Hande ÖZGELDİ BÜYÜKTOPBAŞ, Tevfik Fikret UÇAR

GÖRSEL OKUMA VE TİPOGRAFİK AÇILIMLARI

Yaşanılan dönemin özellikleri, zaman içinde değişen koşullar, kültürel farklılıklar, gelişen teknoloji, etki alanı gittikçe artan dijital dönemin sağladığı imkanlar ve yeni oluşumlar gibi değişkenlere bağlı olarak okuma kavramı, sürekli olarak gelişmekte ve çeşitlenerek farklı açılımlarını doğurmaktadır. Görsele dayalı iletişimin, insanların var olduğu ilk dönemlerden beri gücünü arttırarak sürdürmesi ve bu dönemin dilinin görsel olmasıyla birlikte, insanların bilgiye ulaşabilmesi ve edindiği bilgiyi kullanabilmesi açısından görsel okumanın önemli bir noktada olduğu açıktır. Bu çalışmada, okuma kavramı, görsel okuma ve süreci, görsel okumanın kapsamı ve açılımlarıyla ilgili bilgi verilmiştir. Görsel algıyı yöneterek ve görsel etki oluşturarak tasarlanması ile okuma ve görsel okuma eylemlerinin doğrudan ilişkili olduğu, tasarımın temel öğelerinden biri olan tipografi ve görsel okuma deneyiminin üretilmesi konusu incelenmiştir. Görsel okuma ve tipografik açılımları, tasarımcısının rolü ile birlikte örneklenerek açıklanmıştır. Araştırma, gelişmelerin ve yenileşmenin sürekliliği ile birlikte görsel okumanın açılımlarının çeşitleneceği doğrultusunda, tasarım alanında görsel okuma ve açılımları konusunun sürdürülebilirliği bakımından önem taşımaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Görsel, Görsel Okuma, Tipografi, Tasarım

VISUAL LITERACY AND TYPOGRAPHIC

The concept of reading is constantly evolving, diversifying and giving rise to different expansions, depending on variables such as the peculiar characteristics of the era in question, circumstances that evolve over time, cultural differences, advances in technology, the digital era with increasing effect, new formations. It is obvious that visual literacy is vital in terms of ensuring people’s access to information and utilizing that information with the visual communication that has continued to increase in power since the first times of human existence and the language of this period is visual. This study explains the concept of reading, visual literacy and its processes, and the scope and expansions of visual literacy. Typography, one of the basic elements of design and creating visual effect, is directly related to reading and visual literacy. This study focuses on typography and visual literacy experience production. Visual literacy and expansions of typography have been explained in the context of the designer’s role. The study is important in terms of the sustainability of visual literacy and its dimensions with regards to design, based on the premise that the field of visual literacy is bound to expand on the back of new developments and innovations.

Keywords:

Visual, Visual Literacy, Typography, Design,

PDF

___

• Armstrong, H. (2012). Grafik Tasarım Kuramı. (Çev: M. E. Uslu). İstanbul: Espas Sanat Kuram Yayınları.
• Arnheim, R. (2009). Görsel Düşünme. İstanbul: Metis Yayınları.
• Aykan Barnbrook, O. A. (2014). Türkçenin Özgün Dil Motifinin, Frekanslarının Araştırılması ve Bu Araştırmaya Dayalı Bir Metin Fontu Tasarımı. Sanatta Yeterlik Eser Metni. İstanbul: Mimar Sinan Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Brugger, P. (2017). Peter Brugger ile Tipografi ve Tasarım Üzerine. GMK, Grafik Sanatlar Üzerine Yazılar, Ağustos (179). http://gmk.org.tr/uploads/news/file-150210245489063750.pdf. (Erişim Tarihi: 27.03.2020).
• Durmaz, Ö. (Kişisel iletişim, 26.07.2020).
• Eagleman, D. (2016). Beyin Senin Hikayen. (Çev: Z. Tozar). İstanbul: Domingo Yayınları.
• Gibson, C. (2012). Semboller Nasıl Okunur?. (Çev: C. Alpan). İstanbul: Yem Yayınları.
• Gombrich, E. H. (2015a). İmge ve Göz. (Çev: K. Atakay). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Gombrich, E. H. (2015b). Sanat ve Yanılsama. (Çev: A. Cemal). İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Güldoğan, B. (Yapımcı) ve Güldoğan, M. (Yönetmen). (2018). Sait Maden / Şık Derviş. [Belgesel]. Türkiye.
• Hyndman, S. (2018). İşte Aradığınız Yazı Karakteri. (Çev: A. Dağıstanlı). GMK, Grafik Sanatlar Üzerine Yazılar, Kasım (194).
• Kurudayıoğlu, M. (2011). Zihinsel ve Fiziksel Bir Süreç Olarak Okuma. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31 (1), 15-29.
• Maden, S. (2010). Sait Maden / İstanbul’un 99 Yüzü. Sergi Kataloğu. Tüyap. İstanbul.
• Myers, J. F. (1989). The Language of Visaul Art. United States of America: Holt, Rinehart and Winston, Inc.
• Sheedy, J., Subbaram, M. V., Zimmerman, A. B., Hayes, J. (2005). Text Legibility and the Letter Superiority Effect. Human Factors The Journal of the Human Factors and Ergonomics Society, 47 (4), 797-815.
• Uçar, T. F. (2020). Görsel İletişim ve Grafik Tasarım. İstanbul: İnkılap Kitabevi.