ESTETİĞİN İDEOLOJİSİ VE SOSYOLOJİS
Bu makalede Kantçı estetiğin sosyolog Pierre Bourdieu tarafından sosyolojik bir perspektiften yapılan eleştirisi ele alınmaktadır. Bourdieu’ye göre Aydınlanma’nın evrensel insan anlayışının bir uzantısı olan Kantçı estetik beğeni anlayışı, toplumsal sınıfların estetik beğenideki rolünü görememektedir. Da- hası, Kantçı yaklaşımın evrensel saf beğeni anlayışının kendisi de sınıfsal bir karakter arz etmektedir; burjuvaziye ait bir estetik beğeni tarzı evrenselleştirilerek ideolojik bir maskelemeyle tüm toplumsal sınıflar için normatif kılınmaktadır. Böylece, aslında ayrıcalıklı sınıfların ulaşabildiği bir kültürel ka- zanım, sanki doğal olarak, sınıfsal konumlarından bağımsız, her bireyin sahip olabileceği bir gerçeklik- miş gibi sunulmaktadır. Bourdieu sosyolojisi, estetik beğeni yargısının kültürel ve sosyolojik doğasını açığa çıkararak, sadece sosyolojik bir söylemi değil, aynı zamanda etik bir söylemi de dile getirmektedir.
THE IDEOLOGY AND SOCIOLOGY OF A ESTHETICS
This article is about the criticism of the Kantian aesthetics made by French sociologist Pierre Bourdieu. According to Bourdieu, the Kantian approach, which is a result of the Enlightenment’s view of universal human being, may not see the very role of the social classes’ distinctions about aesthetic taste. Moreo- ver, the Kantian approach depends on a social class factor; an aesthetic taste belonging to the mid- dle classes is advocated as a normative truth and universal reality for all social classes with the help of an ideological mystification. Thus, in fact, a cultural attainment that only the privileged classes will be able to reach is presented as a natural fact according to which every member of a society, as if, nat- urally may attain. The sociology of Bourdieu, by uncovering the cultural and sociological nature of the judgment of aesthetic taste, gives voice to not only a sociological discourse but also an ethical one.
___
- Eagleton, Terry (2010). Estetiğin İdeolojisi, (çev. Hakkı Hünler), İstanbul: Doruk Yayınları.
- Bourdieu, Pierre (2016). Akademik Aklın Eleştirisi – Pascalca Düşünme Çabaları, (çev. P. Burcu Yalım), İstanbul: Metis Yayınları.
- Bourdieu, Pierre (2015). Ayrım – Beğeni Yargısının Toplumsal Eleştirisi, (çev. Derya Fırat Şannan, Ayşe Günce Berkkurt), Ankara: Heretik Yayınları.
- Kant, Immanuel, (2011). Yargı Yetisinin Eleştirisi (çev. Aziz Yardımlı), İstanbul: İdea Yayınevi.
- Swartz, David (2013). Kültür ve İktidar – Pierre Bour- dieu’nün Sosyolojisi (çev. Elçin Gen), İstanbul: İletişim Yayınları,
- Arendt, Hannah (2018). Zihnin Yaşamı (çev. İsmail Il- gar), İstanbul: İletişim Yayınları. GİRİŞ
