LOOS’UN KONUT TASARIMLARINDA YER ALAN TİYATRO LOCALARININ GÖRSEL ETKİLEŞİM AÇISINDAN İRDELENMESİ

Modern mimarinin öncülerinden olan Adolf Loos’un konut tasarımlarına ait mekânsal kurgusunda yer alan tiyatro locaları, görsel etkileşim noktasında birçok tartışmaya konu olmuştur. Bu doğrultuda Loos’un tiyatro locası kurgusu ile mekân içerisinde oluşturduğu görme ve görülme ilişkisinin ortaya konulması önemli bulunmaktadır. Bu çerçevede çalışmanın kapsamını, Loos’un tiyatro locası kurgusunun kilit örneklerinden olan Moller, Josephine Baker ve Müller Evleri oluşturmaktadır. Çalışma kapsamında seçilen konut yapılarına ait görme ve görülme ilişkisi mekân dizim yöntemlerinden olan görünürlük grafik analizi ve eş görüş alanı analizi kullanılarak incelenmiştir. Eş görüş alanı kullanılarak yapılan analizler mekân kullanıcılarının bakış açıları dikkate alınarak oluşturulduğundan seçilen yöntem ile kullanıcıların mekân içerisindeki algıları ve hareketleri anlaşılmaya çalışılmıştır. Bu doğrultuda kullanılan analiz yöntemi aracılığıyla seçilen mekânlara ait görsel etkileşim verileri elde edilmiştir. Elde edilen veriler ışığında, seçilen konut yapılarına dair görme ve görülme ilişkisini ve bu ilişkiye ait örüntü düzenlerini ortaya koymak araştırmanın temel sorunsalını oluşturmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Adolf Loos, Eş Görüş Alanı, Görünürlük Grafik Analizi, Mekânsal-Görsel Etkileşim

ANALYSIS OF THE THEATER BOXES IN THE HOUSING DESIGNS OF LOOS IN TERMS OF VISUAL INTERACTION ABSTRACT

Adolf Loos, one of the pioneers of modern architecture, has been the subject of many discussions within the scope of visual interaction thanks to the theater boxes used in the spatial setup of the residences he designed. Accordingly, it is important to reveal the see-and-be seen relation that Loos created in space with the fiction of the theatre boxes, which leads the scope of the study to be covered by the Houses of Moller, Josephine Baker and Müller, as key examples of Loos’ theatre boxes fiction. In line with this purpose, the see-and-be seen relation of selected residential buildings was examined using visibility graph analysis and peer field of view analysis, which are methods of space sequencing. Since the peer field of view analyses are performed with the users’ perspectives, the study focused on understanding perceptions and movements of users in space. Correspondingly, visual interaction data of selected locations was obtained through the analysis method used. With the acquired data, interaction of seeing and being seen and its patterns are determined as the focal point of the study.

Keywords:

Adolf Loos, Isovist, Visibility Graph Analysis, Spatial-Visual Interaction,

PDF

___

• Aykaç, G. N. (2014). İç Mekânda Bir Tasarım Kriteri Olarak Açıklık Kavramının Loft Mekânlarda Analizi ve Örnekler Üzerinden İnceleme. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi, Güzel Sanatlar Enstitüsü.
• Barthes, R. (1996). Camera Lucida: Fotoğraf Üzerine Düşünceler. (Çev: R. Akçakaya). İstanbul: Altıkırkbeş Yayın.
• Benedikt, M. L. (1979). To Take Hold of Space: Isovists and Isovist Fields. Environment and Planning B: Planning and Design, 6 (1), 47-65.
• Berger, J. (1995). Görme Biçimleri. (Çev: Y. Salman). İstanbul: Metis Yayınları.
• Chandranesan, K. (2017). .Learning From a Building The Raumplan Theatre : Villa Moller. Thesis Project. Netherlands: Eindhoven University of Technology.
• Colomina, B. (1992). The Split Wall: Domestic Voyeurism. B. Colomina (Editor), Sexuality & Space (pp.73-128). New York: Princeton Architectural Press.
• Colomina, B. (2020) Mahremiyet ve Kamusallık Kitle İletişim Aracı Olarak Modern Mimari. (Çev: A. U. Kılıç). İstanbul: Metis Yayınları.
• Colquhoun, A. (2002). Modern Architecture. New York: Oxford University Press.
• el-Dahdah, F. and Atkinson, S. (1995). The Josephine Baker House: For Loos’s Pleasure. Assemblage, 26, 72-87.
• Fitzsimons, J. (2010). The Body Drawn Between Knowledge and Desire. Footprint, 4(7), 9-28.
• Foucault, M. (1992). Hapishanenin Doğuşu. (Çev: M. A. Kılıçbay). İstanbul: İmge Kitabevi.
• Frampton, K. (1992). Modern Architecture: A Critical History. London: Thames and Hudson.
• Haralambidou, P. (2009). Drawing the Female Nude. The Journal of Architecture, 14 (3), 339-359.
• Huangfu, W., Ostwald M J. and Chung, T. (2020). Visual-Asymmetry in Adolf Loos’s Moller House: A Computational Analysis Testing Propositions About Performance and Spectation. Nexus Network Journal. doi: 10.1007 / s00004-020-00481-5.
• Koch, D. (2013), Choreographing Exposure: Theatrical Configurations of Architectural Disjunction. Proceedings of the Ninth International Space Syntax Symposium, Seoul: Sejong University Press, p.70:1-18.
• Loos, A. (2019). Mimarlık Üzerine. (Çev: A. Tümertekin ve N. Ülner). İstanbul: Janus Yayıncılık.
• Pallasmaa, J. (2016). Tenin Gözleri. (Çev: A. U. Kılıç). İstanbul: Yem Yayın.
• Ponty, M. M. (2012). Göz ve Tin. (Çev: A. Soysal). İstanbul: Metis Yayınları.
• Risselada, M. (1989). Raumplan versus Plan Libre: Adolf Loos and Le Corbusier, 1919-1930. Delft: Delft University Press.
• Robins. K. (2013). İmaj. Görmenin Kültür ve Politikası. (Çev: N. Türkoğlu). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Sayın, T. (2018). Mimarlıkta “Öznellik” Etiği ve “Özneleşme” Estetiği: Adolf Loos, Le Corbusier ve Sou Fujimoto Mimarlıkları. Tasarım Kuram, 134-152. doi: 10.23835/tasarimkuram.471167
• Turner, A. (2004). Depthmap 4 — A Researcher’s Handbook, Bartlett School of Graduate Studies. London: UCL.
• Turner, A., Doxa, M., O’Sullivan, D. and Penn, A. (2001). From Isovists to Visibility Graphs: A Methodology for the Analysis of Architectural Space. Environment and Planning B: Planning and Design, 28, 103-121.