TÜRK MÜZİĞİ VE BATI MÜZİĞİNDE KULLANILAN ALBERT VE BOEHM SİSTEM KLARNET TÜRLERİNİN FARKLILIKLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ

Klarnet çalgısı geçmişten günümüze müziğin birçok alanında farklı kültürler ve toplumlar tarafından kullanılmıştır. Ağaç nefesli çalgılar sınıfına giren klarnet, yıllar boyunca yerini hep koruyan bir çalgı olmuştur. Çalgının teknik ve akustik yapısının önemi sebebiyle sadece solist çalgı olarak değil, bandolar, orkestralar ve oda müziğinde de kabul görmüştür. İlk kullanılmaya başlandığı zamandan günümüze kadar olan süreçte hem yapısal hem de farklı mekanizma değişikliğine uğramış olan çalgı yapımcıları olan Denner ve Müller sayesinde önemli değişime uğrayıp farklı bir konuma taşınmıştır. 1800’lü yıllarda dönemin önemli çalgı yapımcıları ve icracıları olan Theobald Boehm ve Eugene Albert, klarnet üzerinde yaptıkları çeşitli güncellemelerle çalgıların icracılar için teknik açıdan daha icra edilir hale gelmesini sağlamışlardır. Makalede Albert ve Boehm sistem olarak adlandırılan iki farklı klarnet sistemi hakkında detaylı bilgiler sunulmuştur. Türk müziğinde genellikle Albert sistem olan sol klarnet kullanılırken Avrupa’daki çoğu ülkede Boehm sistem olan si bemol klarnet tercih edilmektedir. Bu tercih sebebinin hangi kriter ve seçimlere bağlı olduğu, tercih yaparken nelere dikkat edilmesi gerektiği hakkında makalede detaylı bir inceleme sunulması amaçlanmıştır. Ayrıca klarnetlerin tarihçesinden başlayarak günümüze kadar uzanan gelişimi incelenmiş, karşılaştırmalar yapılarak bilgiler sunulmuştur. Yapılan araştırmada Albert ve Boehm sistem ile ilgili çok az kaynak olduğu belirlenmiş olup, detaylı bir inceleme sunulması amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Albert sistem, Boehm sistem, Klarnet, Klarnet türleri, Tahta üflemeliler

EVALUATION OF THE DIFFERENCES OF ALBERT AND BOEHM SYSTEM CLARINET TYPES USED IN TURKISH AND CLASSİCAL MUSIC

The clarinet instrument has been used by different cultures and societies in many areas of music from past to present. The clarinet, which is classified as woodwind instruments, has become an instrument that has always preserved its place over the years. Thanks to the importance of the technical and acoustic structure of the instrument, it has been accepted not only as a soloist instrument, but also in bands, orchestras and chamber music. The instrument, which has undergone both structural and different mechanism changes from the time it was first released to the present, has undergone significant changes and moved to a different position thanks to the instrument makers Denner and Müller. Theobald Boehm and Eugene Albert, who were the important instrument makers and performers of the period in the 1800s, made the instrument technically easier for the performers with the various improvements they made to the clarinet. In the article, detailed information about two different clarinet systems called Albert and Boehm systems is presented. While the G clarinet, which is the Albert system, is commonly used in Turkish music, the B-flat clarinet, which is the Boehm system, is preferred in most European countries. It is aimed to present a detailed examination in the article about which criteria and choices the reason for this preference depends on, and what should be considered when making a choice. In addition, the development of the clarinets, starting from their history to the present, has been examined, and information has been presented by making comparisons. In the research, it has been determined that there are very few sources about the Albert and Boehm system, structures that include a detailed examination.

Keywords:

Albert system, Boehm system, Clarinet, Clarinet types, Woodwinds,

PDF

___

Adanır, O. (2006). Kültür, politika ve sinema. +1 Publishing. Ateş, M. Mitolojiler ve semboller. İstanbul: Milenyum, 2012.
Batur, Y. (1998). Bilimkurgu sinemasında şiddet ve ideoloji. Kitle.
Biryıldız, E. (2002). Sinemada akımlar. Betaş Publishing.
Coşkun, E. (2011). Dünya sinemasında akımlar. Phoenix Publishing.
Dorsay, A. (2003). Sinema ve çağımız. Remzi Books.
Giray, U. (2013). Sinema tarihi. Detay Publishing.
Göral, B. (2008). Neden bazı filmler daha iyi? Hayal’et Books.
Hakan, F. (2014). Türk sinema tarihi. 2nd Ed. İnkılap.
Karabayraktar, D. (2010). Fantastik sinema ve görsel efekt. Master's Thesis. İstanbul, Marmara University.
Müstecaplıoğlu, B. (2003). Fantastik kurgu ve bazı tanımlar. Metis Publishing.
Oskay, Ü. (1981). Çağdaş fantazya – popüler kültür açısından bilim-kurgu ve korku sineması. Der Publishing.
Öner, G. (2015). Türkiye’de bilimkurgu. In D. A. Büyükarman (Ed.), B. Öztürk (Ed.) & S. Şahin (Ed.), Edebiyatın izinde fantastik ve bilimkurgu (pp. 12-38, 56-75). Bağlam Publishing.
Özden, Z. (2000). Film eleştirisi: film eleştirisinde temel yaklaşımlar. İnkılap Publishing.
Püsküllüoğlu, A. (2015). Efsaneler. Arkadaş Publishing.
Sarı, Eren (2015). Efsaneler. İstanbul: Nokta e-books.
Scognamillo, G. (2003). Türk sinema tarihi. 2nd Ed. Kabalcı Publishing.
Scognamillo, G. (2005). Fantastik türk sineması. 2nd Ed. Kabalcı Publishing.
Socgnamillo, G. (2006). Canavarlar, yaratıklar, manyaklar. +1 Publishing.
Şahin, S., Öztürk, B. ve Büyükarman D. A. (2015). Edebiyatın izinde fantastik ve bilimkurgu. Bağlam Publishing.
Şentürk, R. (2011). Postmodern kaos ve sinema. Avrupa Yakası Publishing.
Türk, H. B. (2013). Hayali kahramanlar hakiki erkekler. İletişim Publishing.
Uğur, U. ve Altay, S. (2018). The fantastic Turkish and American cinema within the context of intertextuality: Drakula. AtaturkUniversity Journal of the Fine Arts Institute, 40, 89-116.
Ünal, G. T. (2013). Bilimkurgu sinemasını okumak. Derin Publishing.
Yıldız, N. A. (2015). Türk dünyası destancılık geleneği ve destanlar. Akçağ Publishing.