Gemide ve Bornova Bornova filmleri bağlamında yeni Türk Sineması’nda antikahramanın yükselişi

1990’ların ortalarından beri gelişen sinema yani Yeni Türk Sineması, Yeşilçam Sineması’nın ortaya koyduğu yerleşik kalıplarının dışında, yeni anlatılar geliştirmeye çalışmaktadır. Bu yeni anlatılar, geleneksel kahraman algısını yerinden oynatmakta ve salt iyi olmak zorunda olmayan, dahası kötü olmanın gerçekliğin bir parçası olarak sunulduğu yeni anlatılarla karşılaşılmaktadır. Bu nedenle zayıflıkları, hayata bencil yaklaşımları ve kötü yanlarıyla sunulan ‘antikahramanlar’ın Yeni Türk Sineması’nın odağına yerleştiği görülmektedir. Bu çalışma kapsamında da yeni sinemanın antikahramanı odağına taşıyan filmlerde, antikahramanların hangi toplumsal yapıdan beslenerek ortaya çıktığı ve yeni sinemaya hakim olan bu eril kahramanların nasıl bir kültürel temsilin parçası oldukları konusu, seçilen örnek filmler aracılığıyla tartışılacaktır. Çalışma; Serdar Akar’ın Gemide ve İnan Temelkuran’ın Bornova Bornova filmleri bağlamında günümüz Türk Sineması’nda yerleşik kahraman algısının değişmesi, tüm kusurları ve zayıflıkları ile kurulan kahraman yaratımının fazlalaşma nedenleri, bununla birlikte de iyice yoğunlaşan eril anlatıların Yeni Türk Sineması’nı nasıl şekillendirdiği açıklanacaktır. Bu amaçla incelenecek filmlerin çözümlemelerinde; temel olarak toplumsal ve siyasal yapı ile olan ilişkilerini anlayabilmek için ideolojik ve sosyolojik eleştiri yöntemi kullanılacaktır.

The rise of the antihero in the new Turkish cinema within the context of the films Gemide and Bornova Bornova

The new Turkish cinema, namely the cinema that has been developing since mid-1990s, has been trying to develop new narrations different from the acknowledged conventions in Yeşilçam cinema. In these new narrations, the conventional perception of a hero is shaken. Also, one can encounter new narrations in which pure goodness is not a necessity, and badness is presented as a part of the reality. Therefore, it can be seen that ‘antiheroes’ presented with their weaknesses, selfish approaches and bad sides have been placed in the focus of new Turkish cinema. Within the context of this study, which social structures create an antihero and part of which cultural representations these masculine heroes are will be discussed within the frame of the films focused on an antihero. The study will try to shed light on the transformation of the acknowledged perception of a hero, the reasons behind the increase in the number of these heroes with all their defects and weaknesses and also the way these masculine narrations shape new Turkish cinema within the context of the film, Gemide by Serdar Akar and Bornova Bornova by İnan Temelkuran. With this purpose in mind, the method of ideological and sociological criticism will be used in the analyses of the films and in order to understand the relation between the films and the social and political structures.

PDF

___

Atam Z (2011) “Yeni Türkiye Sineması”, Birgün Gazetesi, Ocak 2011.
Begley L (2004) Anti-hero Defination, www. library.spscc.ctc.eduelectronicreserveswanson AntiheroDefinitionWinter2004.pdf, Erişim Tarihi: 12.09.2011.
Büyükdüvenci S ve Öztürk S R (2007) Yeni Türk Sinemasında Estetik Arayış, Felsefe Dünyası Derg, 46, 45-49.
Geoffrion-Vinci M C (2009) “The Underground Woman: Male Antiheroes and Female Agency in Cristina Ferna´ndez Cubas” Neophilologus, 93, 633-646.
Gürbilek N (2001) Kötü Çocuk Türk, Metis Yayınları, İstanbul.
Kabadayı L (2009) İyi Adam-Kötü Adam: Son Dönem Türk Sineması’nda Erkek Karakter ve Stereotipleşme, Huriye Kuruoğlu (der), Erkek Kimliğini Değişmeyen Halleri, Beta Yayınları, İstanbul, 163-181.
Kellner D and Ryan M (1997) Politik Kamera, Ayrıntı Yayınları, İstanbul.
Oluk A (2008) Klasik Anlatı Sineması, Hayalet Kitap, İstanbul.
Özdemir E (1999) Yazın ve Yazınsal Türler, Bilgi Yayınevi, Ankara.
Özden Z (2004) Film Eleştirisi, İmge Kitabevi, Ankara.
Pişkin G (2007) Günümüz Türk Sineması’nda Şiddet, Sinematürk Derg, 9-10, Ağustos 2007, İstanbul, 29-35.
Suner A (2000) Hayalet Ev, Metis Yayınları, İstanbul.
Süalp Z T A (2009) “Yabanıl, Dışarlıklı ve Lümpen “Hiçlik” Kutsamaları”, Türk Film Araştırmalarında Yeni Yönelimler IX, Deniz Derman (der), Bağlam Yayınları, İstanbul, 133- 145.
Taşçıyan A (2009) Vavien’deki Bütün Karakterler Antikahraman, http://www.stargazete. com/mobil/pazar/yazar/alin-tasciyan/vaviende ki-erkeklerin-tamami-anti-kahraman-231404.m ob, 13 Aralık 2009.
Türkeş A Ö (2009) Toplum ve Kimlik Kurma Kılavuzu Olarak Roman, Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce, Dönemler ve Zihniyetler, İletişim Yayınları, İstanbul, 9, 840-860.
Ulusay N (2010),Sinema, http://kvmgm.kultur. gov.tr/BelgeGoster.aspx?F6E10F8892433CFF 7E7F2B691D9F009750E54D47BA0F0A73, Erişim tarihi: 13.09.2011
Ulusay N (2004) Erkek Filmlerinin Yükselişi ve Erkeklik Krizi, Toplum ve Bilim Dergisi, Birikim Yayınları, İstanbul, Güz, 101, 144-161.