Kontenjans tablolarının analizinde log-lineer modellerin kullanımı ve sigara bağımlılığı üzerine bir uygulama

İki yönlü çapraz tabloların istatistiksel analizlerinde ki-kare analizi kullanılmakta ancak daha büyük boyutlu çapraz tabloların analizinde yetersiz kalmaktadır. Üç veya daha çok boyutlu çapraz tablolarında ilişki yapılarının belirlenmesi için log-lineer modeller kullanılabilir. Log-lineer modeller yardımıyla nitel değişkenler arasındaki etkileşimler sorgulanabilmektedir. Bu çalışmada log-lineer modeller incelenmiş ve sigara bağımlılığını açıklayabilmek için uygulamalar yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

FTND (nikotin bağımlılığı için fagerström testi), kategorik veri, kontenjans tabloları, ki-kare analizi, log-lineer analiz, , sigara içme durumu

Using log-linear models in the analysis of contingency tables and an application on the smoking addiction

Two-way cross tables are used chi-square analysis of statistical analysis, but is insufficient for the analysis of largercross tables. Log-linear model can be used to determine the structure of three or more multi-dimensional cross-tablerelationships. Loglinear model can be queried with the help of more interaction between qualitative variables. Loglinear models examined in this study and application is made to explain the smoking addiction

Keywords:

categorical data, chi-square analysis, contingency tables, ftnd (fagerstrom test for nicotine dependence), log-linear models, smoking status,

PDF

___

M. Kateri, Contingency table analysis: Methods and implementation using R, 2010.
V. Yılmaz ve C. Aktaş, «Üç boyutlu kontenjans tablolarınınanalizinde log-linear modellerin kullanımı ve trafik kazalarına uygulanması,» Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, no. 2, pp. 169-182, 2001.
K. Karakülah, C. Şengül ve C. B. Şengül, «Sigara Bağımlılığının Genetiği,» Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, cilt 6, no. 3, pp. 284-293, 2014.
S. Erbaş ve S. İçöz, «Sosyal Bilimlerde Niteliksel Veri Analizi Üzerine Bir Çalışma,» Ekonomik Yaklasim, cilt 9, no. 9, pp. 91-94, 1998.
R. Christensen, Log-Linear Models and Logistic Regression, New York : Springer-Verlag, 1997.
S. Y. Öncel ve F. Aliev, «The Influence of Family Factors on Smoking Behavior in Turkey,» International Journal of Statistics in Medical Research, cilt 3, no. 2, pp. 116-125, 2014a.
S. Y. Öncel, D. M. Dick, H. H. Maes ve F. Aliev, «Risk Factors Influencing Smoking Behavior: A Turkish Twin Study,» Twin Research and Human Genetics, cilt 17, no. 6, pp. 563-573, 2014b.
D. Altaş, M. Sağırlı ve S. Giray, «1. Altaş, D., Sağırlı M., Giray S., 2006 Yurtdışında Çalışıp Türkiye’ye dönen akademisyenlerin eğitim durumları, gidiş ve dönüş sebepleri arasındaki ilişki yapısının log-lineer modeller ile incelenmesi,» Marmara Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, cilt XXI, no. 1, pp. 401-421, 2006.
S. Mete ve A. Ünsal, «Kategorik veriler için logaritmik doğrusal modeller ve göç istatistikleri üzerine bir uygulama,» Aksaray Üniversitesi İİBF Dergisi, cilt 2, no. 1, pp. 9-20, 2010.
D. C. Howell, Statistical Methods for Psychology (Seventh Edition), Belmont: Wadsworth Cengage Learning, 2009.
B. Lawal, Categorical Data Analysis with SAS and SPSS Applications, London: Lawrence Erlbaum Associates, 2003.
S. K. Lee, «On the asymptotic variances of u terms in loglinear models of multidimensional contingency tables,» Journal of the American Statistical Association , cilt 72, no. 358, pp. 412-419, 1977.
K. O. Fagerström, «Measuring degree of physical dependence to tobacco smoking with reference to individualization of treatment,» Addictive Behaviors, cilt 3, pp. 235-241, 1978.
«World Health Organization (WHO). WHO advisory note: Information for the media,» 2010. [Çevrimiçi]. Available: http://www.euro.who.int/en/whatwe-publish/information-for-the-media/sections/features/ 2010/01/women-and-tobacco/smoking-patt. [Erişildi: 1 Mayıs 2014].
«World Health Organization (WHO). WHO report on the global tobacco epidemic,» 2011a. [Çevrimiçi]. Available: http://www.who.int/tobacco/surveillance/policy/country_ profile/. [Erişildi: 1 Mayıs 2014].
«World Health Organization (WHO). WHO global youth tobacco survey,» 2011b. [Çevrimiçi]. Available: http://www.who. int/tobacco/surveillance/gyts/en/. [Erişildi: 1 Mayıs 2014].