ETİYOLOJİK RİSK FAKTÖRLERİNİN ÇÜRÜK RİSKİ ÜZERİNE ETKİSİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

Amaç: Çalışmamızın amacı toplumun çürük riski açısından iki uç kısmındaki yüksek ve düşük çürük riskine sahip bireylerin etiyolojik çürük risk faktörlerinin tespit edilip, değerlendirilmesi.Gereç ve Yöntemler:Necmettin Erbakan Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesine tedavi görmek üzere başvuran 25-30 yaş aralığında 500 genç yetişkin birey değerlendirildi. Çalışma başlangıcında etik kurul onayı Kasım 2017’de alındıktan sonra hastalardan aydınlatılmış onam formu alındı. Bireylerin bir araştırmacı tarafından klinik ve radyolojik muayeneleri yapıldı sonuçlar kaydedildi. Çalışmaya dahil edilen bireyler 250’şer kişilik iki risk grubuna ayrıldı. Bireylerin etiyolojik risk faktörlerinin belirlenmesi için anket formu dolduruldu. Çalışma süresince yapılan ölçümler sonucunda elde edilen veriler Windows ortamında SPSS istatistik paket programından (SPSS Statitistics 17.0, Chicago, USA) kullanılarak değerlendirildi. Araştırma kapsamında risk grupları ile kategorik değişkenleri kıyaslamak üzere Chi-Square testi; bağımsız örneklem T testi uygulandı. Bulgular:500 birey için ortalama DMFT/DMFS değerleri sırasıyla 8.256 / 19.3 olarak hesaplandı. Kadınların yüksek risk grubunda yer alma oranlarının erkeklere göre fazla olduğu tespit edildi (p<0,05). Çürük riski gelir seviyesi, eğitim durumunun ters orantılı olarak değiştiği tespit edildi. Diş fırçalama sıklığı günde iki kere olan, yatmadan önce diş fırçalama alışkanlığı olan, florlu macun ve ilave bakım alışkanlıkları olan, düzenli diş hekimi kontrolüne gelen bireylerin düşük risk grubunda yer alma oranlarının fazla olduğu tespit edildi (p<0.05). Şekerli tüketim sıklığı fazla, düzensiz fazla uyku alışkanlığı ve yatmadan önce yemek yeme alışkanlığı olan bireylerin yüksek çürük riski grubunda yer alma oranlarının fazla olduğu tespit edildi (p<0.05). Sonuçlar:Cinsiyet, sosyoekonomik faktörler, ağız bakım alışkanlıkları, beslenme alışkanlıkları , uyku alışkanlıklarının çürük riskini etkileyen etiyolojik faktörlerdir. Çalışmamız sonucunda çürük risk tespiti yapılması ve gerekli koruyucu önlemlerin alınması için bu faktörlerin değerlendirilmesi gerektiği tespit edilmiştir. Anahtar Kelimeler: Diş çürüğü, DMFT, Çürük riski

Anahtar Kelimeler:

Diş Çürüğü, DMFT, Çürük Riski

PDF

___

Selwitz RH, Ismail AI, Pitts NB. Dental caries. Lancet 2007; 369: 51–59.
Dirican R BN. ‘Halk Sağlığı-(Toplum Hekimliği)’. II Baskı Uludağ Üniversitesi Basımevi.
Bertan M, Güler Ç. Halk sağlığı: (temel bilgiler). 1995.
Ceylan S, Açikel CH, Okçu KM, et al. Evaluation of the Dental Health of the Young Adult Male Population in Turkey. Military Medicine 2004; 169: 885–889.
Doğan BG, Gökalp S. Türkiye’de Diş Çürüğü Durumu ve Tedavi Gereksinimi, 2004. Hacettepe Diş Hekimliği Fakültesi Dergisi 2008; Cilt: 32: Sayfa: 45–57.
Akarslan ZZ, Erten H, Uzun O, et al. Relationship between trait anxiety, dental anxiety and DMFT indexes of Turkish patients attending a dental school clinic. Eastern Mediterranean Health Journal 2010; 16: 558–562.
Powell LV. Caries prediction: a review of the literature. Community Dent Oral Epidemiol 1998; 26: 361–371.
Disney JA, Graves RC, Stamm JW, et al. The University of North Carolina Caries Risk Assessment study: further developments in caries risk prediction*. Community Dent Oral Epidemiol 1992; 20: 64–75.
Akarslan ZZ, Sadik B, Sadik E, et al. Dietary habits and oral health related behaviors in relation to DMFT indexes of a group of young adult patients attending a dental school. Med Oral Patol Oral Cir Bucal 2008; 13: E800–7.
Hämäläinen P, Meurman JH, Keskinen M, et al. Changes in dental status over 10 years in 80-year-old people: a prospective cohort study. Community Dent Oral Epidemiol 2004; 32: 374–384.
Bilder L, Yavnai N, Zini A. Oral health status among long-term hospitalized adults: a cross sectional study. PeerJ 2014; 2: e423.
Lukacs JR, Largaespada LL. Explaining sex differences in dental caries prevalence: Saliva, hormones, and ‘life-history’ etiologies. Am J Hum Biol 2006; 18: 540–555.
Fontana M, Zero DDS D. Assessing patients’ caries risk. JADA 2006; 137: 1231–1239.
Drewnowski A, Specter SE. Poverty and obesity: the role of energy density and energy costs. Am J Clin Nutr 2004; 79: 6–16.
Schwendicke F, Dörfer CE, Schlattmann P, et al. Socioeconomic inequality and caries: a systematic review and meta-analysis. J Dent Res 2015; 94: 10–18.
Levy DH, Livny A, Sgan-Cohen H, et al. The association between caries related treatment needs and socio-demographic variables among young Israeli adults: a record based cross sectional study. Isr J Health Policy Res 2018; 7: 24.
Colussi CF, de Freitas SFT. Edentulousness and associated risk factors in a south Brazilian elderly population. Gerodontology 2007; 24: 93–97.
Haikola B, Oikarinen K, Söderholm A-L, et al. Prevalence of edentulousness and related factors among elderly Finns. J Oral Rehabil 2008; 35: 827–835.
Rustvold S. Oral Health Education on How to Keep Your Teeth for Life: Bugs, Drugs and Diet. PsycEXTRA Dataset. Epub ahead of print 2011. DOI: 10.1037/e555332012-074.
Attin T, Hornecker E. Tooth brushing and oral health: how frequently and when should tooth brushing be performed? Oral Health Prev Dent 2005; 3: 135–140.
Rahman B, Kawas SA. The relationship between dental health behavior, oral hygiene and gingival status of dental students in the United Arab Emirates. Eur J Dent 2013; 7: 22–27.
Broadbent JM, Thomson WM, Boyens JV, et al. Dental plaque and oral health during the first 32 years of life. J Am Dent Assoc 2011; 142: 415–426.
Taşveren SK, Yeler DY, Sözen A, et al. 12 Yaş Grubu Çocukların Diş Fırçalama Sıklığı-DMFT İlişkisi. Atatürk Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Dergisi 2014; 2005: 11–14.
Karadaş M, Tahan E, Köse O, et al. 13-20 Yaş Grubu Bireylerde Diş Fırçalama Sıklığı ile Oral Hijyen ve DMFT Arasındaki İlişkinin Değerlendirilmesi. Turkiye Klinikleri J Dental Sci 2014; 20: 177–181.
Dawes C. Inorganic Constituents of Saliva in Relation to Caries. 1984, pp. 70–74.
Okoko AR, Ekouyabowassa G, Moyen E, et al. [Tooth decay in school environment at Brazzaville (Congo)]. Odontostomatol Trop 2013; 36: 25–30.
Bener A, Al Darwish MS, Tewfik I, et al. The impact of dietary and lifestyle factors on the risk of dental caries among young children in Qatar. J Egypt Public Health Assoc 2013; 88: 67–73.
Goldman AS, Yee R, Holmgren CJ, et al. Global affordability of fluoride toothpaste. Global Health 2008; 4: 7.
Marinho VC, Higgins JP, Sheiham A, et al. Fluoride toothpastes for preventing dental caries in children and adolescents. Cochrane Database Syst Rev 2003; CD002278.
Twetman S. Caries prevention with fluoride toothpaste in children: an update. Eur Arch Paediatr Dent 2009; 10: 162–167.
Twetman S, Axelsson S, Dahlgren H, et al. Caries-preventive effect of fluoride toothpaste: a systematic review. Acta Odontol Scand 2003; 61: 347–355.
Wright JT, Hanson N, Ristic H, et al. Fluoride toothpaste efficacy and safety in children younger than 6 years: a systematic review. J Am Dent Assoc 2014; 145: 182–189.
O’Mullane DM, Baez RJ, Jones S, et al. Fluoride and Oral Health. Community Dent Health 2016; 33: 69–99.
Moynihan P, Petersen PE. Diet, nutrition and the prevention of dental diseases. Public Health Nutr 2004; 7: 201–226.
Gustafsson BE, Quensel CE, Lanke LS, et al. The Vipeholm dental caries study; the effect of different levels of carbohydrate intake on caries activity in 436 individuals observed for five years. Acta Odontol Scand 1954; 11: 232–264.
Ismail AI, Burt BA, Eklund SA. The cariogenicity of soft drinks in the United States. J Am Dent Assoc 1984; 109: 241–245.
Bruno-Ambrosius K, Swanholm G, Twetman S. Eating habits, smoking and toothbrushing in relation to dental caries: a 3-year study in Swedish female teenagers. Int J Paediatr Dent 2005; 15: 190–196.
Summerbell CD, Moody RC, Shanks J, et al. Sources of energy from meals versus snacks in 220 people in four age groups. Eur J Clin Nutr 1995; 49: 33–41.
Kalsbeek H, Verrips GH. Consumption of sweet snacks and caries experience of primary school children. Caries Res 1994; 28: 477–483.
Kidd EAM, Fejerskov O. Essentials of Dental Caries. Oxford University Press, 2016.
Ziegler P, Briefel R, Clusen N, et al. Feeding Infants and Toddlers Study (FITS): development of the FITS survey in comparison to other dietary survey methods. J Am Diet Assoc 2006; 106: S12–27.
Brown D. Do food frequency questionnaires have too many limitations? J Am Diet Assoc 2006; 106: 1541–1542.
Levine RS, Nugent ZJ, Rudolf MCJ, et al. Dietary patterns, toothbrushing habits and caries experience of schoolchildren in West Yorkshire, England. Community Dent Health 2007; 24: 82–87.
Goodwin M, Patel DK, Vyas A, et al. Sugar before bed: a simple dietary risk factor for caries experience. Community Dent Health 2017; 34: 8–13.