SEYFEDDİN ÂMİDÎ’NİN İ’CÂZU’L-KUR’ÂN MÜDAFAASI

Kelâm, felsefe ve fıkıh usulü alanlarında döneminin en büyük âlimlerinden olan Seyfeddin el-Âmidî (ö. 631/1233) Kelam’ın en önemli meselelerinden biri olan nübüvveti teorik ve pratik olmak üzere iki açıdan ele almıştır. Teorik açıdan nübüvvetin etimolojik ve epistemolojik anlamlarını, Mu’tezile ekolü başta olmak üzere filozofların ve diğer kelam ekollerinin nübüvvete getirdikleri tanımlar bağlamında zikretmiştir. Nübüvvetin aklî imkanını ve peygamber göndermenin gerekliliği gibi konuları detayları ile ortaya koyduktan sonra mûcizenin hakikati ve şartları konusunda geniş açıklamalar yapmıştır. Pratik açıdan ise konu ile ilgili tüm teorik bilgilerin Hz. Muhammed’in (s.a.s.) nübüvvetinde tahakkuk ettiğini ifade ederek, Mûcizeyi Hz. Muhammed’in (s.a.s) peygamberliğinin ispatı başlığı altında incelemiştir. Bu çalışmada Âmidî’nin nübüvvet konusunda ele aldığı Kur’ân’ın i’câz yönleri ve buna yapılan itirazları değerlendirmesi incelenecektir.

Anahtar Kelimeler:

Kelam, Nübüvvet, Mûcize, Seyfeddin Âmidî, İ’câzu’l-Kur’ân

THE DEFENSE OF SAİF AL-DİN AL-AMİDİ FOR THE MİRACLES OF THE QUR'AN

Saif al-Din al-Amidi (d. 631/1233), one of the greatest scholars of the period in the fields of theology, philosophy and jurisprudence, addressed the prophethood, which is one of the most important issues of Kalam, in two aspects as theoretical and practical. Theoretically, the etymological and epistemological meanings of the prophethood have been mentioned in the context of the definitions of philosophers and other kalam schools, which are the Mutazilah echoes. After discussing the wisdom of prophethood and the necessity of sending a prophet, he made a lot of explanations about the truth and circumstances of miracle. Practically this information Hz. Muhammad's prophethood on the accrual of the incidence of the prophethood and the occurrence of the miracle of Muhammad. In this study, al-Amidi's prophecy about the prophetic aspects of the Qur'an and its objections will be examined.

Keywords:

Kalam, Prophecy, Miracle, Saif al-Din al-Amidi,

PDF

___

Âmidî, Seyfeddîn. Ebkârü’l-Efkâr fî Usûli’d-Dîn. Thk. Ahmed Muhammed el-Mehdî. Kahire: Matba’atu Dâru’l-Kütübi ve’l-Vesâiki’l-Kavmiyye, 2004.Âmidî, Seyfeddîn. Ğâyetü’l-Merâm fî İlmi’l-Kelâm. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 2003.Bâkillânî, Ebû Bekr. İ’câzu’l-Kur’ân. Thk. es-Seyyid Ahmed Sakr. Kahire: Dâru’l-Maârif, 1954.Bâkillânî, Ebû Bekr. Kitâbu Temhîdi’l-Evâil ve Telhîsî’d-Delâil. Thk. İmâdu’d-Din Ahmed Haydar. Beyrut: Müessesetü’l-Kütübi’s-Sekâfiyye, 1987.Bebek Adil. Kelâm Literatürü Işığında Mûcize ve Hz. Muhammed’e Nisbet Edilen Hissi Mûcizelerin Değerlendirilmesi. Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 18, (2000): 121-148.Bulut, Halil İbrahim. “Ehl-i Sünnet ve Mûtezileye Göre Peygamberliği İspat Eden Delillerin Sosyo-Kültürel Boyutu”. Usûl: İslâm Araştırmaları 2, (2004): 55-76Câhız, Ebû Osmân. Hucecu’n-Nübüvve. (Resâilu’l-Câhız el-Kelâmiyye içinde). Beyrut: Dâru’l Bihâr, 2004.Câhız, Ebû Osmân. Kitâbu’l-Hayevân. Thk. Îman eş-Şeyh Muhammed. Beyrut: Darü’l-Kitâbi’l-Arabî, 2008.Can, Mustafa. Sistematik Kelam/Nübüvvet. Ed. Ömer Aydın. İstanbul: İşaret Yayınları, 2017.Cürcânî, Abdulkâhir. Delâilu’l-İ’câz. Thk. Mahmud Muhammed Şâkir. Kahire: Mektebetü’l-Hancî, 1984.Cürcânî, Abdulkâhir. Esrâru’l-Belâğa. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 2001.ENSÂRÎ, İbn Hişâm. es-Sîyretü’n-Nebeviyye. Thk. Mustafa es-Sekkâ, İbrâhim el-Ebyârî. Kahire: el-Matbaatü’l-Hayriyye, 1920. Erdoğan, İbrahim Halil. “Câhız ve Sarfe Teorisine Farlı Bir Bakış”. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi. 4, (2013): 77-96.Erdoğan, İbrahim Halil. Nübüvvetin İspatı ve İ’câzu’l-Kur’ân. Ankara: İlâhiyât Yayınları, 2009.Gölcük Şerafettin. Toprak Süleyman. Kelam Tarih Ekoller Problemler, Konya: Tekin Kitabevi, 2001.Hacımüftüoğlu, Nasrullah. Kelam, İ’câz ve Belâğat İlişkisi Üzerinde Araştırmalar, Erzurum, İstanbul: İsam Kütüphanesi Yayınlanmamış Çalışma, 1989.Hacımüftüoğlu, Nasrullah. Nihâyetü’l-Îcâz fî Dirâyeti’l-İ’câz’ının Tahkikli Neşri ve Abdulkâhir el-Cürcânî’nin Belâğat Alanındaki Eserleriyle Mukayesesi. Yayınlamamış Eser, İstanbul: İsam Kütüphanesi.Halîfât, Sahbân. “Ebü’l-Alâ El-Maarrî”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 10:287-291, İstanbul: TDV Yayınları, 1994.Kanar, Mehmet. “Şiir”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 39:155-157, İstanbul: TDV Yayınları, 2010.Kılavuz, A. Saim. Ana Hatlarıyla İslâm Akâidi ve Kelâm’a Giriş, İstanbul: Ensar Yayınları, 2018.Kılıç, Hulusi. “Belâğat”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 5:380-383, İstanbul: TDV Yayınları, 1992.Kutup, Muhammed. Rekâizü’l-Îmân, Kahire: Dâru’ş-Şurûk, 2001.Nesefî Ebu’l-Muîn. Tabsiratu’l-Edille fî Usûli’d-Dîn, Ankara: Diyânet İşleri Başkanlığı Yayınları, 2003.Öz, Mustafa. “Zındık”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, 44:390-391, İstanbul: TDV Yayınları, 2013.Pişgin, Yasin. “Mütekaddim Dönemde Ulûmu’l-Kur’ân”, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 26, (2017): 120-148.Pişgin, Yasin. “Son İlahi Kitabın Dili Olarak Arapçanın Seçilmesi”, İslam Hukuku Araştırmaları Dergisi 28, (2016): 489-518.Pişgin, Yasin. İnsan ve Peygamber Olarak Hz. Muhammed, Ankara: İlahiyat Yayınları, 2017.Pişgin, Yasin. Kur’ân’da Akıl ve Tefsirde Akılcılık. Ankara: İlahiyat Yayınları, 2015.Râfiî, Mustafa Sâdık. İ’câzu’l-Kur’ân ve’l-Belâğatü’n-Nebeviyye. Beyrut: Dâru’l-Kitâbi’l-Arabî, 2005.Râzî, Fahreddin. Mefâtîhu’l-Ğayb. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 2000.Râzî, Fahreddin. Muhassalu Efkâri’l-Mutekaddimîn ve’l-Müteahhirîn mine’l-Ulemâi ve’l-Mütekellimîn. Mektebetü’l-Külliyâti’l-Ezheriyye, Kahire, ts.Râzî, Fahreddin. Nihâyetü’l-Îcâz fî Dirâyeti’l-İ’câz. Thk. Nasrullah Hacımüftüoğlu. Beyrut: Dâru Sâdır, 2004.Râzî, Fahreddin. Nihâyetü’l-Ukûl fî Dirâyeti’l-Usûl. Thk. Saîd Abdullatif Fûda, Beyrut: Dâru’z-Zehâir, 2015.Şık, İsmail. Çetin Rabiye. Sistematik Kelam Nübüvvet ve Ahiret. Ed. İsmail Şık, Nail Karagöz, Ankara: Altınordu Yayınları, 2019.Teftâzânî, Sa’duddin. Şerhu’l-Mekâsıd. Beyrut: Dâru’l-Kutubi’l-İlmiyye. 2011.Türcan, Galip. “Kelamcılara Göre Kur’an’ın Otoritesi”, Selçuk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 31, (2011): 7-28.Urvoy, Dominique. el-Müfekkirûne’l-Ahrâr fî’l-İslâm. Çev. Cemâl Şuhayyid. Beyrut: Dâru’s-Sâkî, 2008.Yavuz, Yusuf Şevki. “İ’câzu’l-Kuran”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 21:403-406. İstanbul: TDV Yayınları, 1995.Zehebî, Şemseddîn. Siyerü A’lâmi’n-Nübelâ, thk. Şuayb el-Arnavut, Beyrut: Müessesetü’r-Risâle, 1996.