KÖMÜRCÜNÜN İMANI

“Kömürcünün imanı” ifadesi Batı kaynaklı bir kullanım olup kökleri Martin Luther’e kadar gitmektedir. Batı’daki kullanımlarına bakıldığında, herhangi bir şeye, yeterli delil olmaksızın, otoritelere dayanarak inanmanın kastedildiği görülmektedir. Zaman içerisinde Türkçeye de geçen bu ifade kelam ve felsefe eserlerinde kullanılır olmuştur. Bazı eserlerde Gazali’ye nispet edilse de bu doğru görünmemektedir. İslam düşünce geleneğinde bu ifadeye uygun düşen kullanım ise “kocakarı imanıdır”. Gazali’nin bu amaçla kullandığı ifade ise genellikle “avamın imanı”dır. Bu imanların hepsinde ortak nokta fideist karaktere sahip olmalarıdır. Bu çalışmada bir olgu olarak bu tür imanların olmasının doğal olduğu kabul edilmekte ancak bir ideal olarak bunların kabul edilemeyeceği ileri sürülmektedir. Çünkü kişilerin neye ve niçin inandıklarını bilmeleri bir arzu edilen bir fazlalık değil bir gerekliliktir. Değilse bütün dinlerin ve din içindeki bütün inanışların, samimi olmak kaydıyla, aynı övgüye mazhar olmaları kaçınılmaz olacaktır.

Anahtar Kelimeler:

kömürcünün imanı, kocakarı imanı, Gazali, fideizm, avam imanı

PDF

___

ANDERS, David. (2011). John Calvin on Implicit Faith, http://www.calledtocommunion.com/2011/02/john-calvin-on-implicit-faith/. (15.10.2017).
ARPAGUŞ, Hatice. (2005). “İman Bağlamında Kelâm'da Taklid ve Mukallid, (Gazzali Örneği)”, Kelam Araştırmaları, 3:1, ss. 117-140.
BOLAY, Süleyman Hayri. (2014). "Din ve Felsefe", Akademide Felsefe, Hikmet ve Din, Zonguldak: Bülent Ecevit Üniversitesi Yayınları.
--------------. (1997). Sempozyum konuşmaları, Değişim Sürecinde İslam(Kutlu Doğum Haftası: 1996), Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı.
BONT, Raf De. (2013). "Writing in Letters of Blood Manners in Scientific Dispute in Nineteenth-Century Britain and the German Lands" History of Science, 51/3, ss. 309-335.
BEİSER, Frederick. (2015). "Neo-Kantianism", The Oxford Handbook of German Philosophy in the Nineteenth Century, (ed.) Foster M., Gsejdal K., Oxford: Oxford University Press, ss. 282-298.
DENİZ, Osman Murat. (2012). Akıl-İman İlişkisi Açısından Fideizm, Bursa: Emin yayınları.
FİLİBELİ, Ahmet Hilmi. (1974). Huzur-u Aklü Fen'de Maddiyûn Meslek-i Delaleti, İstanbul: Tercüman Yayınları.
GAZALİ, Ebu Hamid el- (2016). İhya-u Ulumi'd-Din, (Çev.) Mehmet A. Müftüoğlu, İstanbul: Çelik.
--------, (1960). El-Munkızu Min-ad-Dalâl, (Çev.) Hilmi Güngör, Ankara: Maarif Basımevi.
--------, (1971). İtikad’da Orta Yol, (Çev.) Kemal Işık, Ankara: Ankara Ü. İlahiyat F. Yayınları.
--------, (Thsz). Miracü’s Salikin, Mecmuatu Resail el-İmam el-Gazâlî, Kahire: el-Mektebetü’t-tevfikiyye.
JANET, Paul. (1866). The Materialism of the Present Day A Critique of Dr Büchner's System, London: H. Baillière.
İZZET, Mehmet. (1989). Makaleler, (Sad.) Çoşkun Değirmencioğlu, Ankara: Kültür Bakanlığı.
LUTHER, Martin. (1880-1910). Dr. Martin Luthers Sämmtliche schriften. Neue rev. stereotypausg. St. Louis. Mo.: Concordia publishing house . ÖZTÜRK, Halil Nimetullah. (1927). “Akıl Mantığı, Vidan Mantığı”, Dârülfünun Edebiyat Fakültesi Mecmuası, V/6, ss: 489-496.
PİEPER, Josef. (1997). Faith, Hope, Love, San Francisco: Ingnatius Press.
PERKİNS, Robert. L. (2002). For Self-examination and Judge for Yourself, Macon: Mercer University Press.
RAZİ, Fahreddin. (1420h). Mefatih’ul-Gayb, Beyrut: Daru İhya et-Turas.
REÇBER, Mehmet Sait. (2017). “Dindarlık ve Rasyonellik”, Din Felsefesi Derneği Atölye Çalışmasına sunulan bildiri (22-24 Eylül 2017).
ULUDAĞ, Süleyman. (1991). “Avam” TDV İslam Ansiklopedisi, Cilt 04. ss. 105-106.
ÜLKEN Hilmi Ziya. (2007). Türk Tefekkürü Tarihi, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
-------------. (1958). Felsefeye Giriş 2, Ankara: Ankara Ü. İlahiyat F. Yayınları.
-------------. (1963). Felsefeye Giriş 1, Ankara: Ankara Ü. İlahiyat F. Yayınları.
-------------. (1994). Türkiye’de Çağdaş Düşünce Tarihi, İstanbul: Ülken.
-------------. (1955). “Gazali ve Felsefe”, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Cilt 4/3, ss. 98-121.