MÜSLÜMAN KADINLARIN EŞİTLİK ARAYIŞI: İSLAM HUKUKU VE FEMİNİZM

Eşitlik ve adaletin İslam ve şeriatın temel değerlerinden ve esas prensiplerinden olduğunu Müslüman hukukçular iddia ettiği gibi, Müslümanlar da buna inanır. O halde şeriat kanunları tarafından yönetildiğini iddia eden bir devlette, kadın-erkek haklarını ve toplumsal cinsiyet ilişkilerini düzenleyen kanunlarda, adalet ve eşitlik ilkeleri neden belirgin değildir. Neden, kendini şeriat terimiyle tanımlayan İslam hukuku kitapları, kadınlardan ikinci sınıf vatandaş olarak bahsedip, kadınları erkeklerden aşağıda bir pozisyonda görmektedir.

Anahtar Kelimeler:

İslam Hukuku ve Feminizm:

Muslim Women’s Quest for Equality: Between Islamic Law and Feminism,

PDF

___

1. AlthoughtheleadingreligiousauthorityinIraq,AyatollahSistani,diﬀersfromtheruling Iranianclericsontheproperroleofreligioningovernment,hisinterpretationsoftheshariaon genderrelationsandfamilylawaremoreconservative,traditional,andpatriarchal.Hisviewsare availableonhiswebsite(www.sistani.org),whichcontainshisrulingsandfatwasonfamilyand genderrelations.Forreportsonrecentdevelopments,seeforinstanceIsobelColemanand MehlaqaSamdani,“PromoteIraqiWomen’sRightswithinanIslamicFramework,”Christian ScienceMonitor,14Oct.2005,p.9;EdmundSanders,“TheConﬂictinIraq:IslamicSlantin theCharterIsDecried,”LosAngelesTimes,8Aug.2005,p.A1;andColeman,“Women,Islam, andtheNewIraq,”ForeignAﬀairs85(Jan.–Feb.2006),http://www.foreignaﬀairs.org/ 20060101faessay85104/isobel-coleman/women-islam-and-the-new-iraq.html 2. Foradiscussion,seeLilaAbu-Lughod,“DoMuslimWomenReallyNeedSaving? AnthropologicalReﬂectionsonCulturalRelativismandItsOthers,”AmericanAnthropologist194 (Sept.2002):783–90,andRoksanaBahramitsh,“TheWaronTerror,FeministOrientalism,and OrientalistFeminism:CaseStudiesofTwoNorthAmericanBestsellers,”Critique14(2005): 221–35. 3. SeeMir-Hosseini,IslamandGender:TheReligiousDebateinContemporaryIran(Princeton, N.J.,1999),pp.3–6.6. ForadiscussionofconceptionsofjusticeinIslamictexts,seeMajidKhadduri,TheIslamic ConceptionofJustice(Baltimore,1984).Inbrief,therearetwoschoolsoftheologyandthought. ThedominantAsh‘arischoolholdsthatournotionofjusticeiscontingentonreligioustexts; whatevertheysayisjustandnotopentoquestion.TheMu‘tazilischool,ontheotherhand,argues thatthevalueofjusticeexistsindependentofreligioustexts;oursenseanddeﬁnitionofjusticeis shapedbysourcesoutsidereligion,isinnate,andhasarationalbasis.Iadheretothesecond position,asdevelopedbyAbdolkarimSoroush,theIranianreformistphilosopher.Accordingto Soroush,weacceptreligionbecauseitisjust,andanyreligioustextsorlawsthatdefyour contemporarysenseofjusticeoritsdeﬁnitionshouldbereinterpretedinthelightofanethical critiqueoftheirreligiousroots.Inotherwordsreligionandtheinterpretationofreligioustextsare notabovejusticeandethics.Insummer2004,Soroushexpoundedhisargumentinaseriesoffour lecturesatAmir-KabirUniversity,Tehran,entitled“ReligiousSociety,EthicalSociety.”