CANLILIK ve KARŞILIKLI ETKİLEŞİM: TİYATRONUN DİJİTALLEŞMESİ ve SEYİR REJİMİ ÜZERİNE ONTOLOJİK-TARİHSELCİ BİR SORUŞTURMA

: Batılı tiyatro konvansiyonu, tiyatro etkinliğini seyirlik bir sanat olarak tanımlar: tiyatroda eylemek oyuncuya, seyretmekse seyirciye aittir. Öte yandan tiyatronun birlikte oynamaya ve karşılıklı etkileşime dayalı bir özü vardır. Batılı konvansiyon, karşılıklı etkileşime dayalı bu özü seyirlik bir sanat olmak adına neredeyse unutmuştur. Bu çalışmada, tiyatronun unuttuğu özünün dijital tiyatro aracılığıyla yeniden açığa çıktığı öne sürülecektir. 2020 Koronavirüs Pandemisi sırasında gerçekleştirilen Map to Utopia (Platform Tiyatro & Fringe-Ensemble) ve Altyazıları Yüksek Sesle Oku (Onur Karaoğlu) isimli dijital teatral girişimler, tiyatroya özgü mevcudiyet koşulu, karşılıklı etkileşim, canlılık gibi nosyonlara odaklanılarak incelenecek ve tiyatronun ontolojik yapısından doğduğu varsayılan konvansiyonel yanıtlar üzerine yeniden düşünülecektir.

LIVENESS AND INTERACTING: AN ONTHOLOGICAL-HISTORICAL INVESTIGATION ON DIGITALIZED THEATRE and SEEING REGIME

: The Western theatre convention defines theatre as the art based on looking. In theatre, while acting belongs to the actor, watching belongs to the audience. On the other hand, the theatre has an essence based on playing together and mutual interaction. The Western convention has almost forgotten this essence based on mutual interaction for being an art of spectacle. In this study, it will be argued that the theatre’s forgotten essence is revealed again through digitalized theatre. Map to Utopia (Platform Tiyatro & Fringe-Ensemble) and Read Subtitles Aloud (Onur Karaoğlu), the two digital theatrical attempts which took place during the 2020 Coronavirus Pandemic, will be examined by focusing on notions of presence, mutual interaction and liveness. In light of these examples, the conventional responses assumed to arise from the ontological structure of the theatre will be reconsidered

PDF

___

Akçura, Gökhan. (1992). Doğumunun Yüzüncü Yılına Armağan Muhsin Ertuğrul, İstanbul: İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kültür İşleri Dairesi Başkanlığı Yayınları.
Auslander, Philip. (2008). Liveness: Performance in a Mediatized Culture. USA and Canada: Routledge.
Barish, Jonas. (1985). Antitheatrical Prejudice. Berkeley and Los Angeles: University of California Press.
Brecht, Bertolt. (2011). Epik Tiyatro. (K. Şipal, Çev.). İstanbul: Agora Kitaplığı.
Brook, Peter. (2010). Boş Mekan, (Ü. İnce, Çev.). İstanbul: Hayalbaz Kitap.
Boal, Augusto. (2008). Theatre of the Oppressed. (C. A. McBride, M. L. McBride, E. Fryer, Çev.). London: Pluto Press.
Dinçel, Burç İdem. (2006). Burjuva Dramı, Denis Diderot Ve Tiyatroda Gerçekçilik. Tiyatro Eleştirmenliği ve Dramaturji Bölümü Dergisi, 0/8, s. 54-61.
Güçbilmez, Beliz. (2005). Tekinsiz Teatrallik/Sahne-Dışı’nın Temsili: Eurydike Olarak Beckett Oyunları, Tiyatro Araştırmaları Dergisi, 20:2005, s. 21-40.
Ranciere, Jacques. (2013). Özgürleşen Seyirci. (E. B. Şaman, Çev.). İstanbul: Metis Yayınları.
Finge-Ensemble. Erişim: 2.10.2020. https://www.fringe-ensemble.de/projekt/map-to-utopia/
Performans Fikri. Erişim: 1.10.2020. https://performansfikri.com/03-aracisiz-aracili/
Onur Karaoğlu. Erişim: 2.10.2020. https://www.onurkaraoglu.com/ayso
Onur Karaoğlu. Erişim: 2.10.2020. https://www.youtube.com/watch?v=t8jrs40mw3k&t=2s
Onur Karaoğlu. Erişim: 2.10.2020. https://www.youtube.com/watch?v=hlN5Drr9KZU