TÜRKİYE'DE YEREL GAZETE YÖNETİCİLERİNİN MESLEK ETİĞİ ALGISI

Topluma karşı sorumluluk bilinci ile hareket etmesi gereken medyanın etik değerler çerçevesinde işlevini yerine getirmesi hiç kuşkusuz ki hayati bir önem taşımaktadır. Medyayı kullanan kitlenin, medya örgütlerine duydukları güvenin tesisinde ya da tam tersi güven erezyonunda medyanın etik değerlere ne kadar bağlı kaldığı belirleyici olmaktadır. Bu çalışma, yerel basın kuruluşlarının yönetim kadrosunun perspktifinden etik konusunu ele almaktadır. Başka bir anlatımla, etik konusunda olayın öznesini merkeze koymaktadır. Söz konusu bu çalışma, hem Türkiye'deki yerel basın kuruluşlarının ana hatlarıyla genel yapısını ortaya koymaya hem de bu kuruluşların perspektfinden etik olgusunu tartışmayı amaçlamaktadır. Çalışmanın kuramsal bölümünde literatür taraması ile elde edilen bilgiler ışığında; etik, medya ve etik, gazetecilikte etik sorunlar gibi konular ele alınmaktadır. Uygulama bölümünde ise 9 kentte, 55 yerel gazetenin genel yayın yönetmeni ya da yazı işleri müdürü statüsündeki yöneticilerine 27 sorudan oluşan bir anket uygulanmıştır. Bu çalışma kapsamında gerçekleştirilen anket, pratikte etik olgusunun Türkiye'deki yerel basın tarafından nasıl algılandığı konusunda önemli ipuçları vermektedir

THE PERCEPTION OF OCCUPATIONAL ETHICS OF THE LOCAL MEDIA MANAGERS IN TURKEY

Without doubt, it is essential to function within ethic values for Media, which must be accountable to the public. Media's loyalty to ethic values is the determiner of the trust or distrust that people have who use media. This study discusses "ethic" from the perspective of the management personnel of the local media organizations. In other words, it puts the subject of the event in the center. This study aims to present the local media organizations' general structure, and also it aims to discuss "ethic" from the perspective of these organizations. In the theoretic part of the study the subjects such as ethic, media and ethic, ethical problems in journalism are discussed within the light of literature review. In the application part, a 27-question survey is conducted to the managers, who are executive editor or chief editor, of 55 newspapers in 9 cities. The survey that is performed in this study gives important information about the perception of ethic in practice by the local media in Turkey

PDF

___

Adaklı G (2010)Gazetecilik Etiğini Belirleyen Yapısal Unsurlar: Mülkiyet ve Kontrol Sorunu, Bülent Çaplı, Hakan Tuncel (Ed.) Televizyon Haberciliğinde Etik, Fersa Yayıncılık, Ankara, 61-96.
Aslan H (2013) Gazetecilik Eğitimine Kuramsal Bir Yaklaşım: Gazetecinin Top- lum Mühendisliği İle İlişkisini Kurgulamada Görsel Okuryazarlık ve Eleştirelli- ğin Önemi, The Journal of Academic Social Science Studies, 6 (1), 241-260.
Atabek N (2006) Gazete Haberlerinde Etik Standartların Yükseltilmesinde Okur Temsilcisinin Rolü, Selçuk İletişim, 4 (2), 5-17.
Aydın M, Kahraman H B, Zaim O ve Hawks B B (2013) Türkiye Sosyal-Siyasal Eğilimler Araştırması, http://www.khas.edu.tr/news/970, erişim tarihi: 02.04.2015
Belsey A ve Chadwick R (2011) Medya ve Gazetecilikte Etik Sorunlar, Nurçay Türkoğlu (çev.), Ayrıntı Yayınları, İstanbul.
Bertrand C-J (2004) Medya Etiği, Basın-Yayın ve Enformasyon Genel Müdürlüğü Yayınları, Ankara.
Bodur F (1997) Yerel Basında Yönetim ve Örgüt Yapısı, Anadolu Üniversitesi Yayınları, Eskişehir.
Bülbül A R (2001) İletişim ve Etik, Nobel Yayıncılık, Ankara.
Canikoğlu S K (2013) İfade Özgürlüğü Nedir? Eleştiri Hakkı İle İlişkisi Nasıl Ku- rulur?,http://bianet.org/biamag/biamag/148053-ifade-ozgurlugu-nedir-elestiri- hakki-ile-iliskisi-nasil-kurulur, erişim tarihi: 15.06.2015.
Cohen-Almagor R (2002) İfade Medya ve Etik, S. Nihat Şad (çev.), Phoenix Ya- yınları, Ankara.
Curran J (1997) Medya ve Demokrasi: Yeniden Değer Biçme, Medya Kültür Siya- set (der. ve çev. Süleyman İrvan), Ark Yayınevi, Ankara.
Çaplı B (2002) Medya ve Etik, İmge Yayınevi, Ankara.
Çetintaş E (2006) Haber Fotoğrafı Üretim Süreci Koşullarının Etik Açıdan Değer- lendirilmesi, Küresel İletişim Dergisi, Sayı 2, Güz.
Dağtaş E ve Dağtaş B (2007) Eskişehir Kent Basını ve Gazeteciliği Üzerine Bir Profil Denemesi: Gazetecilerin Kent Basınına İlişkin Tutumları,Galatasaray Üni- versitesi İletişim Dergisi. Sayı: 6, Yaz, İstanbul, 9-46.
Dedeoğlu G (2014) Demokrasi Basın ve Haber Etiği, Sentez Yayıncılık, Bursa.
Demir V (2006) Medya Etiği, Beta Yayınevi, İstanbul.
Doğan A ve Göker G (2009) Medya ve Etik Sempozyumu, 07-09 Ekim 2009, Ela- zığ, 533-549.
Erdoğan İ (2006) Medya ve Etik: Eleştirel Bir Giriş, İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, Sayı: 23, Yaz-Güz 2006, 1-26.
Evers H (2010) Medya Etiği, Bülent Çaplı, Hakan Tuncel (Ed.), Televizyon Ha- berciliğinde Etik, Fersa Yayıncılık, Ankara, 45-59.
Gezgin S (2007) Türkiye'de Yerel Basın, İ.Ü. İletişim Fakültesi Yayınları, İstanbul.
Girgin A (2003) Yazılı Basında Haber ve Habercilik Etiği, İnkilap Yayınevi, İstan- bul.
Güreli N (1997) Yerel Gazeteciliğin Özellikleri ve Önemi, Yerel Basında Gazeteci- liğin Tanımı, İşlevi, Çalışma Koşulları ve Sorunları, Yerel Basın Eğitim Seminer- leri Dizisi, İstanbul, 9-11.
İnal A (2010) Tarihsel Gelişimi İçinde Gazetecilik Etiğini Yeniden Düşünmek, Bülent Çaplı, Hakan Tuncel (Ed.), Televizyon Haberciliğinde Etik, Fersa Yayıncı- lık, Ankara, 27-44.
İrvan S (2003) Medya ve Etik, Habercinin El Kitabı (Medya, Etik ve Hukuk), Sev- da Alankuş Kural (der.), IPS İletişim Vakfı Yayınları, İstanbul.
Karabay N (2000) Kuramsal Bir Yaklaşımla Gazetecilik ve Haber, Meta Basımevi, İzmir.
Köse H ve Bakan U (2010) Erzurum Yerel Gazetelerinin Hizmet Etkinliklerinin Veri Zarflama Analizi (VZA) Yöntemiyle Ölçülmesi, Galatasaray Üniversitesi İletişim Dergisi, Sayı: 13, Kış, 7-28.
Matelski J M (1996) TV Haberciliğinde Etik, Bahar Öcalan Düzgören (çev.), YapıKredi Yayınları, İstanbul.
Meens T (2010) Ombudsman: Okur/İzleyici İle Medya Arasındaki Kilit İsim, Bü-lent Çaplı, Hakan Tuncel (Ed.) Televizyon Haberciliğinde Etik, Fersa Yayıncılık, Ankara, 145-159.
Moyers B (1993) Eski Haber İyi Haberdi, Vehbi Sargın (çev.), New Perspectives Quarterly, İstanbul, 39-42.
Özbay C (2014) Dünyada ve Osmanlı'da Basının Tarihsel Gelişimi, Doğu Kitabevi, İstanbul. Özgen M (1998) Kurumsal, Kuramsal ve Tarihsel Açıdan Gazetecinin Etik Kimli-ği, Türkiye Gazeteciler Cemiyeti Yayınları, İstanbul.
Özkaya B I (2003) Medya Etiği: Kuramsal Yaklaşımlar, İstanbul Üniversitesi İleti-şim Fakültesi Dergisi, Sayı 16, İstanbul, 123-135.Öztürk Ş (2015) Sosyal Medyada Etik Sorunlar, Selçuk İletişim, 9 (1), Doi: 10.18094/si.57598, 287-311.
Pieper A (1999) Etiğe Giriş, Veysel Atayman - Gönül Sezer (çev.), Ayrıntı Yayın-ları, İstanbul.
Price W and Roberts D F (1989) Public Ppinion Process, Handbook of Communication Science, Charles R B and Stevan H C (Ed.), California.
Sümer B (2010) Haber Kaynakları İle Maddi İlişkiler, Bülent Çaplı, Hakan Tuncel (Ed.), Televizyon Haberciliğinde Etik , Fersa Yayıncılık, Ankara, 205-210.
Taş O (2010) Medya Etiğinin Tarihsel Temelleri ve Gelişimi, Bülent Çaplı, Hakan Tuncel (Ed.), Televizyon Haberciliğinde Etik, Fersa Yayıncılık, Ankara, 3-23.
Tokgöz O (1988) Türkiye'de Yerel Basının Konumu: Rolü ve Önemi, A.Ü. Basın-Yayın Yüksekokulu Yıllık, AnkaraTürkiye Gazeteciler Cemiyeti, Türkiye Gazetecileri Hak ve Sorumluluk Bildirge-si, http://www.tgc.org.tr/bildirge.asp, erişim tarihi: 14.05.2015.
Türkiye İstatistik Kurumu, http://www.tuik.gov.tr/PreHaber Bultenleri, do?id= 18523 erişim tarihi: 12.08.2015
Uzun R (2011) İletişim Etiği: Sorunlar ve Sorumluluklar, Dipnot Yayınları, Anka-ra.
Uzun R (2014)Medya-Siyaset İlişkileri: Türkiye'de Savunucu Gazetecilik Olgu-sunun İncelenmesi, İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi - Sayı 39/Güz, 129-147.
Ünlüer A O (2006) Medyada Etik Söylem ve Medya Etiğini Biçimleyen Temel Belirleyiciler Üzerine Bir Değerlendirme, Küresel İletişim Dergisi, Sayı 2, Güz
Vural A M (1996) Yerel Kamuoyunun Kitle İletişim Aracı Olarak Yerel Basın, Yeni Türkiye, Yıl: 2, Sayı: 12, Ankara
Vural İ K (2006) Televizyon Haberciliğinde Görüntü Kullanımına İlişkin Etik Sorunlar: 15 Kasım 2003 Sinagog, 20 Kasım 2003 HSBC Bankası ve İngiliz Konso-losluğu'na Yönelik Terör Eylemlerine İlişkin Görüntülerin Etik Açıdan Değer-lendirilmesi, Küresel İletişim Dergisi, Sayı 2, Güz.
Yaşın C (2009) Türkiye'de Yerel Basının Yapısal Özellikleri ve Üretim Koşulları, İletişim, 28, Ankara, 115-152.
Yatkın A (2007) Medya ve Etik, Medyada Etik Sorunlar, Uluslararası Medya ve Siyaset Sempozyumu, 15-17 Kasım 2007, Cilt:2, Ege Üniversitesi İletişim Fakülte-si, İzmir, 689-705.
Yılmaz N (2009) Yerel Basının Etik Sorunları, İstanbul Üniversitesi İletişim Fakül-tesi Dergisi, Sayı: 36, İstanbul, 131-143.
Yüksel E ve Gürcan H İ (2005) Haber Toplama ve Yazma, Tablet Kitabevi, Konya.