. Bası, Verlag C. H. Beck, Beck-Online, München, 2020.
OĞUZMAN, Kemal/BARLAS, Nami, Medenî Hukuk - Giriş Kaynaklar Temel Kavramlar, 24. Bası, Vedat Kitapçılık, İstanbul, 2018.
PEKCANITEZ, Hakan/ATALAY, Oğuz/ÖZEKES, Muhammet, Medenî Usul Hukuku, 6. Bası, Vedat Kitapçılık, İstanbul, 2018.
PEKCANITEZ, Hakan/ATALAY, Oğuz/SUNGURTEKİN ÖZKAN, Meral/ÖZEKES, Muhammet, İcra ve İflâs Hukuku, 6. Bası, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2019.
POROY, Reha/YASAMAN, Hamdi, Ticari İşletme Hukuku, 17. Bası, Vedat Kitapçılık, İstanbul, 2018.
TANRIVER, Süha, "Sulh Hukuk - Asliye Hukuk Mahkemesi Ayrımının Anlam ve Önemi Üzerine Bazı Düşünceler", Türkiye Barolar Birliği Dergisi, (105), 2013, s. 35 - 50.
TANRIVER, Süha, Medenî Usûl Hukuku - Cilt I, 2. Bası, Yetkin Yayınları, Ankara, 2018.
TOPUZ, Murat, Finansal Kiralama (Leasing) Sözleşmesi, 2. Bası, Adalet Yayınevi, Ankara, 2017.
ÜLGEN, Hüseyin/HELVACI, Mehmet/KAYA, Arslan/ERTAN NOMER, Nedret Füsun, Ticari İşletme Hukuku, 6. Bası, Vedat Kitapçılık, İstanbul, 2019.
YILMAZ, Abdülhamit, "Bölge Adliye Mahkemesi Kararları Işığında Ticari Davalarda Zorunlu Arabuluculuk ve Tüketici Kredisi Sözleşmeleri", Anadolu Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 4 (1), 2018, s. 219 - 238.