DEYİMBİLİMİN RUSYA’DAKİ GELİŞİMİ

Bilim adamlarının ilgisini çok eskiden beri çeken deyimler, önceleri dilbilimin farklı alanlarında (anlatım bilimi, sözcükbilim, sözdizimi vd.) incelenmiştir. Bu çalışmalarda deyimler bağımsız olarak ele alınmasa da kullanılan terminoloji ve yapılan sınıflandırmalar deyimbilimin temellerini oluşturmuştur. Özellikle İsveçli dilbilimci Ch. Bally’nin Traité de stylistique française ‘Fransızca Anlatım Bilimi’ (1909) adlı çalışması deyimbilimin gelişiminde önemli bir aşama kabul edilir. Deyimbilimin, dilbilimin bağımsız bir dalı olarak biçimlenmesi ise ünlü Rus Dilbilimci V. V. Vinogradov’un 1940’lı yıllardaki çalışmalarıyla başlar. Vinogradov farklı türdeki deyimleri sistemli bir biçimde sınıflandırarak deyimbilimin esaslarını belirlemiştir. Bu sınıflandırma birçok dilde kabul görmüştür. 1960 – 1980’li yıllarda Vinogradov’un görüşlerini daha da ileriye taşıyan araştırmalar yapılmıştır. Bu çalışmada deyimbilimin Rusya’daki gelişimi kronolojik sırayla incelenerek, Vinogradov’un sınıflandırması üzerinde ayrıntılı olarak durulacaktır. Bununla birlikte deyimlerle ilgili farklı görüşlere de yer verilecektir.

Anahtar Kelimeler:

deyim, deyimbilim, Rusça, sözcük birleşimi

THE PROGRESS OF PHRASEOLOGY IN RUSSIA

Idioms have attracted the attention of linguists for a long time. These idioms have been examined in different areas of linguistics such as stylistics, lexicology, syntax. Although idioms have not been discussed independently in these studies, classification of idioms and the terminology used, formed the foundation of phraseology. Especially, the work of “Traité de stylistique française” (1909) by Swedish linguist Ch. Bally is regarded as an important milestone for the development of phraseology. Formation of phraseology, as an independent branch of linguistics, started with the works of V. V. Vinogradov in 1940s. Vinogradov has identified the principles of phraseology by classifying the different types of idioms in a systematic manner. This classification has been recognized in many languages. Many researches developing Vinogradov’s opinions have been conducted between 1960 and 1980. In this study, the development of phraseology in Russia will be examined in chronological order and will be discussed in detail. Vinogradov's classification and different opinions about phraseology will be provided as well.

Keywords:

idiom, phraseology, Russian, word combinations,

PDF

___

BALLY, Ch., (1961), Frantsuzskaya stilistika, Moskva: İzdatel'stvo İnostrannoy Literaturı.
GVOZDARYOV, Yu. A., (1977), Osnovı russkogo frazoobrazovaniya, Rostov: İzdatelst'vo Rostovskogo universiteta.
HACIZADE, Naile, (2005), Azerbaycan Türkçesindeki Deyimlerin Dil Özellikleri, Ankara: Atlas Yayın Dağıtım.
JUKOV, V. P. – JUKOV, A. V., (2006), Russkaya frazeologiya, Moskva: Vısşaya şkola.
LARİN, B. A., (1977), “Oçerki po frazeologii (o sistematizatsiyah i metodah issledovaniya frazeologiçeskih materialov)”, Larin, B. A., İstoriya russkogo yazıka i obşçeye yazıkoznaniye, (izbrannıye rabotı), Moskva: İzdatel'stvo Prosveşçeniye.
ROYZENZON, L. İ. – BUŞUİY, A. M., (1970), Materialı k obşçey bibliografii po voprosam frazeologii, Samarkand.
SOLODUB, Yu. P. - AL’BREHT, F. B., (2003), Sovremennıy russkiy yazık, Leksika i frazeologiya sovremennogo russkogo literaturnogo yazıka, Moskva: İzdatel'stvo Flinta - Nauka.
ŞAHMATOV, A. A., (2001), Sintaksis russkogo yazıka, Moskva: URSS.
ŞANSKİY, N. M., (1985), Frazeologiya sovremennogo russkogo yazıka, Moskva: İzdatel'stvo Vısşaya şkola.
TELİYA, V. N., (1966), Çto takoye frazeologiya, İzdatel'stvo Nauka.
VİNOGRADOV, V. V., (1977a), “Ob osnovnıh tipah frazeologiçeskih yedinits v russkom yazıke”, Vinogradov, V. V., İzbrannıye trudı, Leksikologiya i leksikografiya, Moskva: İzdatel'stvo Nauka.
VİNOGRADOV, V. V., (1977b), “Osnovnıye ponyatiya russkoy frazeologii kak lingvistiçeskoy distsiplinı”, Vinogradov, V. V., İzbrannıye trudı, Leksikologiya i leksikografiya, Moskva: İzdatel'stvo Nauka.

Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi-Cover

Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
Başlangıç: 1981
Yayıncı: Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi

Arşiv