Atakan ALKAN, Haluk Çağrı KASIMOĞLU, Cemil ÇELİK, Zerrin ALADAĞ

AHP ve PROMETHEE Yöntemleri ile Lastik Üreticisi Bir Firma için Tedarikçi Seçimi

Küreselleşen rekabet ortamında bir firmanın başarılı olabilmesi için tedarikçi seçimi çok önemlidir. İdeal tedarikçilerin belirlenmesinde amaç; müşteri memnuniyetini arttırmak, rekabet yeteneğini geliştirmek ve minimum maliyet ile varlıklarını sürdürebilmelerini sağlamaktır. Bu çalışmada tarımsal lastik üretimi yapan bir işletmede en uygun hammadde tedarikçisi seçimi amaçlanmıştır. Çalışmada bir işletmeye ideal tedarikçinin seçilmesi amacıyla Analitik Hiyerarşi Prosesi (AHP) ve Promethee I-II yöntemleri uygulanmıştır. Çalışmanın ilk aşamasında literatür araştırması yapılmış, tedarikçi seçiminde araştırmacılar tarafından en çok kullanılan ölçütler tespit edilmiş ve firmada yapılan anketler sonucunda bu ölçütler arasından etkin ölçütler tespit edilmiştir. Çalışmanın ikinci aşamasında ölçütlerin önem derecesinin belirlenmesi için AHP yöntemi kullanılmıştır. Çalışmanın üçüncü aşamasında ölçüt önem dereceleri hem AHP hem de Promethee I–II yöntemlerinde kullanılarak tedarikçilerin sıralanması yapılmıştır. Çalışmanın son aşamasında; Promethee veri giriş matrisinde maliyet ölçütüne ait kesin tercih eşiğinin ve farksızlık değerinin azaltılması ve arttırılması durumları analiz edilmiştir. Çalışma sonucunda AHP ve Promethee I–II yöntemleri ile işletmenin mevcut tedarikçileri arasında en ideal tedarikçi belirlenmiş ve çeşitli öneriler getirilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

AHP, Duyarlılık Analizi, Promethee I–II, Tedarikçi Seçimi

Supplier selection for a tire company with AHP and PROMETHEE methods

Supplier selection is very important for a company to be successful in a globalized competitive environment. The aims at choosing the optimal supplier; to increase customer satisfaction, improve the competitive ability and continue to exist at minimal cost. This study was intended to choose the most suitable raw material supplier in a company engaged in the production of agricultural tires. In the study Analytical Hierarchy Process (AHP) and Promethee I-II methods were applied in order to select the most optimal supplier to a company. In conclusion, AHP and Promethee I-II methods used by the company to determine the suppliers with the optimal supplier and brought several recommendations.

Keywords:

AHP, Promethee I-II, Sensitivity Analysis, Supplier Selection,

PDF

___

[1] H. Yüksel. (2004). Tedarik Zincirleri için Performans Ölçüm Sistemlerinin Tasarımı. Celal Bayar Üniversitesi İ.İ.B.F. Yönetim ve Ekonomi Dergisi. Cilt: 11, Sayı: 1, 143-154.
[2] G. Akman, A. Alkan. (2006). Tedarik Zincir Yönetiminde Bulanık AHP Yöntem Kullanılarak Tedarikçilerin Performansının Ölçülmesi: Otomotiv Yan Sanayinde Bir Uygulama. İstanbul Ticaret Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi. Yıl: 5, Sayı:9, 23-46.
[3] D.J. Bowersox, B.J. La Londe, E.W. Smykay. Readings in Physical Distribution Management: The Logistics of Marketing. Eds. MacMillan, New York, USA, 1969.
[4] M. Dağdeviren, “Performans Değerlendirme Sürecinin Çok Ölçütlü Karar Verme Yöntemleri İle Bütünleşik Modellenmesi”, Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara, Türkiye, 2005.
[5] M. Dağdeviren, E. Eraslan. (2008). PROMETHEE Sıralama Yöntemi İle Tedarikçi Seçimi. Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi. Cilt 23, No 1, 69-75.
[6] G.W. Dickson. (1966). An analysis of vendor selection systems and decisions. Journal of Purchasing. 2/1, 5-17.
[7] W.P. Wang. (2010). A fuzzy linguistic computing approach to supplier evaluation. Applied Mathematical Modelling. 34, pp. 3130–3141.
[8] R. Maragoudaki, G. Tsakiris. (2005). Flood Mitigation Planning Using PROMETHEE. European Water. 9(10): 51-58.
[9] A. A. Supçiller, O. Çapraz. (2011). AHP-TOPSIS Yöntemine Dayalı Tedarikçi Seçimi Uygulaması. İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Ekonometri Ve İstatistik Dergisi. Sayı:13, 1-22.
[10] B. Gökalp, B. Soylu. (2012). Tedarikçinin Süreçlerini İyileştirme Amaçlı Tedarikçi Seçim Problemi. Journal of Industrial Engineering. 23(1), 4-15.
[11] B. Yılmaz, M. Dağdeviren. (2010). Ekipman Seçimi Probleminde Promethee ve Bulanık Promethee Yöntemlerinin Karşılaştırmalı Analizi. Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi. 25(4): 811-826.
[12] F. Arıkan, Y.S. Küçükçe. (2012). Satın Alma Faaliyeti İçin Bir Tedarikçi Seçimi – Değerlendirme Problemi ve Çözümü, Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi. 27(2): 255-264.
[13] A. Kokangül, Z. Susuz. (2009). Integrated analytical hierarchy process and mathematical programming to supplier selection problem with quantity discount. Applied Mathematical Modelling. 33(3), p.1417-1429.
[14] B. Çiftçioğlu, “İnşaat Sektöründe AHP Yöntemi İle Alt Yüklenici Seçimi: Bir Konut Projesinde Uygulama”, Yüksek lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, İstanbul, Türkiye, 2013.
[15] N. Ömürbek, M. Karaatlı, H. Eren, B. Şanlı. (2014). AHP Temelli PROMETHEE Sıralama Yöntemi İle Hafif Ticari Araç Seçimi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. C: 19, S:4, 47-64.
[16] Saaty T. The analytic hierarchy process”, McGraw-Hill International Book Company, USA, 1980, 107-117.
[17] M. Dağdeviren, N. Dönmez, M. Kurt. (2006). Bir İşletmede Tedarikçi Değerlendirme Süreci İçin Yeni Bir Model Tasarımı ve Uygulaması. Gazi Üniversitesi Mühendislik ve Mimarlık Fakültesi Dergisi. 21(2), 247- 255.
[18] E.H. Forman, M.A Selly, “Decision by Objectives: How to Convince Others that You are Right”, First Published, World Scientific Publishing Co. Pte. Ltd., 2001, p.p-22.
[19] Ö.F. Ünal. (2011). Analitik Hiyerarşi Prosesi Ve Personel Seçimi Alanında Uygulamaları. Akdeniz Üniversitesi Uluslararası Alanya İşletme Fakültesi Dergisi. C:3, S:2, 18-38.
[20] G. Keçek, E. Yıldırım. (2010). Kurumsal Kaynak Planlama (ERP) Sisteminin Analitik Hiyerarşi Süreci (AHP) ile Seçimi: Otomotiv Sektöründe Bir Uygulama. Süleyman Demirel Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 5(1), 193-211.